Mężczyna cierpi w ataku kamicy nerkowej
Dominika Rynkiewicz

Kamica nerkowa (moczowa) – przyczyny, objawy i leczenie

Kamica nerkowa (kod ICD-10 N20), czyli odkładanie się w nerkach złogów substancji obecnych w moczu, jest stosunkowo powszechnym schorzeniem. Kamienie w układzie moczowym doskwierają trzykrotnie częściej mężczyznom niż kobietom. Schorzenie to wymaga pilnej wizyty u lekarza, nie tylko ze względu na towarzyszący mu ból, ale także z powodu ryzyka poważnych powikłań. W celu zapobiegania nawrotom kamicy nerkowej najczęściej wystarczy przyjmować odpowiednie ilości płynów oraz stosować adekwatną dietę.
  1. Jak objawia się kamica nerkowa?
  2. Gdzie boli przy kamicy nerkowej?
  3. Jak leczyć kamicę nerkową?
  4. Czego nie powinno się jeść przy kamicy nerkowej?

Jak objawia się kamica nerkowa?

Atak kamicy nerkowej jest najczęściej nagły i postępuje gwałtownie. Główne objawy, które mu towarzyszą, to:

  • ból okolicy lędźwiowej, który promieniuje do pachwiny i spojenia łonowego;
  • dyskomfort w podbrzuszu;
  • nudności i wymioty;
  • częste oddawanie moczu w małej ilości;
  • dreszcze i gorączka – szczególnie gdy w układzie moczowym rozwinie się proces zapalny;
  • omdlenia;
  • krwiomocz – ponieważ kamienie nerkowe, przemieszczając się z nerki w kierunku pęcherza moczowego, uszkadzają moczowód.

Kamica moczowa wywołuje objawy, które mogą być pomylone m.in. z ostrym odmiedniczkowym zapaleniem nerek, zapaleniem wyrostka robaczkowego czy kamicą pęcherzyka żółciowego. W celu zróżnicowania tych schorzeń należy wykonać badanie moczu oraz USG lub RTG jamy brzusznej.

Gdzie boli przy kamicy nerkowej?

Objawy kamicy nerkowej są bardzo charakterystyczne, a ich główną składową jest tzw. kolka nerkowa. Pod tym pojęciem kryje się ból zlokalizowany w okolicy lędźwiowej, w dolnej partii pleców. Charakterystyczne jest jego promieniowanie w kierunku pachwiny, narządów płciowych zewnętrznych, spojenia łonowego czy podbrzusza – w zależności m.in. od lokalizacji kamieni w układzie moczowym.

Lekarz, podejrzewając kamicę nerkową, wykonuje tzw. wstrząsanie okolicy nerek, czyli uderza pięścią kolejno w okolicy prawego i lewego kąta kręgosłupowo-żebrowego. Dodatni objaw Goldflama, czyli ból wywołany tym badaniem, z dużym prawdopodobieństwem świadczy o kamicy moczowej.

Powiązane produkty

Jak leczyć kamicę nerkową?

Najczęściej w pierwszej kolejności stosuje się leczenie zachowawcze, którego głównym celem jest uśmierzenie bólu wywołanego obecnością kamienia nerkowego. Ponadto do terapii dołącza się leki rozkurczowe, dzięki którym światło moczowodu poszerza się, zwiększając prawdopodobieństwo samoistnego wydalenia złogów obecnych w układzie moczowym.

Głównymi środkami farmakologicznymi stosowanymi w ataku kamicy nerkowej są popularne leki takie jak Ketoprofen i No-Spa. W niektórych przypadkach, jeśli ból jest bardzo silny, konieczne może okazać się zastosowanie morfiny.

Bezwzględne wskazania do konsultacji urologicznej to:

  • manifestujące się gorączką zapalenie układu moczowego wywołane kamicą nerkową;
  • niemożność oddawania moczu wywołana zablokowaniem dróg moczowych przez kamień nerkowy;
  • kolka nerkowa nieustępująca po podaniu leków przeciwbólowych.

Takie stany wymagają specjalistycznego i szybkiego leczenia, np. antybiotykoterapii oraz stałego monitorowania parametrów chorego.

Jeżeli kamica nerkowa jest spowodowana kamieniem zbyt dużym, aby pacjent samodzielnie go wydalił, urolog wdroży leczenie zabiegowe bądź operacyjne. Bardzo skuteczną i stosunkowo mało inwazyjną metodą jest litotrypsja pozaustrojowa. Podczas tego zabiegu przezskórne oddziaływanie fal elektromagnetycznych wstrząsa złogami obecnymi w układzie moczowym, co niemal dosłownie rozpuszcza kamienie nerkowe. Kamica moczowa może być leczona tym sposobem u niemal wszystkich pacjentów z wyłączeniem kobiet w ciąży i osób z upośledzoną krzepliwością krwi. Jeżeli z jakiegoś powodu po zastosowaniu litotrypsji szczątki złogu nie zostaną wydalone, kamień nerkowy należy usunąć operacyjnie.

Kamienie na nerkach mogą pojawić się ponownie nawet u 50% pacjentów w ciągu 5 lat od pierwszego ataku kamicy moczowej. Wobec tego bardzo istotne jest określenie, z jakiej przyczyny kamienie wystąpiły u pacjenta. W niektórych przypadkach kamica moczowa jest bowiem jedynie objawem innej choroby podstawowej (m.in. dny moczanowej, sarkoidozy, choroby Leśniowskiego-Crohna, nowotworów), której leczenie uchroni chorego przed ponownym wystąpieniem kolki nerkowej.

Czego nie powinno się jeść przy kamicy nerkowej? Dieta

Głównym sposobem zapobiegania nawrotowi kamicy nerkowej jest spożywanie odpowiedniej ilości płynów. Zaleca się, aby pacjent, który ma tendencję do odkładania się złogów w nerkach, wypijał co najmniej 2 litry wody dziennie, a więcej podczas przebiegającej z gorączką infekcji i w upalne dni. Niestety, napoje kolorowe nie są zalecane – również coca-cola, która rozpuszcza kamień w gospodarstwie domowym, sprzyja tworzeniu się kamieni nerkowych. Dobrą alternatywą jest z kolei woda z cytryną, którą można pić w dużych ilościach przy kamicy nerkowej.

Niemal równie istotna jest odpowiednia dieta, która powinna zostać wdrożona przy pierwszym ataku kamicy nerkowej. Niestety, nie ma jednego uniwersalnego schematu komponowania posiłków dla pacjentów z kamicą moczową, ponieważ dolegliwość ta ma różnorakie przyczyny.

Najczęściej w nerkach odkładają się złogi zbudowane z wapnia. W takiej sytuacji nie należy całkiem wykluczać z diety produktów bogatych w ten pierwiastek, ale niewskazane jest suplementowanie witaminy D i wapnia. Ponadto pacjent nie powinien spożywać zbyt wiele soli i białka, które sprzyjają tworzeniu się kamieni nerkowych.

Jeżeli kamica nerkowa jest wywołana odkładaniem się szczawianów, wówczas dieta pacjenta powinna być dość lekka, o niskiej zawartości tłuszczów i bez konserwantów. Powinien on zrezygnować z mocnej herbaty, kawy, czekolady, konserw i kiszonek. Istotne jest również, aby suplementował magnez i wapń. Szczególnie narażone na wystąpienie kamicy tego typu są osoby cierpiące na chorobę Leśniowskiego-Crohna.

Kamienie zbudowane z kryształów kwasu moczowego mogą być wywołane nadmiernym spożywaniem białka zwierzęcego i piciem alkoholu. Aby zapobiegać ich nawrotom, należy stosować tzw. dietę ubogopurynową, czyli unikać spożywania ryb, mięsa i czekolady.

Jeżeli kamica moczowa występuje u dzieci w formie nawrotowej, można podejrzewać przyczynę genetyczną. Powodem jej występowania, czyli odkładania się cysteiny w układzie moczowym, jest zaburzenie pewnego szlaku metabolicznego. Dieta stosowana w tym schorzeniu powinna być ubogobiałkowa, z niską zawartością soli.

  1. Interna Szczeklika, pod red. A. Fac-Biedziuk, Medycyna Praktyczna, Kraków 2022 str. 1689-1696.
  2. Step up to medicine, pod red. S. i E. Agabegi, Wielka Brytania 2020, str. 292-295.
  3. First aid for the USMLE Step 1, pod red. T. Le i V. Bhushan, USA 2020, str. 598.
  4. M. Podymniak-Grzeszykowska, Kamica Układu Moczowego u dzieci, Forum Pediatrii Praktycznej Studium Przypadku nr 21 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn, jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Częstomocz może się pojawić m.in. przy chorobach ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać ten problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij