Spondyloartropatia – przyczyny, objawy, leczenie
Spondyloartropatie to grupa chorób reumatycznych. W ich przebiegu dochodzi do zapalenia stawów zarówno w kończynach, jak i kręgosłupie. Dotychczas nie wynaleziono skutecznego leku na te schorzenia. Terapia skupia się na łagodzeniu bólu, poprawie mobilności i zapobiegnięciu powikłaniom. Jak rozpoznać spondyloartropatię?
Spondyloartropatie – czym są?
Spondyloartropatie seronegatywne to określenie grupy schorzeń o podłożu zapalnym. Doprowadzają one do zapalenia stawów. Uważa się, że większość tego typu chorób jest dziedziczna. Jak dotąd nie ma żadnych dowodów naukowych, które przemawiałyby za tym, że takim chorobom można zapobiegać.
Spondyloartropatia może być sklasyfikowana jako osiowa lub obwodowa. Pierwsza z nich obejmuje stawy w obrębie miednicy i kręgosłupa. Natomiast druga dotyczy kończyn. Stan ten także może powodować zapalenie oczu, przewodu pokarmowego i obszarów, w których więzadła i ścięgna przyczepiają się do kości.
Rodzaje spondyloartropatii
Najczęściej występującym typem spondyloartropatii seronegatywnej jest zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, w skrócie ZZSK. Obejmuje głównie stawy kręgosłupa, a w przypadku postaci skandynawskiej – także stawy obwodowe. Predyspozycją do zachorowania jest obecność antygenu HLA-B27.
Pozostałe rodzaje spondyloartropatii są tradycyjnie klasyfikowane jako:
- reaktywne zapalenie stawów,
- łuszczycowe zapalenie stawów,
- enteropatyczne zapalenie stawów,
- młodzieńcza spondyloartropatia,
- niezróżnicowana spondyloartropatia.
Powyższe typy mogą jeszcze podlegać klasyfikacji osiowej lub obwodowej.
Objawy spondyloartropatii
Do głównych objawów spondyloartropatii zalicza się przede wszystkim:
- ból,
- sztywność i obrzęk,
- uszkodzenie struktury kości,
- dolegliwości bólowe, które zaczynają się zazwyczaj w obrębie miednicy,
- promieniowanie, rozprzestrzenianie się bólu na obszar klatki piersiowej,
- stany podgorączkowe,
- upośledzenie wykonywania codziennych czynności,
- zaburzenia chodu,
- negatywny wpływ na pracę układu sercowo-naczyniowego,
- krwawe biegunki,
- nieswoiste zapalenie jelit,
- zmęczenie,
- zapalenie dróg moczowych,
- zapalenie oczu.
Z objawami spondyloartropatii najlepiej udać się do reumatologa.
Diagnostyka w spondyloartropatii
Wczesna diagnostyka spondyloartropatii daje stosunkowo dobre rokowania. Pomaga w radzeniu sobie z objawami i zmniejsza ryzyko powikłań oraz ewentualnej niepełnosprawności. Lekarz może podejrzewać występowanie spondyloartropatii na podstawie objawów, historii choroby oraz badania lekarskiego.
Jakie badania wykonuje się, by potwierdzić spondyloartropatię? Standardem diagnostycznym jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego stawów krzyżowo-biodrowych, rezonansu magnetycznego miednicy oraz badanie krwi w celu stwierdzenia ewentualnej obecności antygenu HLA-B27.
Co w sytuacji postawienia diagnozy spondyloartropatii? W pierwszej kolejności ustala się plan leczenia w oparciu o rodzaj i stopień zaawansowania schorzenia. Może to być leczenie biologiczne lub inaczej leczenie naturalne.
Metody leczenia spondyloartropatii
Obecnie nie ma skutecznego lekarstwa na spondyloartropatię. Leczenie jest skoncentrowane wokół złagodzenia bólu, poprawy lub utrzymania mobilności oraz zmniejszenia ewentualnego ryzyka powikłań.
Leczenie farmakologiczne – jakie leki przy spondyloartropatiach?
Leczenie farmakologiczne w spondyloartropatiach obejmuje podawanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Stosuje się także zastrzyki z kortykosteroidów, leki przeciwreumatyczne, antybiotyki w przypadku występowania aktywnej infekcji bakteryjnej połączonej z reaktywnym zapaleniem stawów. Wykorzystywane są również blokery alfa anty-TNF.
Rola fizjoterapii w spondyloartropatiach – jakie ćwiczenia?
Choć może się to wydawać sprzeczne z intuicją, regularna aktywność fizyczna ma kluczowe znaczenie w radzeniu sobie z ograniczeniami, jakie niesie ze sobą to schorzenie. Przy spondyloartropatiach stosuje się rehabilitację i ćwiczenia, których zadaniem jest utrzymanie zakresu ruchomości stawów oraz zwiększenie siły mięśniowej.
Bardzo ważną rolę odgrywają także ćwiczenia oddechowe oraz zabiegi z zakresu fizykoterapii wykorzystujące pole magnetyczne czy schładzanie parami ciekłego azotu. Inne metody to: laseroterapia, kąpiele siarkowe, fonoforeza czy hydroterapia.
Żywienie w spondyloartropatii
Nie ma specjalnej diety na spondyloartropatię. Mimo to spożywanie pokarmów bogatych w składniki odżywcze jest niezbędne dla poprawy ogólnego stanu zdrowia i zapobiegania przybieraniu na wadze. Nadwaga jest zjawiskiem bardzo niepożądanym, gdyż dochodzi do wywierania dodatkowego obciążenia na stawy.
Chcąc zmniejszyć toczący się proces zapalny w organizmie, warto stosować dietę bogatą w owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, błonnik, chude białko, tłuste ryby, przyprawy takie jak kurkuma.
Ze względu na możliwość osłabiania struktury kości zaleca się także uzupełnianie wapnia poprzez spożywanie pokarmów, takich jak: figi, sok pomarańczowy wzbogacony, warzywa zielone liściaste, przetwory mleczne, rośliny strączkowe.
Niektórzy twierdzą także, że unikanie glutenu może zmniejszać objawy spondyloartropatii. Złe samopoczucie po zjedzeniu produktów zawierających gluten powinno zostać skonsultowane z lekarzem. Czasem może się okazać, że przyczyną takiego stanu jest alergen w postaci pszenicy, a nie sam gluten. Wskazane są wówczas badania w kierunku choroby, jaką jest celiakia.