Młody męzczyzna pije napój energetyczny przed komputerem
Ewelina Sochacka

Wpływ energetyków na ADHD, stany lękowe i depresję u dzieci oraz dorosłych

Najnowszy przegląd badań naukowych wskazuje na coraz większą liczbę dowodów dotyczących szkodliwego wpływu picia energetyków na zdrowie, szczególnie wśród dzieci i osób do 21. roku życia.

  1. Najnowszy przegląd – ogromne obawy
  2. Co mają wspólnego energetyki ze zdrowiem psychicznym?
  3. Naukowcy żądają globalnej zmiany przepisów
  4. Co zawiera napój energetyczny?

Najnowszy przegląd – ogromne obawy

Popularność napojów energetycznych w ostatnich latach gwałtownie wzrosła, szczególnie wśród nastolatków. Według danych statystycznych ponad 30% nastolatków w wieku 12–17 lat regularnie pije energetyki.

Podsumowano 57 badań dotyczących wpływu napojów energetycznych na dzieci i młodzież do 21. roku życia w okresie od stycznia 2016 r. do lipca 2022 r. W badaniu wzięło udział 1,2 miliona osób. Przeprowadzili je naukowcy z Uniwersytetu w Newcastle w Wielkiej Brytanii.

Omawiana publikacja jest aktualizacją przeglądu z 2016 r. Potwierdziła ustalenia sprzed ośmiu lat, które dotyczyły tego, że nastolatki płci męskiej spożywają więcej napojów energetyzujących niż kobiety. Naukowcy odkryli także związek między spożywaniem tych napojów a podatnością na inne niezdrowe zachowania, takie jak palenie papierosów, spożywanie alkoholu i zażywanie narkotyków.

Powiązane produkty

Według przeglądu wszystkich dotychczasowych badań spożywanie napojów energetyzujących wiązało się także ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), stresu psychicznego, depresji, lęku, insulinooporności i problemów stomatologicznych. Ponadto poprzednie badania wykazały, że napoje energetyczne mogą zwiększać ryzyko zawałów serca i czynniki ryzyka chorób serca. Inni naukowcy wskazywali na negatywne skutki spadków cukru i odstawienia kofeiny związane z napojami energetycznymi.

Co mają wspólnego energetyki ze zdrowiem psychicznym?

Napoje energetyczne mogą zawierać kofeinę w ilościach znacznie przekraczających dzienne dawki zalecane dla osoby dorosłej, a bardzo często są spożywane przez dzieci i młodzież. Rekord zawartości kofeiny w jednym napoju energetycznym odnotowano w Stanach Zjednoczonych. Energetyk zawierał tyle kofeiny, ile znajduje się w sześciu puszkach Coli.

Spożycie napojów energetyzujących mogą wpływać na zdrowie psychiczne i fizyczne młodych ludzi, szczególnie jeśli są spożywane w nadmiarze. Według specjalistów ds. zdrowia psychicznego energetyki powodują zaburzenia snu, co może mieć wpływ na nastrój i funkcjonowanie poznawcze.

Młodzież pijąca napoje energetyczne może mieć większe trudności z zasypianiem i ogólnie gorszą jakość snu, szczególnie jeśli przyjmują energetyki po południu lub wieczorem. Słabsza jakość snu i jego niewystarczająca ilość wiążą się z gorszą zdolnością regulacji emocji, problemami z koncentracją, lękiem i objawami obniżonego nastroju, co może prowadzić do gorszych wyników w nauce oraz trudności w nawiązywaniu przyjaźni i utrzymaniu poprawnych relacji w domu.

Naukowcy żądają globalnej zmiany przepisów

Badacze, lekarze i specjaliści zajmujący się zdrowiem od bardzo dawna wyrażają obawy dotyczące wpływu napojów energetycznych na zdrowie oraz tego, jak bardzo są nadużywane przez dzieci i młodzież. Apelują o globalną zmianę przepisów dotyczących energetyków, w tym także ich sprzedaży.

Pierwszym krajem z zakazem sprzedaży energetyków nieletnim była Litwa. W Polsce 1 stycznia 2024 roku także wprowadzono bezwzględny zakaz sprzedaży napojów energetycznych osobom poniżej 18. roku życia. Podobne przepisy obowiązują na terenie Łotwy.

Z kolei w Kolumbii obowiązuje zakaz sprzedaży energetyków dzieciom poniżej 14. roku życia. Ciekawie sytuacja wygląda w Wielkiej Brytanii, gdzie nie obowiązują przepisy zakazujące sprzedaży napojów energetycznych osobom nieletnim, niemniej wszystkie największe sieci supermarketów w tym kraju zgodziły się dobrowolnie zaprzestać sprzedaży energetyków dzieciom poniżej 16. roku życia.

Na terenie Unii Europejskiej nie wprowadzono dotychczas definicji napoju energetycznego, a także przepisów, które regulowałyby skład i znakowanie energetyków. We Francji i Włoszech, aby wprowadzić taki produkt na rynek, wymagane jest uzyskanie zgody Ministra Zdrowia. Z kolei w Austrii i Belgii energetyki wliczone są do kategorii żywności specjalnego przeznaczenia medycznego.

Co zawiera napój energetyczny?

Nie zawsze jest jasne, co w swoim składzie „powinien” zawierać napój energetyczny. Nie istnieje uzgodniony standard określający, czym tak naprawdę jest napój energetyczny. Dotychczas FDA nazywała energetyki „klasą produktów w postaci płynnej, która zazwyczaj zawiera kofeinę, z lub bez innych dodanych składników.” Te inne składniki zwykle obejmują cukier i często dodatkowe substancje stymulujące takie jak guarana i tauryna. Obie substancje działają pobudzająco na organizm.

  1. C. Curley, Energy drinks may cause ADHD, anxiety, depression among children, study shows, [online] https://www.medicalnewstoday.com/articles/energy-drinks-may-cause-adhd-anxiety-depression-among-children-study-shows [dostęp:] 28.01.2024.
  2. Czym są napoje energetyczne? Jak działają na organizm dzieci i młodzieży?, [online] https://www.gov.pl/web/psse-siemiatycze/czym-sa-napoje-energetyczne-jak-dzialaja-na-organizm-dzieci-i-mlodziezy [dostęp:] 28.12.2024.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.