Co to jest „mózg taty” i dlaczego ojcowie po raz pierwszy go doświadczają?

Często mówi się o tak zwanym mommy brain, czyli mózgu mamy. Mózg kobiety w ciąży faktycznie się zmienia, dotyczy to przede wszystkim ilość istoty szarej w jego strukturze. Zmniejsza się w niektórych częściach, a następnie zwiększa w innych obszarach mózgu. Dzieje się tak właśnie po porodzie. Czy zjawisko to dotyczy także mężczyzn? Okazuje się, że tak i naukowcy rozpoczęli niedawno wyjaśnianie tego mechanizmu, wstępnie określając go mianem „mózgu taty". O czym dokładnie mowa?

Naukowcy twierdzą, że zmiany zachodzą w korze mózgowej „świeżo upieczonych”ojców, co powoduje zwiększenie stopnia ich empatii. Nazywają to „mózgiem taty" i próbują wyjaśnić mechanizmy, które zachodzą na poziomie neurologicznym.

Neuroplastyczność mózgu

Według naukowców z Uniwersytetu Południowej Kalifornii kobiety nie są jedynymi, które przechodzą fizyczną zmianę, gdy zostają mamami. Mózgi mężczyzn ulegają wymiernym zmianom po przyjściu na świat dzieci. Wyniki swoich badań opublikowali w czasopiśmie Cerebral Cortex. Badacze podkreślają, że zmiany w mózgu u „świeżo upieczonych ojców" dotyczą głównie obszarów związanych z empatią i przetwarzaniem wzrokowym. Naukowcy są przekonani, że zmiany te przyczyniają się do neuroplastyczności, czyli zdolności mózgu do tworzenia nowych połączeń synaptycznych w celu przystosowania się do nowych doświadczeń.

Jak wyglądało badanie?

W badaniu przeanalizowano skany mózgu 40-stu przyszłych ojców — 20 w Stanach Zjednoczonych i 20 w Hiszpanii. Badacze przyjrzeli się również grupie 17 bezdzietnych mężczyzn, którzy zostali zeskanowani w Hiszpanii.

Naukowcy ustalili, że najbardziej znaczące zmiany u przyszłych ojców zaszły w korze mózgowej – zewnętrznej warstwie mózgu zarządzającej uwagą, planowaniem i funkcjonowaniem wykonawczym. Porównania dokonane przed i po urodzeniu dzieci wykazały zmiany, w których mózg przetwarza informacje wizualne, a także te obszary, które są częścią domyślnej sieci mózgu. U bezdzietnych mężczyzn nie zauważono takich zmian.

Jak następuje zmiana neurologiczna?

„Mózg taty” nie powstaje z dnia na dzień. Dostosowanie psychologiczne determinuje zaangażowanie rodziców. Ci rodzice, którzy mają słabą adaptację psychologiczną, są mniej zaangażowani w sprawy swoich dzieci. Z kolei angażowanie się w budowanie relacji z niemowlęciem może pomóc w uzyskaniu pozytywnych efektów pod względem reaktywności i uważności. Według Dr Hayley Nelson, która jest neurobiologiem i profesorem psychologii: „Zostanie rodzicem to znaczący czas dla mózgu, ponieważ uczy się on z nowych doświadczeń. Życie zmienia się w mgnieniu oka i człowiek staje się odpowiedzialny za komunikację z niewerbalnym, pozornie bezradnym dzieckiem. To także doskonały czas na zwiększenie poziomu empatii”.

Nastawienie rodzicielskie

Każdy człowiek, który staje się rodzicem, doświadcza zmian dotyczących życiowych priorytetów. Często brakuje czasu na relaks w taki sam sposób, jak miało to miejsce, kiedy nie było na świecie potomstwa. Zdarza się, że niezależnie od intencji, rodzice mogą odczuwać drażliwość, zniecierpliwienie czy po prostu wyczerpanie, podkreśla Lauren Cook-McKay, która jest terapeutką małżeńską i psychologiem.

To w jakiś sposób sprawia, że ojcowie są mniej agresywni, zbliżając ich do swoich dzieci. Ojcowie doświadczają również wzrostu prolaktyny, oksytocyny i estradiolu, co powoduje, że mężczyzna przejawia zachowania opiekuńcze. To wszystko wpływa na bardzo nieznany wcześniej stan, nazywany „mózgiem taty".