mężczyzna cierpi na ból za mostkiem
Olaf Bąk

Eozynofilowe zapalenie przełyku – przyczyny, objawy, leczenie

Eozynofilowe zapalenie przełyku to przewlekła choroba zapalna o podłożu immunologicznym. Występuje coraz częściej, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Nierzadko współwystępuje także z innymi zespołami nadwrażliwości np. atopowym zapaleniem skóry. Z czasem doprowadza do zwężeń przełyku i trudności w przełykaniu. Jakie są objawy eozynofilowego zapalenia przełyku? Jak je leczyć?

Przełyk jest mięśniowo-błoniastym przewodem o długości 23–25 centymetrów, zbudowanym z mięśni gładkich. Łączy on gardło z żołądkiem. W jego przebiegu znajdują się 3 zwężenia (górne, środkowe i dolne). Najbardziej wewnętrzna warstwa (od światła przełyku) zbudowana jest z błony śluzowej. To właśnie z jej naciekiem związane jest eozynofilowe zapalenie przełyku.  

Eozynofilowe zapalenie przełyku – przyczyny    

Eozynofilowe zapalenie przełyku (ang. eosinophilic esophagitis) jest drugą co do częstości przyczyną zapaleń przełyku. To przewlekła choroba immunologiczna z eozynofilowymi (rodzaj białych krwinek) naciekami zapalnymi, która nierzadko współistnieje z innymi chorobami atopowymi (astma, alergiczny nieżyt nosa, atopowe zapalenie skóry).  

Dużą rolę w tym typie zapalenia przełyku odgrywają czynniki genetyczne i środowiskowe, jednak bezpośrednia patogeneza nie jest dokładnie poznana. Możliwy jest związek tego schorzenia z chromosomem X, który występuje tylko w jednej kopii u genetycznych mężczyzn (posiadają oni kompilację chromosomów XY), ze względu na częstsze występowanie eozynofilowego zapalenia przełyku u osób o biologicznej płci męskiej (około 80% osób chorych). 

Podejrzewa się też powiązanie występowania EZE z wcześniejszym kontaktem osoby chorej z grzybem Aspergillus fumigatus

Stawia się też hipotezę związaną z uszkodzeniem. Eozynofilowe zapalenie przełyku może być spowodowane częstym drażnieniem śluzówki przez kwas solny z żołądka, co prowadzi do utraty integralności nabłonka przełyku.  

Objawy eozynofilowego zapalenia przełyku

Objawy eozynofilowego zapalenia przełyku różnią się u dzieci i dorosłych. Jednak niezależnie od wieku poniższe symptomy mogą się wzmagać u osób z alergią na pyłki roślin.

U niemowląt i małych dzieci dochodzi do trudności z karmieniem, wymiotów i braku apetytu. Prowadzi to do zahamowania przyrostu masy ciała oraz wzrostu. U dzieci w wieku szkolnym występują nietypowe bóle brzucha i klatki piersiowej, objawy refluksowe oraz uczucie „utykania” pokarmu w przełyku. 

Natomiast u osób w okresie dojrzewania i dorosłych występują najczęściej objawy nieswoiste, które mogą też pojawić się w zwykłym zarzucaniu żołądkowo-przełykowym bez zapalenia przełyku:

Szczególną uwagę należy zwrócić na objawy alarmowe („red flags”), które w połączeniu z powyższymi symptomami mogą sugerować chorobę nowotworową – są to: szybka utrata masy ciała, nocne poty, krwawienia z układu pokarmowego czy osłabienie.

Powiązane produkty

Eozynofilowe zapalenie przełyku – rozpoznanie i badania

Diagnostyką i leczeniem chorób przełyku zajmuje się lekarz specjalista gastrolog. Skierowanie do poradni gastrologicznej na NFZ można uzyskać u swojego lekarza rodzinnego POZ.

Morfologia krwi wykaże wzrost eozynofilii we krwi obwodowej, zwiększone stężenie całkowitej immunoglobuliny IgE oraz IgE (swoistych) specyficznych dla konkretnych alergenów wziewnych lub pokarmowych.

Zastosowanie w tym przypadku mają też płatkowe i punktowe testy skórne.

Niezbędnym badaniem w przypadku zapalenia przełyku będzie gastroskopia z biopsją (czyli pobraniem co najmniej sześciu wycinków zmienionej błony śluzowej). Obraz endoskopowy uwidoczni takie zmiany jak:

  • zwężenia,
  • pierścienie przełyku,  
  • owrzodzenia,
  • białe wysięki,  
  • białawe grudki,
  • polipy,
  • podłużne bruzdy,  
  • pofałdowanie błony śluzowej,
  • obrzęk,  
  • zwężenie światła przełyku.

Pobrana podczas biopsji próbka (bioptat) pozwoli na potwierdzenie rozpoznania (ponad 15 eozynofilów w próbce) oraz wykluczenie innych przyczyn eozynofilii przełyku, takich jak:

  • zespół hipereozynofilowy,
  • Leśniowskiego-Crohna,  
  • celiakia,  
  • choroby tkanki łącznej i zapalenia naczyń,
  • achalazja przełyku,
  • zakażenia,
  • nadwrażliwość na leki,
  • zespół Ehlersa i Danlosa oraz zespół Marfana.
W przypadku współistniejącego z eozynofilowym zapaleniem przełyku refluksu żołądkowo-przełykowego dodatkowo przydatnymi badaniami mogą być manometria przełyku (pomiar ciśnienia niezbędnego do „pokonania” zwieracza przełyku) oraz pH-metria (czyli pomiar kwaśnej treści z żołądka poprzez elektrodę umieszczoną w przełyku).

Leczenie eozynofilowego zapalenia przełyku

Istotne jest to, że objawy eozynofilowego zapalenia przełyku nie ustąpią samoistnie, a sama choroba jest przewlekła i nieuleczalna. Leczenie skupia się na wprowadzeniu osoby chorej w remisję, czyli okres wyciszenia utrudniających życie symptomów. Należy jednak liczyć się z możliwymi nawrotami. 

W eozynofilowym zapaleniu przełyku stosuje się miejscowo glikokortykosteroidy (leki przeciwzapalne, np. w postaci wziewnej), inhibitory pompy protonowej (zmniejszają kwaśność żołądka, są to substancje m.in. omeprazol, pantoprazol) oraz dieta eliminacyjna, która wyklucza czynniki alergizujące. 

Sprawdź na DOZ.pl: Leki na zgagę i refluks.

Mimo że w warunkach domowych nie osiągniemy pełnego wyleczenia zapalenia przełyku, to stosując ogólne zalecenia, możemy wspomóc farmakoterapię oraz zalecenia wydane przez lekarza. Do ogólnych zasad w zapaleniu przełyku możemy zaliczyć:

  • unikanie gorących i obfitych posiłków,
  • brak pośpiechu przy jedzeniu,
  • unikanie leżenia po posiłku,
  • dokładne przeżuwanie i popijanie kęsów dużą ilością wody,
  • spanie z uniesioną głową i tułowiem,
  • unikanie gazowanych napojów oraz kawy,
  • ograniczenie słodyczy i cukru,
  • rzucenie palenia,
  • unikanie alkoholu,
  • leczenie otyłości.

Dieta w eozynofilowym zapaleniu przełyku

W przypadku eozynofilowego zapalenia przełyku mamy kilka opcji diety leczniczej, która jest podstawową metodą leczenia tego schorzenia.

Wykorzystuje się w tym przypadku empiryczną dietę hipoalergenową. Zakłada ona eliminację najczęstszych alergenów z pożywienia, tj. mleko, jaja, soję, pszenicę, orzeszki ziemne oraz skorupiaki. Jeśli znamy konkretne alergeny na podstawie wywiadu lub testów skórnych, możemy zalecić osobie chorej celowaną dietę eliminacyjną – która zakłada wyłączenie tylko znanych alergenów.

W niektórych przypadkach konieczna jest dieta elementarna – dobrze zbilansowana dieta przemysłowa, która pomoże w osiągnięciu remisji (wycofania się lub zmniejszenia objawów) i powrocie do zwykłej diety eliminacyjnej. Niestety, pacjenci trudno ją tolerują ze względu na jej smak, dlatego jest to opcja ostateczna przy wyczerpaniu innych możliwości dietetycznych.

  1. S. H. Ralston, M. W. J. Strachan, I. Penman, R. Hobson, red. wyd. pol. J. Różański, Choroby wewnętrzne Davidson t. 2, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.
  2. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2019/20, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.
  3. Z. Bartuzi, Eozynofilowe zapalenie żołądka i jelit, „podyplomie.pl” [online] https://podyplomie.pl/wiedza/wielka-interna/859,eozynofilowe-zapalenie-zoladka-i-jelit [dostęp:] 25.07.2022.
  4. M. Banks tłum. P. Lesiak, The modern investigation and management of gastrooesophageal reflux disease (GORD), „Clinical Medicine”, nr 6 (9) 2009.
  5. H. Sikorska-Szaflik, Eozynofilowe zapalenie przełyku, „Pediatria i Medycyna Rodzinna”, nr 12 (3) 2016.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zawał serca – objawy, przyczyny, rozpoznanie, zapobieganie

    Zawał serca to jedna z głównych przyczyn zgonów wśród Polaków. Najbardziej charakterystyczny objaw zawału serca – silny, narastający ból w klatce piersiowej, utrzymujący się dłużej niż 20 minut – jest pilnym wskazaniem do wezwania pomocy medycznej.

  • Choroba Leśniowskiego-Crohna – przyczyny, objawy, leczenie

    Choroba Leśniowskiego-Crohna jest przewlekłą, nieuleczalną chorobą, powodującą znaczne pogorszenie jakości życia. Początek choroby ma charakter skryty i przebiega skąpoobjawowo, utrudniając postawienie prawidłowego rozpoznania. Chorzy w toku trwania choroby często wymagają interwencji chirurgicznej z powodu powikłań jelitowych. Jak wygląda diagnostyka i terapia osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna? Zapraszamy do zapoznania się z treścią artykułu.

  • Ortoreksja – na czym polega? Skutki, objawy i leczenie obsesji na punkcie zdrowego żywienia

    Ortoreksja jest zaburzeniem odżywiania, które polega na obsesji na punkcie zdrowego żywienia. Osoba cierpiąca na ortoreksję stopniowo zmienia nawyki żywieniowe po to, by jej dieta była idealna dla zdrowia. Niestety, ortorektyk nigdy nie osiąga pożądanej poprawy menu, a przez ciągłą eliminację nawet całych grup produktów zaczyna chorować. Jak rozpoznać ortoreksję i w jaki sposób ją leczyć?

  • Reumatyzm – przyczyny, objawy, leczenie chorób reumatycznych. Fizjoterapia przy reumatyzmie

    Reumatyzm to potoczna nazwa grupy schorzeń o podłożu zapalnym, która obejmuje choroby mięśni, stawów i kości. Najczęściej występujące objawy chorób reumatycznych to ból i obrzęk stawów, sztywność, ograniczenie ich ruchomości. Nieleczony reumatyzm może doprowadzić do znacznego ograniczenia sprawności. Jak wygląda rehabilitacja w schorzeniach reumatoidalnych?

  • Osteoporoza – przyczyny, objawy, badania, leczenie, rehabilitacja, zapobieganie zmianom osteoporotycznym

    Osteoporoza to choroba metaboliczna kości, która polega na stopniowym zaniku masy kostnej. Na skutek obniżenia gęstości mineralnej kości dochodzi do osłabienia ich struktury, co objawia się zwiększoną podatnością na złamania. Na zachorowanie narażone są przede wszystkim osoby starsze, szczególnie kobiety w wieku okołomenopauzalnym, choć na osteoporozę mogą cierpieć także mężczyźni, a nawet dzieci. Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia zmian osteoporotycznych?

  • Szpiczak mnogi – przyczyny, objawy, leczenie

    Szpiczak mnogi należy do chorób krwi i szpiku kostnego. Chociaż nie ustalono dotychczas konkretnych przyczyn tej dolegliwości, tak bez wątpienia można powiedzieć, że do jej rozwoju przyczyniają się długotrwałe infekcje bakteryjne lub wirusowe, promieniowanie jonizujące i narażenie na szkodliwe substancje chemiczne. Jak wyglądają nowoczesne sposoby leczenia szpiczaka, jakie są rokowania i czy podczas wizyty u lekarza pierwszego kontaktu można dokonać wstępnej diagnozy tej choroby?

  • Rak trzustki – przyczyny, objawy, diagnostyka, rokowania, leczenie

    Rak trzustki jest jednym z nowotworów, które przez długi czas nie dają żadnych dolegliwości, a pierwsze symptomy są niespecyficzne. Wśród początkowych objawów raka trzustki wymienia się m.in. ogólne osłabienie, nudności, szybkie uczucie sytości czy tłuszczowe stolce. Jak wygląda jego leczenie?

  • Lobotomia – czym jest? Jak wyglądała? Dlaczego już się jej nie praktykuje?

    Lobotomia to jedna z najbardziej kontrowersyjnych technik chirurgicznych w historii medycyny. Chociaż z dzisiejszej perspektywy wydaje się to nie do uwierzenia, ten niezwykle inwazyjny i wiążący się z wielkim ryzykiem zabieg był swego czasu bardzo popularny.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij