Owoce bergamoty
Zuzanna Kręcisz

Bergamota – czy jest skuteczna w walce z za wysokim poziomem cholesterolu? Pomarańcza bergamota a monakolina – co wybrać?

Pomarańcza bergamota, którą powszechnie nazywa się także bergamotą lub bergamotką, to roślina endemiczna, czyli występująca tylko na niewielkim obszarze świata, w tym wypadku w regionie Kalabrii w południowych Włoszech. Owoce bergamoty mają specyficzny, cierpki i jednocześnie gorzki smak. Liczne badania wykazały, że ma ona właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne i rozkurczowe, co wykorzystuje się w terapii wielu schorzeń.

Zaburzenia lipidowe i związane z nimi choroby układu sercowo-naczyniowego to ogromny i stale narastający problem współczesnych społeczeństw. Zmusza to do poszukiwania nowych rozwiązań i terapii, które będą wykazywały się wyższą skutecznością i bezpieczeństwem.

Pomarańcza bergamota – co to za owoc? Właściwości

Pomarańcza bergamota (łac. Citrus bergamia Risso & Poiteau), nazywana bergamotą, cytryną bergamotką lub bergamotką, jest drzewem z rodziny rutowatych (łac. Rutaceae) i nie należy jej mylić z dziką bergamotką (łac. Monarda fistulosa), czyli pysznogłówką dętą. Pochodzi najprawdopodobniej z Indii, a jej największe uprawy znajdują się we Włoszech. Nazwa rośliny pochodzi od miasta Bergamo, gdzie od wieków pozyskiwano i sprzedawano olejek z bergamoty. Drogocennych składników, czyli olejku i soku, dostarczają owoce przypominające małe pomarańcze lub limonki. Są zielone, charakterystycznie pofałdowane, w smaku cierpkie z wyraźnie wyczuwalną dozą goryczy.

Olejek eteryczny z bergamoty, którego dostarczają również liście i kwiaty, wykorzystywany jest w przemyśle perfumeryjnym, kosmetycznym oraz do aromatyzowania popularnej herbaty Earl grey. Badania wykazały również jego działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne i rozkurczowe, co wykorzystuje się m.in. w pielęgnacji skóry trądzikowej. Potwierdzono, że olejek bergamotowy używany do aromatoterapii zmniejsza nasilenie objawów depresji u pacjentów powyżej 60. roku życia. Wątpliwe natomiast wydają się doniesienia na temat jego działania przeciwlękowego, przeciwłuszczycowego czy wspomagającego odchudzanie. Podczas stosowania olejku z bergamoty u zwierząt stwierdzono obniżanie poziomu glukozy we krwi. Choć nie potwierdzono tego w badaniach na ludziach, należy zachować ostrożność, szczególnie u pacjentów stosujących leki przeciwcukrzycowe. Przed zewnętrznym użyciem olejku warto sprawdzić reakcję skóry na jej małym obszarze i pamiętać o jego fototoksyczności w połączeniu z promieniowaniem UV. Reakcja fototoksyczna przypomina oparzenia słoneczne, którym towarzyszy zaczerwienienie, obrzęk oraz pęcherze. Uczulenie pojawia się niemal natychmiast lub do kilku godzin po ekspozycji na światło.

Wpływ bergamoty na obniżenie poziomu cholesterolu

Prowadząc badania nad pomarańczą bergamotą, naukowcy odkryli, że sok z owoców zawiera polifenole, a dokładniej flawonoidy: flawanony i flawony. Ich skład jest unikatowy, a stężenie najwyższe wśród wszystkich owoców cytrusowych. Wyodrębniono m.in. naringinę, neoeriocytrynę, neohesperydynę, melitydynę, rhoifolinę i poncirinę, które na drodze różnych mechanizmów wpływają korzystnie na profil lipidowy i na poziom cukru we krwi. Obniżają one stężenie cholesterolu całkowitego i LDL (tzw. złego cholesterolu) oraz podnoszą frakcję HDL, czyli tzw. dobrego cholesterolu. Zauważono również znaczącą redukcję poziomu trójglicerydów. Pacjenci stosujący BPF – standaryzowaną kompozycję polifenoli – uzyskują również dobre wyniki w ograniczaniu insulinooporności, redukcji masy ciała i zmniejszenia stłuszczenia wątroby. Terapia BPF wpływa na poprawę funkcji śródbłonka naczyniowego oraz erekcji u pacjentów z cukrzycą. Do działań BPF zaliczyć można również wpływ na zmniejszone przewodnictwo bólu przewlekłego, działanie ochronne przed skutkami promieniowania UVB – istotne w profilaktyce przeciwstarzeniowej, w kontekście nowotworów skóry, a także działanie protekcyjne na mięsień sercowy podczas chemioterapii.

Powiązane produkty

Suplementacja ekstraktem z bergamoty – dla kogo?

Według oficjalnych zaleceń stosowanie standaryzowanej kompozycji polifenoli z bergamoty można rekomendować pacjentom:

  • z zespołem metabolicznym,
  • z niskim lub umiarkowanym ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, gdy nie trzeba intensywnie obniżać poziomu lipidów we krwi,
  • którzy nie chcą lub nie mogą przyjmować statyn,
  • którzy przyjmują już statyny, ale leczenie wymaga zastosowania większej dawki.
BPF podane razem ze statyną nasila jej działanie (przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa terapii) i nie zwiększa działań niepożądanych statyn.

Jak stosować bergamotę na cholesterol?

Suplementy z bergamotą na cholesterol zaleca się przyjmować od 1 do 3 razy dziennie przed posiłkami. Należy popijać je wodą. Dawka polifenoli zależna jest od stanu klinicznego pacjenta i wnosi od 500 do 1500 mg.

Polifenole z pomarańczy bergamoty wykazują wysoką aktywność bakteriobójczą wobec bakterii Helicobacter pylori, która jest przyczyną zapaleń błony śluzowej i nowotworów żołądka oraz owrzodzeń żołądka i dwunastnicy. Wykazano również, że połączenie w leczeniu antybiotyku z ekstraktem bergamoty zwiększa jego skuteczność. Badania nadal trwają i niosą nadzieję na alternatywne terapie zakażeń w przypadku stale narastającej antybiotykoodporności.

Bergamota czy monakolina – co wybrać? Jakie są najnowsze wytyczne?

Ze względu na ogromny potencjał i wielokierunkowe działanie, a jednocześnie brak działań niepożądanych podczas terapii, obecne rekomendacje zalecają stosowanie standaryzowanych kompozycji polifenoli z bergamoty. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne zaleca stosowanie bergamoty w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych, gdyż korzystnie wpływa na gospodarkę lipidową i węglowodanową oraz na naczynia krwionośne, co zostało potwierdzone w badaniach klinicznych. Ponadto w świetle ostatnich doniesień – w przeciwieństwie do monakoliny jest pozbawiona działań niepożądanych, posiada wysoką skuteczność porównywalną ze statynami i jest dobrze tolerowana przez pacjentów.

  1. M. Barylski, Standaryzowana kompozycja polifenoli z bergamoty – kompleksowy suplement diety o właściwościach plejotropowych na tle innych dostępnych na rynku naturalnych substancji hipolipemizujących, Medycyna i Życie, vol. 8, nr 1-4 (20-23), 2021.
  2. P. Krzyżek, Polifenole w terapii chorób wywołanych przez Helicobacter pylori, Postępy Fitoterapii 1/2017.
  3. M. Barylski, K. Filipiak, B. Okopień, F. Szymański, B. Woźniakowska-Kapłon, A. Mamcarz, Stanowisko grupy ekspertów wsparte przez Sekcję Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczące miejsca standaryzowanej kompozycji polifenoli z bergamoty w terapii dyslipidemii oraz jej innego potencjalnego zastosowania w praktyce klinicznej, Choroby Serca i Naczyń 2018, tom 15, nr 2.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Witaminy metylowane – kiedy i dlaczego wybrać taką formę?

