Lęk przed matematyką – dlaczego 90% polskich uczniów boi się tego przedmiotu?
W ramach projektu EduNav zrealizowano Ogólnopolskie Badanie Postrzegania Matematyki. Wynika z niego, że ponad 90 proc. polskich uczniów doświadcza lęku matematycznego. Dlaczego 9 na 10 uczniów szkół postrzega „królową nauk” jako źródło stresu? Czy wina jest po stronie polskiego systemu edukacji?
- Ogólnopolskie Badanie Postrzegania Matematyki – co wiemy?
- Polscy uczniowie niechętnie podejmują próby rozwiązania trudności matematycznych
- Uczniowie nie widzą sensu w uczeniu się matematyki
- Jak zmienić postrzeganie lekcji matematyki?
Ogólnopolskie Badanie Postrzegania Matematyki – co wiemy?
Projekt EduNav to prospołeczna inicjatywa, której celem jest wykorzystanie nowych technologii do osiągnięcia lepszych wyników w zakresie edukacji matematycznej. A jak pokazuje ostatni raport – jest co zmieniać. Prawdziwą bolączką kształcenia matematycznego jest pojawiający się u 9 na 10 uczniów lęk matematyczny, definiowany jako specyficzny, silny, negatywny stan emocjonalny, towarzyszący kontaktowi z „królową nauk”. Może on współwystępować z objawami somatycznymi (bólami głowy, złym samopoczuciem).
Negatywne doświadczenia nasilają się wraz z wiekiem uczniów. Zwykle rozpoczynają się w 2-3 klasie szkoły podstawowej i z każdym kolejnym etapem edukacji narastają – wraz ze zwiększającym się stopniem skomplikowania przerabianego materiału. Pedagodzy podkreślają, że kluczowe jest odnotowanie pojawienia się problemu. Bo im większy lęk, tym mniejsza motywacja do systematycznej nauki. Z kolei brak regularności sprawia, że trudności się piętrzą, a w raz z nimi niechęć do przedmiotu. Rodzi się typowy mechanizm błędnego koła.
Polscy uczniowie niechętnie podejmują próby rozwiązania trudności matematycznych
Raport pokazuje również, że uczniowie polskich szkół nie są skłonni do podejmowania prób rozwiązania matematycznych trudności. Prawie 44 proc. badanych nie próbuje samodzielnie poradzić sobie z problemem, a 26 proc. z nich odczuwa niepokój utrudniający skupienie się. Zastanawiające jest, że tylko 8 proc. uczniów szuka pomocy w rozwiązaniu zadań w Internecie, mimo że jest to powszechnie dostępny środek pomocniczy.
Uczniowie nie widzą sensu w uczeniu się matematyki
Co piąty uczeń nie widzi sensu w uczeniu się matematyki. A to prosta droga do braku motywacji. Tymczasem, jak podkreślają autorzy raportu, matematyka to nie tylko dodawanie czy odejmowanie. To również zdobywanie umiejętności analitycznych, krytycznego myślenia, podstaw logiki oraz doskonały trening wytrwałości i umiejętności pracy grupowej. Negatywne postrzeganie matematyki wynika m.in. z przekazywania przez nauczycieli i rodziców komunikatu: „to nie jest przedmiot dla ciebie, nie masz uzdolnień do matematyki”. Tymczasem każdy z uczniów ma indywidualny zespół cech, które powodują, że na jedne sposoby nauczania reaguje lepiej, a na inne gorzej. Nie oznacza to jednak, że dane dziecko nie jest w stanie przyswoić sobie wiedzy matematycznej. Klucz to wybór odpowiedniej metodyki i dotarcie do dziecka w przystosowany do jego percepcji sposób.
Jak zmienić postrzeganie lekcji matematyki?
Autorzy raportu przygotowali kilka wskazówek, których wdrożenie ma zmienić negatywne postrzeganie matematyki. Podkreślają m.in. wagę słów – źle dobrane komunikaty adresowane do uczniów sprzyjają wytwarzaniu lęku matematycznego i podsycają go, zamiast osłabiać.
Autorzy zachęcają również do mądrego korzystania z nowoczesnych technologii, które mogą stanowić atrakcyjną zachętę do nauki – szczególnie dla młodego pokolenia. Zespół badawczy EduNav pracuje obecnie nad narzędziem korzystającym z rozwiązań sztucznej inteligencji, które ma pomóc uczniom w przygotowywaniu się do egzaminu ósmoklasisty. Aplikacja „pozna” ucznia poprzez obserwowanie, jak rozwiązuje on kolejne zadania z różnych działów, i w ten sposób stworzy obraz jego luk wiedzowych, czyli tych elementów, nad którymi warto popracować. Następnie system zaproponuje zadania, które będą adresowane bezpośrednio do danego ucznia i dostosowane do jego kompetencji oraz cech osobistych. Z tego właśnie powodu narzędzie to ma szansę stać się cennym wsparciem dla nauczycieli, którzy nie są w stanie stworzyć indywidualnego programu nauczania dla 30-osobowej klasy.