Leki psychotropowe spowalniają rozwój choroby Alzheimera?

Naukowcy z University of Colorado School of Medicine wzięli pod „statysczną lupę" różne leki, zakładając, że mogę one blokować działanie któregoś z czynników rozwoju choroby Alzheimera (AD, ang. Alzheimer’s Disease). Okazało się, że działanie hamujące względem jednego z takich faktorów, wykazały dwa leki psychotropowe – imipramina i olanzapina.

Tło choroby degradującej pamięć człowieka –  jak rozwija się choroba Alzheimera?

Choroba Alzheimera jest jedną z odmian demencji, która spośród wszystkich innych występuje najczęściej. Diagnozuje się ją w około 70% przypadków. Ostatnie dane wskazują, że to zaburzenie neurologiczne dotyka coraz młodszych osób, w tym nawet tych w trzeciej i czwartej dekadzie życia. Średnia wieku, w której najczęściej chorują pacjenci przypada mniej więcej na 65. rok życia.

Do najczęstszych objawów choroby Alzheimera zaliczono utratę pamięci, poczucie dezorientacji, zmiany nastroju, brak umiejętności słusznej oceny sytuacji, trudności z artykulacją słów, problem z logicznym myśleniem (osoba często nie potrafi wykonać wieloetapowego zadania, jak chociażby ugotowanie prostego dania, które wcześniej robiła właściwie) i agresja. Wciąż nie istnieją także dowody naukowe, które pozwoliły jednoznacznie określić, co wywołuje chorobę Alzheimera. Niektóre dane wskazują na połączenie wielu czynników, takich jak faktory genetyczne, środowiskowe, a nawet immunologiczne. Nie istnieje także preparat skuteczny w leczeniu AD.

Leki psychiatryczne a choroba Alzheimera

Badacze z University of Colorado School of Medicine przeanalizowali leki, które ich zdaniem mogłyby blokować molekularne czynniki rozwoju choroby Alzheimera, w szczególności typowane przez nich białko apolipoproteinę E4 (APOE4), zidentyfikowane jako potencjalny czynnik ryzyka rozwoju AD.

W toku analiz zespół dr Pottera odkrył, że dwa leki – imipramina (antydepresant) i olanzapina (lek przeciwpsychotyczny) – przepisywane pacjentom z zaburzeniami natury psychicznej, blokują działania APOE4. Zaobserwowano także, że pacjenci z chorobą Alzheimera, którzy przyjmowali imipraminę i olanzapinę, w porównaniu z innymi lekami przeciwdepresyjnymi i przeciwpsychotycznymi, zauważyli poprawę funkcji poznawczych, która może pomóc w odwróceniu postępu choroby. Wyniki badań stanowią efekt analizy zbiorów pochodzących z bazy danych statystycznych National Alzheimer’s Coordinating Center.

Przeanalizowano także, jak płeć pacjentów wpływa na skumulowanie dawki imipraminy. Okazało się, że najlepiej reagowali mężczyźni w wieku między 66. a 88. rokiem życia. Naukowcy wskazali ponadto, że przyjmowanie imipraminy pomagało także kobietom, niemniej znacząco słabiej niż miało to miejsce w przypadku panów.

Jaką rolę badania pełnią w leczeniu choroby Alzheimera?

Według dr Mc Laren, specjalisty ds. psychiatrii, wyniki tych badań mogą stanowić kolejny istotny krok w leczeniu AD. Według niego zaletą tych leków jest to, że zarówno imipramina, jak i olanzapina istnieją od bardzo dawna, więc lekarze doskonale znają mechanizm ich działania, w tym także spektrum skutków ubocznych.

Inny badacz wytknął z kolei naukowcom z Colorado, że w praktyce klinicznej leki te powinny być rozsądnie stosowane tylko wśród pacjentów z depresją i psychozą. Według niego większość badań laboratoryjnych nad demencją nie przyniosła rzeczywistych zmian ani nowych klinicznie sprawdzonych leków dla pacjentów z AD. Dr Segil stwierdził także, że „to co dzieje się kalkulatorze, nie przekłada się na efekty, z których realnie mogą skorzystać pacjenci".

Sami autorzy badania zauważyli, że przepisywane przez lekarzy leki psychiatryczne mogły być wskazane przez lekarz prowadzącego, ponieważ pacjenci mogli cierpieć z powodu chorób współistniejących, takich jak cukrzyca, nadciśnienie itp., które to schorzenia mogły mieć także wpływ na rozwój choroby Alzheimera, w tym na funkcje poznawcze. Badacze planują jednak kontynuować badania nad tymi lekami, chcąc samodzielnie przeprowadzić testy próbne z wykorzystaniem imipraminy na myszach.