Kamica nerkowa (moczowa) – objawy, przyczyny i leczenie
Ewa Pakuła

Kamica nerkowa (moczowa) – objawy, przyczyny i leczenie

"Mam kamienie w nerkach" - tak często mówią o sobie ludzie, którzy wiedzą, że mają kamicę moczową, jedną z najczęstszych chorób układu moczowego. Kamica moczowa występuje w większości przypadków u mężczyzn, a najwięcej zachorowań przypada między 30 a 50 rokiem życia.

Istotą kamicy moczowej jest tworzenie się w obrębie układów kielichowo-miedniczkowych nerek chorego twardych tworów podobnych do kamieni, nazywanych złogami. Do tej pory jednak naukowcom nie udało się jednoznacznie ustalić, dlaczego niektórzy z nas przejawiają taką skłonność, a inni nie.

Objawy kamicy moczowej

Kamica moczowa jest chorobą przewlekłą, której przebieg bywa różny. U części osób obecność złogów w nerkach nie daje żadnych dolegliwości i może być wykryta przypadkiem podczas badań diagnostycznych związanych z innymi chorobami. W pozostałych przypadkach wiąże się z okresowo dużymi bólami u chorego.

Dla kamicy nerkowej charakterystyczne są silne ataki bólowe związane z przesuwaniem się złogu z nerki przez moczowód do pęcherza moczowego. Określane są one jako tzw. napady kolki nerkowej. Ból kolkowy występuje w okolicy lędźwiowej i promieniuje wzdłuż moczowodu do podbrzusza, pachwiny, narządów płciowych lub uda. Jest bardzo silny i ostry, towarzyszy mu wzdęcie brzucha, czasem występują również nudności i wymioty. Cierpiący z powodu kolki nerkowej zwykle jest niespokojny i stale zmienia pozycję ciała, gdyż żadne ułożenie nie łagodzi wyraźnie bólu. Gdy złóg umiejscawia się w moczowodzie, chory odczuwa bóle w okolicy pachwiny i talerza kości biodrowej.

W czasie ataku kolki nerkowej chory oddaje mocz często, za to w małych ilościach i czasem o zabarwieniu krwistym. Ból może trwać nawet kilka godzin i okresowo nasilać się. Ustępuje niemal natychmiast, gdy kamień zostanie wydalony z dróg moczowych z moczem na zewnątrz. Jeśli w czasie kolki nerkowej pojawia się gorączka, to może świadczyć o zakażeniu dróg moczowych. Najczęściej dolegliwości kolki nerkowej są tak silne, że chory wzywa pogotowie ratunkowe w celu doraźnego podania silnych leków przeciwbólowych i rozkurczowych. U niektórych ludzi objawy kamicy moczowej mogą skończyć się na jednym napadzie kolki nerkowej. Inni cierpią wielokrotnie "rodząc" kolejne kamienie. Gdy kamienie nerkowe są duże lub odlewowe (wypełniające cały układ kielichowo-miedniczkowy nerki) typowe są bóle tępe, nie tak gwałtowne i nasilone, jak przy drobnych złogach przemieszczających się poprzez moczowód.

Przyczyny kamicy moczowej

Do tej pory nie ustalono jednoznacznie dlaczego u niektórych ludzi tworzą się kamienie w nerkach. Wiadomo jednak, że rozwojowi kamicy moczowej mogą sprzyjać:

•    bogata dieta mleczna (nadmiar wapnia),
•    picie dużej ilości twardej wody (nadmiar węglanu wapnia),
•    przedłużające się zakażenie dróg moczowych,
•    zmiany anatomiczne w układzie moczowym, które powodują zaleganie moczu, np. zwężenia moczowodu, wady rozwojowe układu moczowego,
•    długotrwałe unieruchomienie po złamaniach,
•    poprzeczne uszkodzenie rdzenia kręgowego,
•    zaburzenia czynności nerek,
•    zaburzenia przemiany materii prowadzące do nadmiernego wydalania z moczem wapnia, szczawianów, kwasu moczowego, fosforanów,
•    niedobór witaminy A,
•    zaburzenia hormonalne: nadczynność przytarczyc, kory nadnerczy,
•    choroby kości, np. szpiczak mnogi, przerzuty rakowe,
•    przedawkowanie witaminy D3,
•    nadużywanie leków zobojętniających.
•    kamica moczowa może rozwijać się również w przebiegu niektórych chorób krwi.

Gdy przyczyna kamicy nerkowej jest nieznana, określa się ją mianem kamicy samorodnej.

Kamica może dotyczyć również pęcherza moczowego. Wówczas najczęściej rozwija się w następstwie innych chorób urologicznych i w zdecydowanej większości występuje u mężczyzn. Podłożem tworzenia się kamieni pęcherzowych jest zastój moczu w pęcherzu i rozwijające się zakażenie.

Przyczyną zalegania moczu może być:

•    powiększony gruczoł krokowy,
•    uchyłek pęcherza,
•    zaburzenia czynności pęcherza
•    wprowadzone do niego ciało obce.

Objawem kamicy pęcherza moczowego jest nagłe przerywanie strumienia moczu, któremu towarzyszy silny ból promieniujący wzdłuż prącia. Czasem mężczyzna może oddać mocz tylko w określonej pozycji ciała.

Polecane dla Ciebie

Diagnostyka i leczenie kamicy nerkowej

Podstawowym badaniem jest analiza ogólna moczu. W czasie choroby często występuje krwinkomocz lub krwiomocz, którym mogą towarzyszyć leukocyty i bakterie, a w osadzie moczu można znaleźć różne kryształy. Zdarza się jednak, że wynik badania ogólnego moczu może być również całkiem prawidłowy. Badaniami dodatkowymi ułatwiającymi rozpoznanie kamicy moczowej są ultrasonografia układu moczowego oraz badanie radiologiczne z kontrastem, zwane urografią. Badania te potwierdzają rozpoznanie kamicy nerkowej i umożliwiają zlokalizowanie złogu. Ważne jest również ustalenie, czy nie ma zatkania dróg moczowych i ich zakażenia oraz określenie stanu czynnościowego nerek. Mając te dane, lekarz urolog podejmuje decyzję o sposobie leczenia, które może być zachowawcze, instrumentalne lub operacyjne.

1.    Leczenie zachowawcze kamicy moczowej obejmuje zwalczanie zakażenia dróg moczowych oraz utrzymanie odpowiedniego dla danego typu kamicy odczynu moczu.
2.    Leczenie instrumentalne kamicy nerkowej obejmuje rozkruszanie złogów znajdujących się w pęcherzu moczowym oraz usuwanie złogów z moczowodu. Oprócz tego stosowana jest litotrypsja czyli przezskórne kruszenie kamieni falą ultradźwiękową w specjalnej wannie lub falą wstrząsową generowaną pozaustrojowo.
3.    Leczenie operacyjne kamicy moczowej stanowi obecnie zdecydowaną mniejszość wszystkich zabiegów urologicznych.

Podstawowym i wspólnym zaleceniem terapeutycznym, niezależnie od rodzaju kamicy, jest zwiększenie wypijanych w ciągu doby płynów do 2-2,5 litra. Wskazane jest również wypicie szklanki wody tuż przed snem. Najbardziej znaną i polecaną wodą mineralną do leczenia kamicy nerkowej jest woda "Jan", pochodząca ze zdroju w Krynicy. Wiadomo, że na powstawanie kamieni nerkowych ma również wpływ codzienne odżywianie.

Produkty spożywcze zawierają składniki (np. wapń, magnez, szczawiany, fosforany), które mogą być podstawą tworzenia się złogów w drogach moczowych.
Jeżeli kamień nerkowy został wydalony, warto poddać go analizie chemicznej, aby poznać jego skład chemiczny. Najczęściej kamienie nerkowe są moczanowe, szczawianowe i fosforanowe. Zdarzają się również złogi struwitowe, zawierające fosforan amonowo-magnezowy. Te występują częściej u kobiet. Przyczyną kamicy struwitowej jest zakażenie nerek przez bakterie, mające zdolność rozkładania mocznika znajdującego się w moczu na dwutlenek węgla i amoniak.

Żywienie przy kamicy nerkowej

Mając wynik analizy chemicznej złogu, chory może modyfikować swoją dietę tak, aby nie zawierała zbyt dużo pokarmów bogatych w substancje, które tworzą dany rodzaj kamieni. Jak powinna wyglądać dieta przy kamieniach nerkowych?

Wiadomo, że na wytrącanie się złogów w nerkach ma również wpływ odczyn moczu, czyli jego pH. Kamienie szczawianowe i fosforanowe wytrącają się w zasadowym odczynie moczu. A powstawaniu kamieni moczanowych sprzyja mocz zakwaszony. Dlatego chorym z kamicą lekarz może zalecić przyjmowanie środków zmieniających pH moczu tak, aby otrzymywać mocz, w którym składniki tworzące dany rodzaj kamieni są najlepiej rozpuszczalne. Kamicy wapniowej można zapobiegać, podając codziennie preparaty, które zwiększają wydalanie magnezu, a zmniejszają - wapnia.

Kamica moczowa - podsumowanie

Kamica sprzyja zakażeniom układu moczowego, dlatego każde takie zakażenie musi być leczone energicznie i skutecznie. Nie można przewidzieć szybkości powiększania się złogów, choć wiadomo, że najszybciej powiększają się złogi struwitowe, powstające w przebiegu zakażenia bakteriami rozkładającymi mocznik.

Dużą skłonność do nawrotów wykazuje kamica fosforanowa i moczanowa.

Kamienie małe, do wielkości ziarnka grochu, mogą wydalać się samoistnie. Większe należy rozbijać przezskórnie lub usuwać instrumentalnie albo operacyjnie.

Rokowanie w kamicy moczowej zależy w dużej mierze od przyczyny i rodzaju kamieni oraz stanu czynnościowego nerek, dlatego choroba ta może u każdego chorego przebiegać zupełnie inaczej. Długoletnia kamica może w efekcie prowadzić do uszkodzenia nerek.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Witamina B2 (ryboflawina) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

    Pękające kąciki ust, chroniczne zmęczenie, pogorszony wzrok – to tylko kilka przykładów objawów, które niesie za sobą niedobór witaminy B2. Ryboflawina bierze udział w wielu procesach metabolicznych organizmu i jest rozpuszczalna w wodzie. Zażywana wraz z innymi witaminami aktywuje ich działanie w organizmie. Jakie produkty zawierają w sobie ryboflawinę? Kiedy i jak zażywać witaminę B2 w formie suplementów diety? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń wpływa na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Gotu kola (wąkrotka azjatycka) – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

    Sproszkowane ziele wąkrotki azjatyckiej, czyli adaptogenu nazywanego także gotu kola lub brahmi, zaleca się stosować u osób mających problemy z koncentracją i pamięcią. Wąkrotkę można przyjmować zarówno w formie kapsułek, czyli dojelitowo, jak i bezpośrednio na skórę w przypadku wystąpienia problemów dermatologicznych. Gotu kola działa także przeciwlękowo, łagodzi napięcie i niepokój. Jak dawkować gotu kola, ile kosztuje ten adaptogen i czy kobiety w ciąży mogą przyjmować wąkrotkę azjatycką? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Bacopa monnieri – działanie ekstraktu roślinnego eliksiru życia. Czy suplementowanie pomaga szybciej się uczyć?

    Bacopa monnieri, czyli bakopa drobnolistna, jest suplementem diety polecanym przed istotnymi egzaminami, jak matura czy sesja, ponieważ wspomaga pamięć i koncentrację. Korzystnie wpływa na kondycję skóry i włosów. Suplementowanie Bacopa zalecane jest także w trakcie terapii chorób neurodegradacyjnych, takich jak Alzhaimer lub Parkinson. Przez niektórych roślina nazywana jest „eliksirem życia”, ponieważ poprawia samopoczucie, łagodzi stres i napięcie. Dodatkowo ma także działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Jak suplementować Bacopa monnieri? Czy kobiety w ciąży mogą zażywać ten preparat? Na jaki procent standaryzacji suplementu zwrócić uwagę, kupując brahmi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Tetracykliny na trądzik pospolity – jak zwiększyć skuteczność antybiotyków?

    Tetracykliny stosowane są zazwyczaj w leczeniu trądziku pospolitego (łac. acne vulgaris) o średnim i dużym nasileniu, ze zmianami zapalnymi w postaci grudek, krost, guzków, cyst, nacieków, a także trądziku różowatego (łac. acne rosacea). Podawane są w formie tabletek doustnych lub maści zewnętrznej. Zazwyczaj terapię przeciwtrądzikową z wykorzystaniem tetracyklin ordynuje dermatolog. Dzieje się tak wówczas, kiedy dotychczas zażywane produkty do stosowania zewnętrznego były nieskuteczne.

  • Zastrzyki antykoncepcyjne – czy są skuteczne? Na jak długo wystarcza i jakie są skutki uboczne?

    Według badań skuteczność zastrzyków antykoncepcyjnych wynosi około 99% w przypadku stosowania ich zgodnie z zaleceniami. Jednakże skuteczność ta może być niższa w przypadku nieregularnego stosowania lub gdy nastąpi opóźnienie w podaniu kolejnej dawki. Ważne jest, aby pamiętać, że zastrzyki antykoncepcyjne nie chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, więc w przypadku ryzyka infekcji należy stosować dodatkową ochronę, taką jak na przykład prezerwatywy.

  • Jakie właściwości ma olejek z drzewa herbacianego? Jak go stosować na skórę?

    Olejek z drzewa herbacianego pozyskuje się na drodze destylacji z parą wodną surowca z rośliny łac. Melaleuca alternifolia. Kolonizatorzy australijscy odkryli tę roślinę w 1770 r. i, naśladując zamieszkujących tamte tereny Aborygenów, zaczęli wykorzystywać jej liście do zaparzania esencjonalnego napoju na wzór herbaty. Stąd też wzięła się nazwa rośliny. Kiedy, jak i na co stosować olejek z drzewa herbacianego? Czy olejek z drzewa herbacianego powinna stosować osoba, która ma trądzik?

  • Na co stosować szafran? Właściwości lecznicze, dawkowanie

    Już w starożytności wykorzystywano szafran do poprawiania smaku jedzenia, do barwienia tkanin, a także w lecznictwie. Szafran stanowi najdroższą przyprawę świata. Posiada charakterystyczny smak oraz barwę. Jego walory smakowe doceniane są w kuchni, a ostatnimi czasy zainteresowanie wzbudzają jego właściwości lecznicze. Warto jednak podkreślić, że szafran można przyjmować doustnie jedynie w niewielkich ilościach, ponieważ jego nadmiar może być szkodliwy dla zdrowia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij