Heterochromia – czym jest?

Mówi się, że oczy są zwierciadłem duszy. Widać w nich każdą przeżywaną emocję, zarówno pozytywną, jak i negatywną, radość i smutek. Czasami na skutek doświadczanych przeżyć kolor oczu może nieco się zmieniać. Tęczówki najczęściej współgrają z typem urody, a zdecydowana większość polskiej populacji ma oczy w różnych odcieniach szarości i błękitu. Równie popularny jest kolor brązowy. Jedynie 1% z nas „cierpi” na heterochromię, czyli posiada tęczówki w dwóch różnych odcieniach. Jak to możliwe?

Heterochromia – na czym polega?

Heterochromia to rzadka wada wrodzona, która może występować samodzielnie lub towarzyszyć innym schorzeniom o podłożu genetycznym, takim jak neurofibromatoza czy też zespół Waardenburga. Tęczówki osób posiadających tę cechę mają różne kolory, co najczęściej nie powoduje żadnych problemów z widzeniem, a także nie wymaga specjalistycznego leczenia.

Heterochromię tęczówki dziedziczy się po przodkach w sposób autosomalny dominujący. Co ciekawe, różnobarwność w gałkach ocznych może mieć różne rozmieszczenie. Na tej podstawie dokonano podziału heterochromii na kilka rodzajów.

Rodzaje heterochromii:

• całkowita – tęczówki występują w dwóch różnych kolorach, np. zielonym i brązowym,
• centralna – wewnętrzny i zewnętrzny pierścień tęczówki różnią się barwami, co oznacza, że jedno oko jest dwukolorowe,
• sektoralna, inaczej częściowa – zmiany kolorów umiejscowione są tylko w części tęczówki.

Co powoduje heterochromię?

Heterochromia oczu zaliczana jest do izolowanych anomalii wrodzonych. W zdecydowanej większości przypadków za jej rozwój odpowiada zmienne rozmieszczenie barwnika w tęczówce. Jako cecha fenotypowa bardzo rzadko związana jest z patologią. W niewielkim odsetku przypadków heterochromia może być powiązana z krwawieniem do wnętrza gałki ocznej, a także zapaleniem błony naczyniowej i guzem wewnątrzgałkowym.

Zdarza się również, że różnobarwność tęczówek powstaje jako następstwo niektórych chorób, w tym m.in.:

• bielactwa – na skórze chorego pojawiają się charakterystyczne białe plamy, co jest konsekwencją dysfunkcji melanocytów, czyli komórek pigmentowych produkujących barwnik,
• zespołu Waardenburga – to tak naprawdę cały zespół wad genetycznych obejmujących m.in. niedosłuch i plamy bielacze zlokalizowane na skórze,
• zespołu Hornera – rozwija się na skutek zaburzenia przewodnictwa współczulnego gałki ocznej (między okiem a pniem mózgu).

Czy heterochromia wpływa na wzrok?

Heterochromia najczęściej nie powoduje zaburzeń wzroku. Osoby, które posiadają dwie różnobarwne tęczówki, widzą prawidłowo, a wady dotyczą ich w takim samym stopniu jak tych, którzy mają jednobarwne oczy.

Czy heterochromia jest rzadka? Ilu ludzi ma heterochromię?

Różnobarwność tęczówek jest cechą niezwykle rzadką i dotyka ok. 1% światowej populacji.

Czy David Bowie miał heterochromię?

Wiele znanych osób, celebrytów świata filmu, reklamy i telewizji może pochwalić się tęczówkami w dwóch różnych kolorach. Fani Davida Bowiego zadają sobie pytanie, czy muzyk „cierpiał” na heterochromię. Miał bowiem jedno oko w kolorze niebieskim, a drugie znacznie ciemniejsze. Jak się jednak okazuje, artysta nie miał heterochromii.

Tęczówki w dwóch różnych kolorach były u Bowiego następstwem anizokorii, czyli nierównego rozmiaru źrenic. Jego lewa źrenica była permanentnie rozszerzona, przez co nie reagowała na promieniowanie słoneczne, a oko wydawało się ciemniejsze.

Znane osoby z heterochromią

Do 1% ludzi na świecie z heterochromią zaliczają się znane osobistości, w tym:

• aktorka Jane Seymour znana z roli dr Quinn,
• aktorka Olivia Wilde,
• aktor Benedict Cumberbatch kojarzony z roli Sherlocka Holmesa.

Czy psy rasy husky mają heterochromię?

Nie tylko ludzie doświadczają heterochromii. W świecie zwierząt to równie popularne zjawisko. Zarówno koty, jak i psy mogą mieć różne kolory tęczówek. Szczególnie widoczne jest to u rasy husky i owczarka australijskiego. Sektorowa heterochromia występuje również u koni, a także rasy psów Border Collie, Welsh Corgi i Shetland Sheepdog.