Fonoforeza – co to za zabieg? Wskazania, przebieg, efekty

Fonoforeza – co to za zabieg?

Fonoforeza znana jest także pod nazwami nadźwiękawianie oraz sonoforeza. Są to pojęcia używane zamiennie. Procedura polega na stymulacji substancji leczniczych do ich głębszego przenikania w głąb skóry. Pomaga w tym emisja przez urządzenie fali dźwiękowej, która pomaga dotrzeć lekom do dużo głębszych warstw skóry niż w przypadku tradycyjnego wklepywania z użyciem własnych rąk.  

Fonoforeza a jonoforeza

Jak już wcześniej wspomniano, fonoforeza to zabieg ułatwiający przenikanie farmaceutyków przez skórę. Wykorzystuje się do tego fale dźwiękowe emitowane przez głowicę. Jonoforeza ma podobne zadanie, jednak do głębszej penetracji leku wykorzystuje się prądy lecznicze, a nie fale ultradźwiękowe. W praktyce stosuje się jeszcze połączenie elektroterapii i ultradźwięków, co określa się mianem terapii skojarzonej. Przynosi ona bardzo dobre rezultaty.  

Z jakimi lekami wykonuje się fonoforezę?

Leki wykorzystywane do fonoforezy wykazują najczęściej działanie przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. Równie często stosuje się substancje charakteryzujące się oddziaływaniem przeciwzakrzepowym, przeciwuczuleniowym, ściągającym, regenerującym, wysuszającym oraz przeciwobrzękowym. Efektywność wchłaniania farmaceutyków jest uzależniona od czasu trwania zabiegu, a nie jak się powszechnie uważa od zastosowanego natężenia. Jaki żel najczęściej jest wybierany? Jeśli chodzi o działanie przeciwzapalne, to zdecydowanie dominuje tutaj zabieg wykonywany z diklofenakiem.     

Jak przygotować się do zabiegu fonoforezy?

Przede wszystkim należy zabrać ze sobą wykupioną wcześniej w aptece substancję leczniczą, którą zaleci lekarz. Skóra w miejscu zabiegu powinna być czysta i sucha. Nie należy stosować na własną rękę żadnych maści, balsamów ani kremów. Pacjent powinien być przygotowany na odsłonięcie skóry w miejscu, w którym będzie przykładana głowica. Na zabieg fonoforezy warto zabrać ze sobą także ręcznik, żeby móc zetrzeć ewentualny nadmiar niewchłoniętej substancji użytej do nadźwiękawiania.

Fonoforeza – przebieg

Fonoforezę wykonuje się za pomocą urządzenia wyposażonego w głowicę. Przypomina ona kształtem miniaturową suszarkę z płasko zakończoną, metalową końcówką. Po rozprowadzeniu odpowiedniej ilości substancji leczniczej w miejscu zabiegu, przykłada się głowicę bezpośrednio do skóry i wykonuje powolne, koliste ruchy, utrzymując cały czas pełen kontakt powierzchni głowicy ze skórą. Tempo ich wykonywania to jedno okrążenie na 2–3 sekundy. Należy również pamiętać o wywieraniu lekkiego ucisku na tkanki.  

Jakie efekty daje zabieg fonoforezy?

Działanie fonoforezy to przede wszystkim zmniejszanie patologicznego napięcia mięśni. Uelastycznianie blizn, przykurczów oraz przyspieszanie gojenia się ran. Dodatkowo opisuje się poprawę cyrkulacji chłonki, działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i zdecydowaną poprawę ukrwienia tkanek w okolicy poddawanej nadźwiękawianiu. 

Fonoforeza – kiedy się ją wykonuje? Wskazania do zabiegu

Wśród podstawowych wskazań do zabiegu fonoforezy wyróżnia się:

• rwę kulszową,
• zespół Sudecka,
• ostrogi piętowe,
• przykurcz Dupuytrena,
• zmiany zwyrodnieniowe narządu ruchu,
• blizny po zabiegach, urazach,
• odleżyny,
• owrzodzenia,
• zmiany skórne,
• nerwobóle,
• obrzęki,
• krwiaki,
• zaburzenia ukrwienia kończyn dolnych.

Fonoforeza – przeciwwskazania, skutki uboczne

Przeciwwskazania do wykonywania ultradźwięków w fizjoterapii obejmują:

• nowotwory,
• żylaki,
• zaawansowane zmiany zakrzepowe,
• choroby zakaźne,
• dysfunkcje układu krzepnięcia,
• ciąża,
• zespolenia metalowe w miejscu zabiegu,
• okolice nasad kości długich u dzieci,
• rozrusznik serca,
• wyniszczenie organizmu.

Wśród skutków ubocznych fonoforezy w rehabilitacji wyróżnić można następujące problemy i dysfunkcje. Przede wszystkim mówi się o zaparciach, przewlekłych bólach głowy, wzmożonej męczliwości, uszkodzeniach słuchu i zawrotach głowy.  

Fonoforeza – cena, gdzie wykonać, o czym warto pamiętać?

Warto pamiętać, aby zawsze mieć lek odpowiedni do fonoforezy. W tym celu najpierw należy udać się po skierowanie na zabieg i dobranie przez lekarza odpowiedniej substancji. Sama procedura powinna być wykonana w miarę szybko, gdyż czas działa tutaj na niekorzyść pacjenta. Cena zabiegu nie jest zawrotna i mieści się w granicach kilku, kilkunastu złotych. Jest on całkowicie refundowany więc w przypadku, kiedy wyznaczony termin nie jest zbyt odległy, można skorzystać z fonoforezy całkowicie za darmo w ramach NFZ.