Skleroza
Natalia Bień

Co to jest skleroza i jak się objawia?

Czym jest skleroza i jak się objawia? Jak leczyć sklerozę? Czy skleroza jest równoznaczna z chorobą Alzheimera lub demencją? Odpowiedzi na wszystkie pytania znajdziecie w poniższym artykule.

Skleroza – co to jest?

Skleroza to zespół objawów chorobowych o charakterze otępiennym wywołany nasilającą się miażdżycą tętnic doprowadzających krew do mózgu. W błonie wewnętrznej naszych naczyń krwionośnych odkładają się szkodliwe estry cholesterolowe i trójglicerydy, które wywołują przewlekły stan zapalny. W miarę upływu lat zmiany te ulegają zwapnieniu i powodują zmniejszenie elastyczności oraz światła tętnic. Zmniejsza się przez to przepływ krwi ze składnikami odżywczymi i tlenem przez te naczynia, co prowadzi do przewlekłego niedokrwienia naszych narządów wewnętrznych. Zmiany patologiczne dotykają wszystkich naczyń w organizmie, jednak najgroźniejsze dla człowieka objawy pojawiają się, gdy dochodzi do zwężenia naczyń wieńcowych oraz domózgowych. Gdy mózg ulega niedokrwieniu, prowadzi to do obumierania neuronów, co skutkuje zaburzeniami funkcji neurologicznych i psychicznych mózgu. Można więc powiedzieć, że skleroza to inaczej po prostu postępujące zaburzenia pamięci i zachowania wynikające z rozległych zmian miażdżycowych obecnych w tętnicach domózgowych, które prowadzą do niedokrwienia neuronów.

Skleroza – przyczyny

Na to, by dopadła nas skleroza, pracujemy całe życie, gdyż odkładanie blaszek miażdżycowych zaczyna się już we wczesnej młodości. Niestety jest to choroba cywilizacyjna XXI wieku i trudno nam unikać czynników, które powodują jej szybki rozwój. Należą do nich głównie: siedzący tryb życia, niewłaściwa dieta bogata w tłuszcze, jedzenie fast foodów i słodyczy, co prowadzi do podwyższonych stężeń cholesterolu i trójglicerydów we krwi oraz do zaburzenia gospodarki lipidowej organizmu. Jeśli dołożymy do tego wysoki poziom stresu w pracy, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, brak aktywności ruchowej, palenie papierosów czy nadużywanie alkoholu, to z pewnością jesteśmy w grupie ryzyka osób, u których w przyszłości mogą rozwinąć się objawy sklerozy. Jeśli występuje u nas kilka z tych czynników łącznie, to niestety ryzyko choroby wzrasta. Oprócz tego wzrasta również ryzyko udaru mózgu czy zawału serca, które nieodzownie połączone są z obecnością rozległych zmian miażdżycowych w głównej mierze odpowiedzialnych za występowanie sklerozy. Oczywiście ryzyko rośnie również wraz z wiekiem pacjenta. Często u starszych osób na objawy sklerozy mogą nałożyć się objawy związane z zespołem otępiennym czy starczymi zmianami organicznymi mózgu.

Niestety skleroza w młodym wieku zdarza się coraz częściej, ponieważ przy nieprawidłowym trybie życia lub predyspozycjach genetycznych pierwsze objawy sklerozy mogą się pojawiać już w młodości.

Powiązane produkty

Skleroza – dziedziczenie

Skleroza nie jest schorzeniem dziedzicznym – na rozwój jej objawów pracujemy całe życie poprzez niezdrowy tryb życia, nieprawidłowe odżywianie, palenie papierosów czy nadmierne picie alkoholu. Oczywiście istnieją również uwarunkowania genetyczne, które prowadzą do wcześniejszego rozwoju zmian miażdżycowych i większego ryzyka wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych czy sklerozy, jednak to głównie styl życia odpowiada za pojawienie się tej jednostki chorobowej.

Skleroza – objawy

W początkowej fazie objawy sklerozy wyglądają niewinnie i łatwo je przeoczyć. Symptomy tej choroby są niejednoznaczne i zależą w dużym stopniu od umiejscowienia zwężonych naczyń krwionośnych. Początkowo pacjent czuje się osłabiony, brakuje mu siły do wykonywania pracy i codziennych czynności. Jest senny lub przeciwnie – mimo zmęczenia nie może zasnąć. Następnie pojawia się stopniowa utrata zdolności poznawczych, trudności w skupieniu myśli i zaburzenia pamięci. Choroba jest łatwo rozpoznawalna, gdy przejdzie w etap zaawansowany. Pojawiają się luki w pamięci, chory jest zdezorientowany, nie poznaje ludzi ani miejsc. Reaguje na to bardzo emocjonalnie, wybuchając płaczem lub złością na cały świat.

Coraz większe luki w pamięci czy zaburzenia mowy powodują niemożność wykonywania pracy i codziennych czynności życiowych. Prowadzi to w końcu do tego, że chory ogranicza swoją aktywność umysłową czy ruchową do zera, rezygnując z normalnego życia. Dotyczy to zwłaszcza bardzo zaawansowanej sklerozy, w której dodatkowo mogą pojawić się niedowłady czy paraliż jednej strony ciała.

Czy skleroza nie boli?

Niestety to popularne, ujęte w przysłowie, stwierdzenie jest prawdziwe. Często objawy sklerozy pojawiają się dopiero wtedy, gdy zmiany miażdżycowe są na tyle zaawansowane, że nie jesteśmy w stanie ich cofnąć. Dlatego tak ważna w tym przypadku jest profilaktyka tego schorzenia.

Skleroza – jak leczyć?

Jak już wcześniej zostało wspomniane, łatwiej jest zapobiegać tej chorobie niż ją leczyć. Profilaktyka sklerozy polega na stosowaniu zdrowej niskotłuszczowej diety, ograniczeniu spożycia tłuszczów zwierzęcych oraz cukrów prostych. Należy zastąpić je dużą ilością warzyw i owoców, produktami zbożowymi z pełnego ziarna oraz chudym mięsem. Koniecznie trzeba zrezygnować z palenia papierosów, picia alkoholu oraz unikać stresu.

Zmiana sposobu odżywiania oraz prowadzenie zdrowego trybu życia są najlepszym lekarstwem na sklerozę. Medycyna może nam pomóc poprzez podanie leków rozszerzających naczynia krwionośne i łagodzących objawy miażdżycy, stabilizujących ciśnienie oraz redukujących stężenie cholesterolu we krwi, ale nie jesteśmy w stanie cofnąć powstałych już zmian miażdżycowych w tętnicach. W niektórych przypadkach przy znacznym zwężeniu tętnic doprowadzających krew do mózgu można rozważyć zabieg operacyjny usuwający blaszkę miażdżycową lub udrażniający zwężoną tętnicę.

Demencja a skleroza

Często w potocznym języku skleroza, czyli miażdżyca tętnic, jest używana zamiennie z określeniem demencja lub demencja starcza. Pacjenci w gabinetach lekarskich pytają się, czy skleroza to demencja. Jest to błąd, gdyż są to odmienne jednostki chorobowe. Demencja to przewlekły stan kliniczny, który związany jest z zaburzeniami funkcji umysłowych wskutek uszkodzenia mózgu, i ma wiele różnych przyczyn. Skleroza jest jedną z nich, gdyż niedokrwienie mózgu może prowadzić do jego nieodwracalnego uszkodzenia, a co za tym idzie – do postępujących zmian o charakterze otępiennym.

Poczytaj więcej o chorobie Alzheimera na DOZ.pl

Alzheimer a skleroza

Podobny błąd pacjenci często popełniają, zastanawiając się, czy skleroza to Alzheimer. Są to dwa zupełnie różne schorzenia, nie mające ze sobą nic wspólnego. W chorobie Alzheimera dochodzi do powstania trwałych zmian organicznych mózgu, które objawiają się jako postępujące zaburzenia pamięci oraz zachowania. W przebiegu tego schorzenia dochodzi do odkładania się w mózgu patologicznych białek, które uszkadzają neurony, a więc mechanizm powstawania objawów demencji jest zgoła odmienny niż w przypadku sklerozy. Szacuje się, że choroba Alzheimera jest przyczyną około 60-70% demencji.

  1. F. A. Arain, L. T. Cooper Jr, Miażdżyca tętnic obwodowych: diagnostyka i leczenie, Medycyna po Dyplomie 2010 vol.19, nr 6.
  2. M. Middeke, Entwicklung, Diagnose und Prävention der Arteriosklerose [Development, Diagnosis and Prevention of Arteriosclerosis], Dtsch Med Wochenschr. 2019 Mar;144(5):293. German. doi: 10.1055/a-0796-6875. Epub 2019 Mar 5. PMID: 30836399.
  3. T. Gabryelewicz, Łagodne zaburzenia poznawcze, Borgis - Postępy Nauk Medycznych 2011, 8, s. 688-691.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wirus hMPV – jakie są objawy zakażenia? Kto jest szczególnie narażony? Jak leczyć?

    Zimowe miesiące to okres wzmożonego ryzyka chorób układu oddechowego, który często nazywany jest sezonem wysokim. Ostatnio coraz częściej mówi się o wirusie hMPV, szczególnie w Chinach. Od kilkunastu godzin temat ten zyskuje na znaczeniu również w Europie – pierwsze przypadki infekcji wirusem wykryto w Portugalii.

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

  • Pluskwa domowa – jak wyleczyć jej ugryzienie? Jak zwalczać?

    Pluskwa domowa to niewielki owad pasożytniczy, który żywi się krwią ssaków, w tym przede wszystkim ludzi. Ze względu na swój tryb życia i sposób odżywiania owady te zyskały miano jednych z najbardziej uciążliwych pasożytów w środowisku domowym. Pozbycie się pluskiew jest niezwykle trudne, ponieważ owady te potrafią przetrwać w trudnych warunkach i mają zdolność do ukrywania się w najmniejszych szczelinach. Często problem pluskiew zostaje wykryty dopiero po pojawieniu się ugryzień, które mogą być źródłem silnego świądu oraz innych reakcji skórnych.

  • Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie, powikłania

    Grypa typu A to jedna z najczęściej występujących odmian wirusa grypy, która charakteryzuje się dużą zdolnością do mutacji i rozprzestrzeniania się w populacji. Jest to choroba sezonowa, która co roku dotyka miliony ludzi na całym świecie, niejednokrotnie wywołując epidemie lub pandemie. Objawy grypy typu A często pojawiają się nagle i mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, zwłaszcza u osób starszych, dzieci oraz osób z obniżoną odpornością. W artykule przedstawiamy charakterystyczne objawy grypy typu A, jej przebieg, metody leczenia oraz możliwe powikłania, które mogą wystąpić w wyniku niewłaściwego lub opóźnionego leczenia. Dowiesz się także, jak zapobiegać tej chorobie i dlaczego szczepienia odgrywają kluczową rolę w ochronie przed wirusem.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.