    Coraz częściej na etykietach suplementów diety można znaleźć informację, że dany preparat zawiera „witaminy w formie metylowanej”. Choć brzmi to skomplikowanie, metylowane witaminy to po prostu biologicznie aktywne formy niektórych składników odżywczych, które mogą być lepiej przyswajalne i skuteczniejsze w działaniu – szczególnie u osób z określonymi zaburzeniami metabolicznymi. Kiedy warto sięgnąć po takie preparaty? Czy są bezpieczne dla każdego?

  • Nowa lista leków refundowanych od 1 lipca – co się zmienia?

    Od 1 lipca 2025 roku wchodzi w życie nowa i trzecia w tym roku lista leków refundowanych, która przynosi istotne zmiany dla wielu pacjentów w Polsce. Ministerstwo Zdrowia ogłosiło objęcie refundacją 41 nowych terapii, w tym 18 onkologicznych, z czego siedem dotyczy chorób rzadkich. Pozostałe 23 terapie objęte nową refundacją dotyczą chorób nieonkologicznych, w tym pięciu chorób rzadkich. Wprowadzono również zmiany cenowe oraz rozszerzono wskazania refundacyjne dla niektórych leków.

  • Kosmetyki z filtrem UV wycofane ze sprzedaży. Ograniczenia w stosowaniu homosalatu

    Unia Europejska regularnie aktualizuje przepisy dotyczące bezpieczeństwa stosowanych przez ludzi kosmetyków. Jednym z ostatnich przykładów jest Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/2195, które wprowadziło istotne zmiany w zasadach stosowania m.in. filtrów UV, w tym homosalatu. Nowy limit stężenia substancji obowiązuje od początku lipca 2025 roku.

  • Jak nie zapomnieć o lekach? Sprawdzone porady

    https://m.doz.pl/Regularne przyjmowanie leków to klucz do skutecznej terapii i zapobiegania powikłaniom każdego schorzenia. Zapominanie o dawce może znacząco obniżyć skuteczność terapii, zwłaszcza w przypadku leków przyjmowanych długoterminowo lub o precyzyjnie określonych porach dnia. Jak nie zapominać o lekach?

  • Jakie są rodzaje plastrów na rany? Który wybrać do różnych uszkodzeń skóry?

    W celu odpowiedniego zabezpieczenia rany przed zabrudzeniem potrzebny jest plaster lub opatrunek. Ale który wybrać spośród wielu dostępnych opcji? Podpowiadamy, jakie są różne rodzaje plastrów na rany i kiedy należy je stosować, by uszkodzenia skóry dobrze się goiły.

  • Naukowcy pracują nad szczepionką na Alzheimera. Na czym polega przełomowy pomysł?

    Naukowcy opracowali eksperymentalną szczepionkę przeciwko białku tau – kluczowemu czynnikowi neurodegeneracji w chorobie Alzheimera. Pierwsze badania z udziałem ludzi ruszą już w 2026 roku. Na czym będą polegać?

  • Zastrzyk z adrenaliny. Kto powinien mieć przy sobie EpiPen i jak prawidłowo podać lek?

    Adrenalina, znana również jako epinefryna, odgrywa kluczową rolę w ratowaniu życia w sytuacjach nagłego zagrożenia zdrowia – szczególnie podczas reakcji anafilaktycznych. Współczesna medycyna oferuje wygodne i bezpieczne formy podania tego leku, z których najpopularniejszą jest automatyczny wstrzykiwacz, powszechnie określany jako EpiPen. Wiedza na temat wskazań do stosowania adrenaliny oraz umiejętność jej prawidłowego podania mogą okazać się bezcenne w krytycznych momentach.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl