Skleroza
Natalia Bień

Co to jest skleroza i jak się objawia?

Czym jest skleroza i jak się objawia? Jak leczyć sklerozę? Czy skleroza jest równoznaczna z chorobą Alzheimera lub demencją? Odpowiedzi na wszystkie pytania znajdziecie w poniższym artykule.

Skleroza – co to jest?

Skleroza to zespół objawów chorobowych o charakterze otępiennym wywołany nasilającą się miażdżycą tętnic doprowadzających krew do mózgu. W błonie wewnętrznej naszych naczyń krwionośnych odkładają się szkodliwe estry cholesterolowe i trójglicerydy, które wywołują przewlekły stan zapalny. W miarę upływu lat zmiany te ulegają zwapnieniu i powodują zmniejszenie elastyczności oraz światła tętnic. Zmniejsza się przez to przepływ krwi ze składnikami odżywczymi i tlenem przez te naczynia, co prowadzi do przewlekłego niedokrwienia naszych narządów wewnętrznych. Zmiany patologiczne dotykają wszystkich naczyń w organizmie, jednak najgroźniejsze dla człowieka objawy pojawiają się, gdy dochodzi do zwężenia naczyń wieńcowych oraz domózgowych. Gdy mózg ulega niedokrwieniu, prowadzi to do obumierania neuronów, co skutkuje zaburzeniami funkcji neurologicznych i psychicznych mózgu. Można więc powiedzieć, że skleroza to inaczej po prostu postępujące zaburzenia pamięci i zachowania wynikające z rozległych zmian miażdżycowych obecnych w tętnicach domózgowych, które prowadzą do niedokrwienia neuronów.

Skleroza – przyczyny

Na to, by dopadła nas skleroza, pracujemy całe życie, gdyż odkładanie blaszek miażdżycowych zaczyna się już we wczesnej młodości. Niestety jest to choroba cywilizacyjna XXI wieku i trudno nam unikać czynników, które powodują jej szybki rozwój. Należą do nich głównie: siedzący tryb życia, niewłaściwa dieta bogata w tłuszcze, jedzenie fast foodów i słodyczy, co prowadzi do podwyższonych stężeń cholesterolu i trójglicerydów we krwi oraz do zaburzenia gospodarki lipidowej organizmu. Jeśli dołożymy do tego wysoki poziom stresu w pracy, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, brak aktywności ruchowej, palenie papierosów czy nadużywanie alkoholu, to z pewnością jesteśmy w grupie ryzyka osób, u których w przyszłości mogą rozwinąć się objawy sklerozy. Jeśli występuje u nas kilka z tych czynników łącznie, to niestety ryzyko choroby wzrasta. Oprócz tego wzrasta również ryzyko udaru mózgu czy zawału serca, które nieodzownie połączone są z obecnością rozległych zmian miażdżycowych w głównej mierze odpowiedzialnych za występowanie sklerozy. Oczywiście ryzyko rośnie również wraz z wiekiem pacjenta. Często u starszych osób na objawy sklerozy mogą nałożyć się objawy związane z zespołem otępiennym czy starczymi zmianami organicznymi mózgu.

Niestety skleroza w młodym wieku zdarza się coraz częściej, ponieważ przy nieprawidłowym trybie życia lub predyspozycjach genetycznych pierwsze objawy sklerozy mogą się pojawiać już w młodości.

Polecane dla Ciebie

Skleroza – dziedziczenie

Skleroza nie jest schorzeniem dziedzicznym – na rozwój jej objawów pracujemy całe życie poprzez niezdrowy tryb życia, nieprawidłowe odżywianie, palenie papierosów czy nadmierne picie alkoholu. Oczywiście istnieją również uwarunkowania genetyczne, które prowadzą do wcześniejszego rozwoju zmian miażdżycowych i większego ryzyka wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych czy sklerozy, jednak to głównie styl życia odpowiada za pojawienie się tej jednostki chorobowej.

Skleroza – objawy

W początkowej fazie objawy sklerozy wyglądają niewinnie i łatwo je przeoczyć. Symptomy tej choroby są niejednoznaczne i zależą w dużym stopniu od umiejscowienia zwężonych naczyń krwionośnych. Początkowo pacjent czuje się osłabiony, brakuje mu siły do wykonywania pracy i codziennych czynności. Jest senny lub przeciwnie – mimo zmęczenia nie może zasnąć. Następnie pojawia się stopniowa utrata zdolności poznawczych, trudności w skupieniu myśli i zaburzenia pamięci. Choroba jest łatwo rozpoznawalna, gdy przejdzie w etap zaawansowany. Pojawiają się luki w pamięci, chory jest zdezorientowany, nie poznaje ludzi ani miejsc. Reaguje na to bardzo emocjonalnie, wybuchając płaczem lub złością na cały świat.

Coraz większe luki w pamięci czy zaburzenia mowy powodują niemożność wykonywania pracy i codziennych czynności życiowych. Prowadzi to w końcu do tego, że chory ogranicza swoją aktywność umysłową czy ruchową do zera, rezygnując z normalnego życia. Dotyczy to zwłaszcza bardzo zaawansowanej sklerozy, w której dodatkowo mogą pojawić się niedowłady czy paraliż jednej strony ciała.

Czy skleroza nie boli?

Niestety to popularne, ujęte w przysłowie, stwierdzenie jest prawdziwe. Często objawy sklerozy pojawiają się dopiero wtedy, gdy zmiany miażdżycowe są na tyle zaawansowane, że nie jesteśmy w stanie ich cofnąć. Dlatego tak ważna w tym przypadku jest profilaktyka tego schorzenia.

Skleroza – jak leczyć?

Jak już wcześniej zostało wspomniane, łatwiej jest zapobiegać tej chorobie niż ją leczyć. Profilaktyka sklerozy polega na stosowaniu zdrowej niskotłuszczowej diety, ograniczeniu spożycia tłuszczów zwierzęcych oraz cukrów prostych. Należy zastąpić je dużą ilością warzyw i owoców, produktami zbożowymi z pełnego ziarna oraz chudym mięsem. Koniecznie trzeba zrezygnować z palenia papierosów, picia alkoholu oraz unikać stresu.

Zmiana sposobu odżywiania oraz prowadzenie zdrowego trybu życia są najlepszym lekarstwem na sklerozę. Medycyna może nam pomóc poprzez podanie leków rozszerzających naczynia krwionośne i łagodzących objawy miażdżycy, stabilizujących ciśnienie oraz redukujących stężenie cholesterolu we krwi, ale nie jesteśmy w stanie cofnąć powstałych już zmian miażdżycowych w tętnicach. W niektórych przypadkach przy znacznym zwężeniu tętnic doprowadzających krew do mózgu można rozważyć zabieg operacyjny usuwający blaszkę miażdżycową lub udrażniający zwężoną tętnicę.

Demencja a skleroza

Często w potocznym języku skleroza, czyli miażdżyca tętnic, jest używana zamiennie z określeniem demencja lub demencja starcza. Pacjenci w gabinetach lekarskich pytają się, czy skleroza to demencja. Jest to błąd, gdyż są to odmienne jednostki chorobowe. Demencja to przewlekły stan kliniczny, który związany jest z zaburzeniami funkcji umysłowych wskutek uszkodzenia mózgu, i ma wiele różnych przyczyn. Skleroza jest jedną z nich, gdyż niedokrwienie mózgu może prowadzić do jego nieodwracalnego uszkodzenia, a co za tym idzie – do postępujących zmian o charakterze otępiennym.

Poczytaj więcej o chorobie Alzheimera na DOZ.pl

Alzheimer a skleroza

Podobny błąd pacjenci często popełniają, zastanawiając się, czy skleroza to Alzheimer. Są to dwa zupełnie różne schorzenia, nie mające ze sobą nic wspólnego. W chorobie Alzheimera dochodzi do powstania trwałych zmian organicznych mózgu, które objawiają się jako postępujące zaburzenia pamięci oraz zachowania. W przebiegu tego schorzenia dochodzi do odkładania się w mózgu patologicznych białek, które uszkadzają neurony, a więc mechanizm powstawania objawów demencji jest zgoła odmienny niż w przypadku sklerozy. Szacuje się, że choroba Alzheimera jest przyczyną około 60-70% demencji.

  1. F. A. Arain, L. T. Cooper Jr, Miażdżyca tętnic obwodowych: diagnostyka i leczenie, Medycyna po Dyplomie 2010 vol.19, nr 6.
  2. M. Middeke, Entwicklung, Diagnose und Prävention der Arteriosklerose [Development, Diagnosis and Prevention of Arteriosclerosis], Dtsch Med Wochenschr. 2019 Mar;144(5):293. German. doi: 10.1055/a-0796-6875. Epub 2019 Mar 5. PMID: 30836399.
  3. T. Gabryelewicz, Łagodne zaburzenia poznawcze, Borgis - Postępy Nauk Medycznych 2011, 8, s. 688-691.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • Dializy – kiedy się je stosuje, jak długo, koszt, skutki uboczne

    Wprowadzenie terapii nerkozastępczej (potocznie dializ) było przełomowym osiągnięciem pozwalającym wydłużyć życie pacjentom z niewydolnością nerek. Najpowszechniej stosowana jest hemodializa, która wykorzystywana jest zarówno w przypadkach nagłego zachorowania, jak i w czasie leczenia przewlekłego.

  • HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie zakażenia wirusem HPV

    HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, ma ponad 120 typów, z czego część jest wysokoonkogenna. Human papilloma virus jest odpowiedzialny m.in. za raka szyjki macicy, gardła i krtani, prącia. HPV jest także przyczyną powstawania łagodnych zmian, takich jak kurzajki czy brodawki płciowe. Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi w trakcie stosunków seksualnych oraz przez kontakt z naskórkiem osoby zakażonej.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

  • Czym jest diastema i jak ją leczyć?

    Diastema popularnie określana jest jako przerwa między zębami. To nie tylko cecha szczególna, a dla niektórych defekt lub dodatkowy atrybut urody, to także możliwa przyczyna zaburzeń funkcjonalnych. Przyczyny tego defektu mogą być różne. Nie zawsze wymaga leczenia. Diastema fizjologiczna obserwowana u dzieci z czasem zanika. Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub odbudowy estetycznej, np. przy użyciu licówek.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij