Owoce bergamoty
Zuzanna Kręcisz

Bergamota – czy jest skuteczna w walce z za wysokim poziomem cholesterolu? Pomarańcza bergamota a monakolina – co wybrać?

Pomarańcza bergamota, którą powszechnie nazywa się także bergamotą lub bergamotką, to roślina endemiczna, czyli występująca tylko na niewielkim obszarze świata, w tym wypadku w regionie Kalabrii w południowych Włoszech. Owoce bergamoty mają specyficzny, cierpki i jednocześnie gorzki smak. Liczne badania wykazały, że ma ona właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne i rozkurczowe, co wykorzystuje się w terapii wielu schorzeń.

Zaburzenia lipidowe i związane z nimi choroby układu sercowo-naczyniowego to ogromny i stale narastający problem współczesnych społeczeństw. Zmusza to do poszukiwania nowych rozwiązań i terapii, które będą wykazywały się wyższą skutecznością i bezpieczeństwem.

Pomarańcza bergamota – co to za owoc? Właściwości

Pomarańcza bergamota (łac. Citrus bergamia Risso & Poiteau), nazywana bergamotą, cytryną bergamotką lub bergamotką, jest drzewem z rodziny rutowatych (łac. Rutaceae) i nie należy jej mylić z dziką bergamotką (łac. Monarda fistulosa), czyli pysznogłówką dętą. Pochodzi najprawdopodobniej z Indii, a jej największe uprawy znajdują się we Włoszech. Nazwa rośliny pochodzi od miasta Bergamo, gdzie od wieków pozyskiwano i sprzedawano olejek z bergamoty. Drogocennych składników, czyli olejku i soku, dostarczają owoce przypominające małe pomarańcze lub limonki. Są zielone, charakterystycznie pofałdowane, w smaku cierpkie z wyraźnie wyczuwalną dozą goryczy.

Olejek eteryczny z bergamoty, którego dostarczają również liście i kwiaty, wykorzystywany jest w przemyśle perfumeryjnym, kosmetycznym oraz do aromatyzowania popularnej herbaty Earl grey. Badania wykazały również jego działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne i rozkurczowe, co wykorzystuje się m.in. w pielęgnacji skóry trądzikowej. Potwierdzono, że olejek bergamotowy używany do aromatoterapii zmniejsza nasilenie objawów depresji u pacjentów powyżej 60. roku życia. Wątpliwe natomiast wydają się doniesienia na temat jego działania przeciwlękowego, przeciwłuszczycowego czy wspomagającego odchudzanie. Podczas stosowania olejku z bergamoty u zwierząt stwierdzono obniżanie poziomu glukozy we krwi. Choć nie potwierdzono tego w badaniach na ludziach, należy zachować ostrożność, szczególnie u pacjentów stosujących leki przeciwcukrzycowe. Przed zewnętrznym użyciem olejku warto sprawdzić reakcję skóry na jej małym obszarze i pamiętać o jego fototoksyczności w połączeniu z promieniowaniem UV. Reakcja fototoksyczna przypomina oparzenia słoneczne, którym towarzyszy zaczerwienienie, obrzęk oraz pęcherze. Uczulenie pojawia się niemal natychmiast lub do kilku godzin po ekspozycji na światło.

Wpływ bergamoty na obniżenie poziomu cholesterolu

Prowadząc badania nad pomarańczą bergamotą, naukowcy odkryli, że sok z owoców zawiera polifenole, a dokładniej flawonoidy: flawanony i flawony. Ich skład jest unikatowy, a stężenie najwyższe wśród wszystkich owoców cytrusowych. Wyodrębniono m.in. naringinę, neoeriocytrynę, neohesperydynę, melitydynę, rhoifolinę i poncirinę, które na drodze różnych mechanizmów wpływają korzystnie na profil lipidowy i na poziom cukru we krwi. Obniżają one stężenie cholesterolu całkowitego i LDL (tzw. złego cholesterolu) oraz podnoszą frakcję HDL, czyli tzw. dobrego cholesterolu. Zauważono również znaczącą redukcję poziomu trójglicerydów. Pacjenci stosujący BPF – standaryzowaną kompozycję polifenoli – uzyskują również dobre wyniki w ograniczaniu insulinooporności, redukcji masy ciała i zmniejszenia stłuszczenia wątroby. Terapia BPF wpływa na poprawę funkcji śródbłonka naczyniowego oraz erekcji u pacjentów z cukrzycą. Do działań BPF zaliczyć można również wpływ na zmniejszone przewodnictwo bólu przewlekłego, działanie ochronne przed skutkami promieniowania UVB – istotne w profilaktyce przeciwstarzeniowej, w kontekście nowotworów skóry, a także działanie protekcyjne na mięsień sercowy podczas chemioterapii.

Powiązane produkty

Suplementacja ekstraktem z bergamoty – dla kogo?

Według oficjalnych zaleceń stosowanie standaryzowanej kompozycji polifenoli z bergamoty można rekomendować pacjentom:

  • z zespołem metabolicznym,
  • z niskim lub umiarkowanym ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, gdy nie trzeba intensywnie obniżać poziomu lipidów we krwi,
  • którzy nie chcą lub nie mogą przyjmować statyn,
  • którzy przyjmują już statyny, ale leczenie wymaga zastosowania większej dawki.
BPF podane razem ze statyną nasila jej działanie (przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa terapii) i nie zwiększa działań niepożądanych statyn.

Jak stosować bergamotę na cholesterol?

Suplementy z bergamotą na cholesterol zaleca się przyjmować od 1 do 3 razy dziennie przed posiłkami. Należy popijać je wodą. Dawka polifenoli zależna jest od stanu klinicznego pacjenta i wnosi od 500 do 1500 mg.

Polifenole z pomarańczy bergamoty wykazują wysoką aktywność bakteriobójczą wobec bakterii Helicobacter pylori, która jest przyczyną zapaleń błony śluzowej i nowotworów żołądka oraz owrzodzeń żołądka i dwunastnicy. Wykazano również, że połączenie w leczeniu antybiotyku z ekstraktem bergamoty zwiększa jego skuteczność. Badania nadal trwają i niosą nadzieję na alternatywne terapie zakażeń w przypadku stale narastającej antybiotykoodporności.

Bergamota czy monakolina – co wybrać? Jakie są najnowsze wytyczne?

Ze względu na ogromny potencjał i wielokierunkowe działanie, a jednocześnie brak działań niepożądanych podczas terapii, obecne rekomendacje zalecają stosowanie standaryzowanych kompozycji polifenoli z bergamoty. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne zaleca stosowanie bergamoty w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych, gdyż korzystnie wpływa na gospodarkę lipidową i węglowodanową oraz na naczynia krwionośne, co zostało potwierdzone w badaniach klinicznych. Ponadto w świetle ostatnich doniesień – w przeciwieństwie do monakoliny jest pozbawiona działań niepożądanych, posiada wysoką skuteczność porównywalną ze statynami i jest dobrze tolerowana przez pacjentów.

  1. M. Barylski, Standaryzowana kompozycja polifenoli z bergamoty – kompleksowy suplement diety o właściwościach plejotropowych na tle innych dostępnych na rynku naturalnych substancji hipolipemizujących, Medycyna i Życie, vol. 8, nr 1-4 (20-23), 2021.
  2. P. Krzyżek, Polifenole w terapii chorób wywołanych przez Helicobacter pylori, Postępy Fitoterapii 1/2017.
  3. M. Barylski, K. Filipiak, B. Okopień, F. Szymański, B. Woźniakowska-Kapłon, A. Mamcarz, Stanowisko grupy ekspertów wsparte przez Sekcję Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczące miejsca standaryzowanej kompozycji polifenoli z bergamoty w terapii dyslipidemii oraz jej innego potencjalnego zastosowania w praktyce klinicznej, Choroby Serca i Naczyń 2018, tom 15, nr 2.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak poprawnie suplementować witaminę D?

    Witamina D3 odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu, a jej prawidłowy poziom jest niezbędny dla zachowania zdrowia. Witamina D3 jest przede wszystkim znana z regulowania poziomu wapnia i fosforu, co warunkuje zachowanie zdrowych kości oraz zapobiega osteoporozie i krzywicy. Jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, krążenia i zachowania zdrowia psychicznego. Może być również pomocna w terapiach chorób skórnych. Pomimo że witamina D może być wytwarzana naturalnie w organizmie ludzkim poprzez syntezę skórną, często okazuje się to niewystarczające – wówczas należy rozpocząć jej suplementację.

  • Tabletki antykoncepcyjne jedno- i dwuskładnikowe – które wybrać? Jaka jest różnica?

    Tabletki antykoncepcyjne to jedna z najpopularniejszych metod zapobiegania ciąży. Występują głównie w dwóch rodzajach: tabletki jednoskładnikowe, które zawierają wyłącznie progestagen, oraz tabletki dwuskładnikowe – mają w składzie estrogen i progesteron. Które są skuteczniejsze? Jakie mają zalety i wady?

  • Omega-3 – właściwości, źródła, zapotrzebowanie na kwasy tłuszczowe omega-3

    Kwasy tłuszczowe omega-3 zaliczane są do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Nie są wytwarzane w organizmie, dlatego muszą być dostarczane wraz z dietą. Do najważniejszych kwasów omega-3 zalicza się: EPA, DHA i ALA. Kwasy omega-3 zwykle są stosowane w celu prewencji chorób sercowo-naczyniowych.

  • Jaka jest rola żywienia medycznego w chorobie nowotworowej?

    Optymalnie zbilansowana dieta u osób z chorobą nowotworową zmniejsza ryzyko rozwoju niedożywienia, co z kolei może ograniczać dolegliwości związane z chemio- i radioterapią czy występowanie powikłań pooperacyjnych. Wsparciem dla organizmu może być specjalne żywienie medyczne. Czym jest ten rodzaj żywności? Jakie ma zalety? Kiedy zacząć je stosować?

  • Nowe wytyczne w sprawie przyjmowania witaminy B6. Jak teraz ją dawkować?

    Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności wydał opinię naukową dotyczącą nowego schematu dawkowania witaminy B6. Badania EFSA wpłynęły na decyzję Zespołu ds. Suplementów Diety, o czym poinformował Główny Inspektorat Sanitarny. Jaka jest obecnie dopuszczalna maksymalna dawka witaminy B6, która może znaleźć się w suplementach diety?

  • Probiotyki i prebiotyki – kiedy je stosować? Czy trzeba to robić cały czas?

    Zgodnie z definicją Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa oraz Światowej Organizacji Zdrowia probiotyki są żywymi mikroorganizmami, które przyjmowane w zalecanej i właściwej dawce przynoszą pozytywne rezultaty dla zdrowia gospodarza. Stosowanie probiotyków jest uznawane za bezpieczne i dobrze tolerowane.

  • Łupież w ciąży – przyczyny. Jak sobie radzić? Czym myć głowę?

    W okresie ciąży następuje szereg zmian w organizmie kobiety, np. zmiany hormonalne czy stres, które mogą prowadzić do pojawienia się łupieżu. Wówczas można rozpocząć samodzielną terapię poprzez stosowanie delikatnych dermokosmetyków o działaniu przeciwłupieżowym lub naturalnych metod, które mogą okazać się skuteczne i wystarczające. Jednak niekiedy pomimo stosowanych preparatów i kuracji przeciwłupieżowych problem nie znika. Należy wtedy skonsultować się z dermatologiem, znaleźć przyczynę choroby i dobrać właściwe leczenie.

  • Arginina – działanie, właściwości i efekty stosowania

    Arginina to aminokwas endogenny, którego najważniejszą rolą jest udział w syntezie tlenku azotu. Ma właściwości rozszerzające naczynia krwionośne i usprawniające przepływ krwi. Z tego względu korzystnie wpływa na funkcjonowanie serca i układu krążenia. Chętnie sięgają po nią również sportowcy oraz pacjenci z zaburzeniami erekcji. W jakich pokarmach znajduje się arginina? Kto powinien rozważyć jej suplementację i z jakimi potencjalnymi skutkami ubocznymi wiąże się przyjmowanie argininy?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.