Jaskra – co to takiego? Przyczyny, objawy, rodzaje i leczenie jaskry
Dorota Kowalewska

Jaskra – co to takiego? Przyczyny, objawy, rodzaje i leczenie jaskry

Jaskra jest podstępną chorobą, która rozwija się powoli i przed długi czas nie daje symptomów. Gdy pojawiają się pierwsze oznaki jaskry, jak pogorszenie widzenia, wiadomo już o zaawansowanym stopniu schorzenia. Co powoduje jaskrę i kto jest na nią narażony? W jaki sposób się ją leczy?  Czym można jej zapobiec? 

Najpowszechniejszą postać jaskry rozpoznaje się u 1 na 200 osób po 40. roku życia. Choroba jest podstępna i może rozwijać się latami bezobjawowo. Kiedy się ją wykrywa? Czy jaskrę da się wyleczyć? Oto najważniejsze informacje dotyczące jaskry. 

Jaskra a uszkodzenie nerwu wzrokowego 

Jaskra jest grupą chorób, których wspólną cechą jest uszkodzenie nerwu wzrokowego poprzez zbyt wysokie ciśnienie cieczy wodnistej we wnętrzu gałki ocznej. Fizjologicznie ciecz wodnista jest stale produkowana i odprowadzana, co zapewnia jej stałe ciśnienie w oku. Zachwianie tej równowagi, na którymkolwiek etapie – czy to zbyt duża produkcja, czy zahamowanie odpływu – prowadzi do podwyższenia ciśnienia wewnątrzgałkowego, a w efekcie do jaskry. 

Przyczyny jaskry 

Jaskra jest schorzeniem, którego przyczyny są wieloczynnikowe. Różnią się one w zależności od typu jaskry. Niestety, w większości są to czynniki, na które nie mamy wpływu, jak pochodzenie etniczne, płeć czy wiek (ryzyko zachorowania wzrasta z wiekiem). Są jednak takie, które powinny nas zaalarmować i skłonić do wykonania badań diagnostycznych. Należą do nich: podwyższone ciśnienie w oku w przypadkowym badaniu, krótkowzroczność większa niż -3D, niskie ciśnienie tętnicze czy migreny oraz występowanie jaskry w rodzinie. 

Powiązane produkty

Rodzaje jaskry 

Ze względu na przyczyny powstania i przebieg choroby dzielimy jaskrę na wiele typów. Najczęściej występujące to: 

  • Jaskra pierwotna otwartego kąta 

Jaskra pierwotna otwartego kąta (JPOK) to najczęściej występująca w naszej populacji odmiana jaskry, w której kąt miedzy nasadą tęczówki a rogówką jest szeroki, czyli otwarty. Rozpoznaje się ją u 1/200 osób po 40. roku życia. Ryzyko zachorowania zwiększa się z wiekiem. Ta postać jaskry częściej rozwija się u mężczyzn. Może być dziedziczona. Jej przebieg jest raczej powolny i w pierwszym etapie leczenia stosuje się krople obniżające ciśnienie śródgałkowe. 

  • Jaskra zamykającego się kąta 

Ta odmiana jaskry wynika z mechanicznego zamknięcia drogi odpływu cieczy wodnistej przez anatomicznie wypukłą tęczówkę lub pęczniejącą soczewkę (pacjenci z zaćmą są w grupie ryzyka), która popycha ją od tyłu w stronę rogówki, również powodując zamknięcie kąta. Na ten typ jaskry częściej chorują osoby z nadwzrocznością. W niesprzyjających okolicznościach, jak np. rozszerzenie źrenicy przy słabym oświetleniu lub w dużym stresie, może dojść do nagłego zamknięcia kąta przesączania i gwałtownego wzrostu ciśnienia w oku. Jest to tzw. ostry atak jaskry. Objawy narastają dynamicznie: „halo” wokół źródeł światła, ból głowy i oka, zaczerwienienie. Z czasem mogą nawet wywołać nudności i wymioty. Złemu samopoczuciu ogólnemu towarzyszy nagłe pogorszenie widzenia. 

Jest to ostry stan okulistyczny, który może doprowadzić do istotnego uszkodzenia włókien nerwowych w bardzo krótkim czasie. W tej postaci choroby do okulisty należy się zgłosić jak najszybciej.  
  • Jaskra z prawidłowym ciśnieniem wewnątrzgałkowym 

Jest to schorzenie, w którym mimo prawidłowego ciśnienia w oku paradoksalnie obserwujemy neuropatię jaskrową. Dzieje się tak, ponieważ umownie ustalona norma dla prawidłowego ciśnienia (< 21 mm Hg) jest pewnym uogólnieniem. W rzeczywistości podatność włókien nerwowych na uszkodzenie jest cechą indywidualną i może się okazać, że u danego pacjenta postępuje już przy pozornie prawidłowych wartościach ciśnienia. Temu rodzajowi jaskry często towarzyszą migreny.  

  • Jaskra wtórna  

Tak określamy jaskrę, w której znane są bezpośrednie czynniki ją powodujące. Może to być uraz, nowotwór, inna choroba oka, przebyty zabieg okulistyczny, przewlekłe stosowanie leków podwyższających ciśnienie wewnątrzgałkowe (najczęściej sterydy). 

Objawy jaskry 

Jaskra jest chorobą podstępną, przede wszystkim dlatego, że w większości przypadków długo przebiega bezobjawowo. Dotyczy to zwłaszcza najpowszechniejszej – JPOK. Dopiero bardzo duży wzrost ciśnienia powoduje ból gałki ocznej oraz głowy. 

Niestety, pierwsze objawy, które pacjent zauważa jako pogorszenie widzenia, świadczą o dużym zaawansowaniu choroby. U osoby z jaskrą dochodzi do stopniowego ubytku pola widzenia, początkowo w postaci tzw. mroczków. Jest to choroba zazwyczaj obustronna, ale często niesymetryczna, dlatego ubytki w polu widzenia jednego oka są rekompensowane przez drugie i przez to są długo niezauważalne. 

Rozpoznanie jaskry 

Podstawą rozpoznania jaskry jest rutynowe badanie okulistyczne w lampie szczelinowej wraz z pomiarem ciśnienia (uwzględniającym grubość rogówki). Dodatkowo wykonuje się obrazowanie kąta przesączania, które jest kluczowe dla określenia typu jaskry. Tradycyjnie wykonujemy je za pomocą gonioskopu lub bardziej precyzyjnie za pomocą tomografii przedniego odcinka oka.  

Dla rozpoznania jaskry bardzo ważne jest ustalenie uszkodzenia nerwu wzrokowego i jego związku z ciśnieniem. W tym celu wykonuje się wiele specjalistycznych badań dodatkowych jak badanie pola widzenia, OCT i GDX pozwalające określić grubość włókien nerwowych w siatkówce.

Do najnowszych i najbardziej precyzyjnych badań należy GCC. Służy ono do pomiaru grubości kompleksu komórek zwojowych siatkówki. W jaskrze te komórki ulegają uszkodzeniu w pierwszej kolejności, a zatem ich ubytek może świadczyć o wczesnych zmianach jaskrowych, które są niewykrywalne innymi metodami. Cyklicznie wykonywanie wspomnianych badań komputerowych służy również do monitorowania postępu choroby, a więc oceny skuteczności leczenia. 

Czy jaskrę da się wyleczyć? Sposoby leczenia jaskry 

Głównym założeniem leczenia jaskry jest obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego do takiej wartości, przy której zostanie zahamowana progresja choroby.  

Leczenie farmakologiczne jest zazwyczaj leczeniem pierwszego rzutu. Konieczne jest systematyczne stosowanie kropli do oczu. Mimo iż jest to stosunkowo proste, podanie kropli dla pacjentów w podeszłym wieku może okazać się problematyczne. Poza tym leki te mają często skutki uboczne w postaci przewlekłego zaczerwienienia i pieczenia oczu.

Czasem skuteczne bywa leczenie laserowe jaskry, niestety jedynie w określonych przypadkach (irydotomia, ALT, SLT, MLT). Szansę na długotrwałe unormowanie ciśnienia daje tylko w odpowiednim momencie przeprowadzony zabieg operacyjny, a o tym, kiedy go przeprowadzić, powinien zadecydować doświadczony okulista. W większości przypadków jest to leczenie objawowe, a nie przyczynowe, i nie jest możliwe całkowite wyleczenie. 

Profilaktyka jaskry 

Zapobieganie wystąpieniu jaskry przez unikanie znanych czynników ryzyka wynikających ze sposobu życia (np. palenie papierosów, nadmierne spożywanie alkoholu, przewlekły stres) ma ograniczony wpływ. Występowanie jaskry w większości przypadków wynika z wielu czynników, w tym genetycznych. Niestety, ani dieta, ani leczenie naturalne czy noszenie okularów nie mają istotnego wpływu na przebieg choroby. Najlepszym działaniem profilaktycznym są regularne kontrole u okulisty. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak dawkować melatoninę na sen? Czy pomaga zasnąć?

    Melatonina to kluczowy hormon procesu zasypiania. Jej niedobory mogą niekorzystnie wpływać na zachowanie prawidłowego cyklu okołodobowego, a tym samym przyczyniać się do występowania zaburzeń wielu mechanizmów zachodzących w organizmie. Ilość wydzielanej melatoniny zmniejsza się wraz z wiekiem, przez co najbardziej narażone na jej niedobory są osoby starsze. Jakie inne funkcje spełnia hormon snu, jak należy go suplementować i czym objawiają się niedobory melatoniny? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń może wpływać na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cytrynian magnezu, zwykły magnez, a może magnez z witaminą B6 – który wybrać?

    W aptekach i sklepach z suplementami dostępnych jest kilka form magnezu. Jedne preparaty występują w postaci magnezu z witaminą B6, inne określane są mianem cytrynianu magnezu (także w wersji z pirydoksyną), a jeszcze inne oferowane są w formie samego magnezu. Magnez można kupić zarówno w formie tabletek, kapsułek, saszetek z proszkiem do rozpuszczania w wodzie, jak i w postaci płynu czy żelek. Czym różnią się poszczególne suplementy, które połączenie jest najskuteczniejsze i najlepiej przyswajalne oraz dlaczego magnezu nie wolno łączyć z preparatami zawierającymi żelazo i wapń? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Jad pszczeli – jakie ma właściwości lecznicze?

    Jad wytwarzany przez pszczoły miodne (Apis mellifera) to bezwonna, bezbarwna, gorzka ciecz, zawierająca mieszaninę różnych aktywnych substancji, takich jak peptydy, białka o właściwościach enzymatycznych czy biogenne aminy. Mimo że jest toksyną, która może prowadzić do wystąpienia reakcji alergicznej, to posiada także liczne właściwości prozdrowotne. Jakie są wyniki badań dotyczących jadu pszczelego?

  • Suplementacja przy insulinooporności

    Insulinooporność jest zaburzeniem metabolizmu, które może zamienić się w poważną chorobę, która obecnie może dotyczyć nawet 2 milionów Polaków. Przyczynia się do tego przede wszystkim siedzący tryb życia, przetworzona, wysokoenergetyczna żywność, a także przewlekły stres wpływający na nasze zachowania żywieniowe – „zajadanie” problemów. Insulinooporność nie musi być leczona, niemniej jeśli na czas nie zareagujemy zmianą dotychczasowego stylu życia, może przerodzić się w pełnoobjawowe schorzenie – cukrzycę. Cennym elementem uzupełniającym dietoterapię może być racjonalna, przemyślana suplementacja. Jakie składniki szczególnie wspierają zdrowie metaboliczne?

  • Suplementacja w Hashimoto – jak wpływają na to nutraceutyki?

    Hashimoto, a raczej autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, jest coraz powszechniej diagnozowanym schorzeniem. Mówimy o nim wtedy, gdy nasz układ odpornościowy atakuje tarczycę. W chorobie tej może dojść zarówno do podwyższonej czynności gruczołu, jak i normalnej lub obniżonej czynności. Hashimoto dotyka znacznie częściej kobiety niż mężczyzn. Wsparciem działania tarczycy, jak i całej terapii, może być racjonalna suplementacja w oparciu o składniki, których skuteczność potwierdzają wyniki badań naukowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij