Fiolki z krwią leżą na formularzu badań
Agnieszka Gierszon

Badanie poziomu serotoniny – normy, cena, interpretacja wyników

Serotonina stanowi jeden z najbardziej znanych neurotransmiterów modulujących aktywność komórek nerwowych oraz szeroką gamę procesów neuropsychologicznych. Jako że większość puli serotoniny w organizmie zlokalizowana jest poza układem nerwowym, substancja ta ma również wpływ m.in. na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, pokarmowego i moczowo-płciowego. Może także regulować proces krzepnięcia i agregację płytek krwi. Oznaczenie poziomu serotoniny wykonywane jest m.in. w diagnostyce rakowiaków, czyli nowotworów wywodzących się z komórek neuroendokrynnych.
  1. Czym jest serotonina? Za co odpowiada w organizmie?
  2. Wskazania do wykonania badania poziomu serotoniny
  3. Jakie są objawy zbyt wysokiego poziomu serotoniny we krwi?
  4. Jakie są objawy zbyt niskiego poziomu serotoniny we krwi?
  5. Badanie poziomu serotoniny – jak się przygotować?
  6. Normy poziomu serotoniny we krwi
  7. Badania poziomu serotoniny – cena, refundacja, skierowanie

Czym jest serotonina? Za co odpowiada w organizmie?

Serotonina to substancja należąca do grupy amin biogennych i stanowiąca pochodną metabolizmu tryptofanu, który jest dostarczany do organizmu wraz z pożywieniem. Większość puli serotoniny (ok. 90-95%) zlokalizowana jest w komórkach układu pokarmowego – głównie w komórkach enterochromafinowych jelita, żołądka i dwunastnicy. Pozostała część znajduje się w ziarnistościach płytek krwi oraz w komórkach ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Metabolizm serotoniny zachodzi w wątrobie, a jednym z produktów jej rozkładu jest wydalany z moczem kwas 5-hydroksyindolooctowy (5-HIAA). Serotonina jest neurotransmiterem i hormonem tkankowym, a jej funkcje są bardzo złożone, ponieważ wpływa ona m.in. na działanie układu krzepnięcia, krążenia, nerwowego, wydzielania wewnętrznego, moczowo-płciowego, a nawet reguluje pracę narządu wzroku.

Jako ważny neuroprzekaźnik serotonina odpowiada także za regulację temperatury organizmu, za apetyt, cykle snu i czuwania, zachowania seksualne, pamięć, stany emocjonalne i koncentrację. Reguluje także czucie głębokie i odczuwanie bólu, napięcie motoryczne mięśni oraz – co niezmiernie istotne – odgrywa wielką rolę w chorobach o podłożu psychicznym, w tym głównie w przebiegu depresji, manii i zaburzeń nastroju, oraz w chorobach układu nerwowego, tj. w padaczce czy migrenie. Jako hormon tkankowy serotonina odpowiada m.in. za procesy wydzielania i metabolizmu, za utrzymanie odpowiedniej gęstości kości, lipolizę i glukoneogenezę. Jako substancja stymulująca agregację płytek krwi serotonina bierze także udział w procesie krzepnięcia krwi, a dodatkowo uczestniczy w regulacji ciśnienia krwi i rytmu serca. Serotonina reguluje także czynność układu pokarmowego, w tym ośrodek wymiotny, ruchy jelit czy odczuwanie głodu i sytości.

Podstawowym zadaniem greliny jest utrzymanie odpowiedniej równowagi energetycznej w organizmie oraz kontrola masy ciała. Dowiedz się więcej o tym, czym jest hormon głodu – grelina, jak sprawdzić jej ilość we krwi i kontrolować jej poziom

Wskazania do wykonania badania poziomu serotoniny

Mimo że serotonina kojarzy się głównie z dobrostanem psychicznym pacjentów, to nie choroby o podłożu depresyjno-lękowym czy psychicznym stanowią główne wskazanie do oznaczenia poziomu tego hormonu. Najczęstszym wskazaniem do oznaczenia poziomu serotoniny są występujące u pacjenta objawy rakowiaka, czyli hormonalnie czynnego nowotworu wywodzącego się z komórek neuroendokrynnych. W związku z faktem, że aż 99% serotoniny w organizmie pacjentów stanowi zasób komórkowy, oznaczenie poziomu serotoniny zlecane jest zwykle wraz z oznaczeniem poziomu jej metabolitu, czyli kwasu 5-hydroksyindolooctowego (5-HIAA) w dobowej zbiórce moczu.

Jakie są objawy zbyt wysokiego poziomu serotoniny we krwi?

Podwyższony ponad normę poziom serotoniny może wystąpić u pacjenta w zasadzie w dwóch sytuacjach, tj. w przebiegu tzw. zespołu serotoninowego, który wynika z przedawkowania leków z grupy SSRI lub IMAO, podwyższających poziom serotoniny w organizmie, lub z przyjmowania niektórych narkotyków (np. kokainy, amfetaminy, ecstasy), oraz w sytuacji, gdy u pacjenta występuje rakowiak – nowotwór neuroendokrynny, wytwarzający serotoninę w nadmiarze.

Niekiedy wzrost poziomu serotoniny ponad przyjętą normę obserwuje się także u pacjentów z niedrożnością jelit, zawałem serca i mukowiscydozą. W niektórych przypadkach na podwyższenie poziomu serotoniny może także wpływać specyficzna dieta, na której przebywa pacjent (tj. bogata w tryptofan zawarty w owocach południowych, orzechach i nasionach, kakao i śliwkach). W ponad 80% rakowiaki lokalizują się w narządach przewodu pokarmowego, w trzustce, oskrzelach i płucach. Część tego typu guzów wytwarza tak duże ilości serotoniny, że mogą one prowadzić do objawów tzw. zespołu rakowiaka, który skutkuje m.in. biegunkami, tachykardią, bólami brzucha, przekrwieniem skóry twarzy, wzmożoną potliwością czy napadowymi skurczami oskrzeli.

Podobne objawy jak w zespole rakowiaka i zespole serotoninowym towarzyszą w zasadzie wszystkim innym stanom klinicznym przebiegającym z podwyższonym poziomem serotoniny. U pacjentów występują zatem bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, biegunki, dreszcze, wzrost temperatury ciała i ciśnienia krwi, zaburzenia snu i koncentracji, stany lękowe, nadmierna potliwość i pobudzenie psychoruchowe.

Jakie są objawy zbyt niskiego poziomu serotoniny we krwi?

Najczęstsze przyczyny niedoboru serotoniny w organizmie to:

  • zła dieta,
  • brak odpowiedniej aktywności fizycznej i wystarczającej ilości snu,
  • zakłócenie szlaku syntezy serotoniny,
  • zażywanie niektórych leków (np. litu, metylodopy, rezerpiny),
  • spożywanie nadmiernej ilości alkoholu.
Sprawdź, jakie tabletki i leki na uspokojenie bez recepty znajdziesz na DOZ.pl

Objawami zbyt niskiego poziomu serotoniny są przede wszystkim stany depresyjne i lękowe, obniżenie nastroju, bezsenność, spadek libido, przewlekłe zmęczenie, zaburzenia koncentracji i pamięci, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne lub napady agresji. U pacjentów z niedoborem serotoniny obserwuje się nadmierne odkładanie tkanki tłuszczowej wskutek wzmożonego apetytu na węglowodany proste i napadowe spożywanie nadmiernej ilości słodyczy.

Powiązane produkty

Badanie poziomu serotoniny – jak się przygotować?

Do badania poziomu serotoniny w surowicy lub osoczu krwi nie trzeba przystępować na czczo, jednak jeśli badanie będzie powtarzane w regularnych odstępach czasu, należy zachować tę samą porę pobrania krwi z uwagi na dobową zmienność wydzielania serotoniny.

W uzasadnionych przypadkach lekarz kierujący na badanie może zalecić niewielką zmianę diety bądź odstawienie niektórych przyjmowanych przez pacjenta leków, takich jak np. metylodopa, lit, rezerpina czy morfina. Nigdy nie należy jednak robić tego na własną rękę.

Normy poziomu serotoniny we krwi

Najwyższy poziom serotoniny występuje u noworodków i niemowląt, potem spada w okresie dojrzewania i ponownie wzrasta w wieku dorosłym. Poziom serotoniny u mężczyzn jest o ok. 20-30% niższy niż u kobiet. Normy poziomu serotoniny różnią się w zależności od metody wykorzystywanej przez laboratorium, jednak zwykle plasują się w zakresie pomiędzy 50 a 280 ng/mL.

Badania poziomu serotoniny – cena, refundacja, skierowanie

Badanie poziomu serotoniny można wykonać z refundacją Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, jednak skierowania nie może wystawić pacjentowi lekarz POZ, a jedynie specjalista, na przykład gastroenterolog, onkolog lub psychiatra.

Jeśli pacjent chce wykonać badanie poziomu serotoniny we krwi odpłatnie, musi liczyć się z kosztami rzędu ok. 80-110 zł, ponieważ ceny różnią się w zależności od lokalizacji laboratorium i wykorzystywanej metody badawczej. Czas oczekiwania na wyniki badania wynosi do 10 dni roboczych.

  1. Bamalan OA, Moore MJ, Al Khalili Y. Physiology, Serotonin. 2022 Jul 9. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. PMID: 31424752.
  2. Berger M, Gray JA, Roth BL. The expanded biology of serotonin. Annu Rev Med. 2009; 60: 355-66.
  3. Mohammad-Zadeh LF, Moses L, Gwaltney-Brant SM. Serotonin: a review. J Vet Pharmacol Ther. 2008; 31 (3): 187-99.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Próby wątrobowe (ALAT i ASPAT) — co oznaczają podwyższone wyniki?

    Próby wątrobowe to enzymy, po oznaczeniu których można stwierdzić, w jakim stanie jest wątroba i czy pracuje w prawidłowy sposób. Zalicza się do nich aminotransferazy ASPAT i ALAT oraz gamma-glutamylotranspeptydazę (GGTP). ALAT i ASPAT to najczęściej oznaczane próby wątrobowe. Ich pełne nazwy to aminotransferaza alaninowa, czyli ALAT oraz aminotransferaza asparaginowa — ASPAT.

  • Prawidłowe ciśnienie i puls. Jaka jest norma?

    Serce to najważniejszy narząd w organizmie. To dzięki jego pracy można żyć. Razem z nim współpracuje cały układ krążenia — on także powinien funkcjonować prawidłowo. W innym przypadku zaczynają pojawiać się problemy zdrowotne. Z sercem i układem krążenia są bez wątpienia ściśle związane dwa pojęcia — ciśnienie tętnicze oraz puls.

  • CRP – co oznacza CRP wysokie, a co CRP niskie? O jakich chorobach może świadczyć podwyższone CRP?

    Białko C-reaktywne (CRP) to białko ostrej fazy, stanowiące czuły i szybki marker stanu zapalnego i uszkodzenia tkanek wskutek martwicy, urazu lub infekcji. Oznaczenie poziomu CRP jest wskazane w diagnostyce i monitorowaniu terapii stanów zapalnych i infekcji bakteryjnych, chorób o podłożu autoimmunologicznym i nowotworowym oraz zawału serca. Badanie stężenia CRP pozwala również na ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego u pacjentów z grupy ryzyka.

  • Rezonans magnetyczny głowy – co wykrywa, ile kosztuje, jak wygląda badanie?

    Rezonans magnetyczny (MRI) głowy to badanie, w którym wykorzystywane są właściwości pola magnetycznego. Najczęściej MRI głowy zleca się po wypadkach samochodowych i urazach głowy, a także w sytuacji pogłębienia diagnostyki neurologicznej. Główną wadą rezonansu, będącego badaniem refundowanym, jest czas oczekiwania na to prześwietlenie, liczony nawet w miesiącach. 

  • Rezonans magnetyczny kręgosłupa – przebieg badania, wskazania, cena

    Rezonans magnetyczny kręgosłupa to badanie pozwalające na ocenę elementów kostnych tego obszaru, jego tkanek miękkich oraz rdzenia kręgowego. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie wszelkich zmian zapalnych, zwyrodnieniowych i nowotworowych. Najczęściej bada się pacjentów, którzy zgłaszają się do neurologa z bólami pleców i drętwieniem kończyn – zarówno rąk, jak i nóg. Częstym wskazaniem do badania jest także uraz kręgosłupa. Ile kosztuje MRI, jak długo trwa badanie i czy kobiety w ciąży mogą przystąpić do rezonansu magnetycznego kręgosłupa? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • IgE całkowite – wskazania do badania poziomu immunoglobuliny typu E (IgE), normy, wyniki

    Przeciwciała klasy IgE, obok przeciwciał klasy IgG, IgM, IgA i IgD, należą do jednej z pięciu podklas immunoglobulin wytwarzanych przez komórki układu odpornościowego. Cząsteczki immunoglobulin klasy IgE wytwarzane są w odpowiedzi na alergeny i obecność pasożytów. Badanie poziomu IgE całkowitego wykonywane jest w przebiegu diagnostyki alergii, atopii i parazytoz (obecność pasożytów w organizmie). Poziom IgE całkowitego zależy od wieku pacjenta, najniższy jest u noworodków i niemowląt, a maksimum osiąga pomiędzy 10. a 15. rokiem życia pacjenta.

  • Badanie poziomu witaminy D, metabolit 25(OH). Normy, cena, interpretacja wyników

    Witamina D bierze udział w gospodarce wapniowo-fosforanowej organizmu, wpływa również na prawidłową budowę i funkcję kości. Oznaczenie poziomu witaminy D ma zastosowanie m.in. w diagnostyce i leczeniu osteoporozy, osteomalacji i krzywicy, chorób wątroby i nerek, a także w monitorowaniu leczenia kortykosteroidami, lekami immunosupresyjnymi i przeciwpadaczkowymi oraz suplementacji witaminą D u pacjentów, którym ją zlecono.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij