Brak wystarczającej ilości snu wpływa na komórki macierzyste w rogówce oka

Naukowcy ze Stanów Zjednoczonych i Chin opublikowali niedawno wyniki badań, z których wynika, że mała ilość snu może wpływać na funkcjonowanie gałek ocznych. Odkryli, że zaburzenia związane ze snem mogą wpływać zarówno na komórki macierzyste rogówki oka, jak i na jej film łzowy.

Jak ważny dla organizmu jest sen?

Reguralny, prawidłowy sen jest bardzo istotny, niemniej według Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC, ang. Centers for Disease Control and Prevention), ponad jedna trzecia dorosłych ma problemy ze snem. CDC i lekarze informują, że niewystarczająca ilość snu może powodować niezliczone konsekwencje  zdrowotne, m.in. otyłość, cukrzycę czy nadciśnienie.

Do innych rodzajów zaburzeń snu zaliczono także:

• bezdech senny,
• zespół niespokojnych nóg (RLS),
• bezsenność,
• nakrolepsję.

Specjaliści zajmujący się problemami ze snem uważają, że wiele z nich można uniknąć lub wyeliminować dbając o odpowiednią higienę snu. Można tego dokonać dzięki wyrobieniu sobie nawyku zasypiania o tej samej godzinie każdego wieczoru, unikaniu ekranów emitujących światło niebieskie na 1–2 godziny przed snem, a także zaniechaniu picia alkoholu.

Jak brak snu wpływa na oczy – przebieg badania

Naukowcy, sprawdzając, jak długość snu wpływa na narząd wzroku, pracowali na organizmach myszy. Analizowali kondycję rogówki oka (dokładnie komórek macierzystych rogówki) i jakość pokrywającego ją filmu łzowego, który zapewnia oczom komfortowe uczucie nawilżenia oraz zapewnia ochronę przed infekcjami. „Wzięte na celownik” komórki macierzyste, są czynnikami naprawczymi w naszym organizmie, także w oku. Według autorów badania „wszystkie procesy naprawy tkanek w organizmie są inicjowane przez komórki macierzyste”. Badacze w eksperymencie ocenili ekspresję genów u myszy po dwóch, a następnie po dziesięciu dniach braku snu.

Leczenie uszkodzeń spowodowanych brakiem snu

Kolejne testy na zwierzętach odbyły się po jednym i dwóch miesiącach, w których myszy poddawano procesom zaburzających ich sen. Zaobserwowano mniejszą przezroczystość rogówki oka oraz szorstkość jej powierzchni. Badania pokazały także, że wcześniej „wyregulowane” komórki macierzyste zaczęły wyglądać inaczej, co określono jako „wczesną manifestację niedoboru komórek macierzystych rąbka”. Po tak długim procesie ich „podkręcania” uległy wyczerpaniu.

Badacze zauważyli, że krótkotrwałymi konsekwencjami niewystarczającego snu są dyskomfort w gałce ocznej, w tym suchość oka, ból, świąd i jego przekrwienie. Pomimo tych problemów autorzy zaobserwowali także, że leczenie myszy z uszkodzoną rogówką kroplami do oczu zawierającymi przeciwutleniacze, pomogło przywrócić im zdrowie w narządzie wzroku.

Główny badacz projektu powiedział, że wyniki tego badana rzucają nowe światło na szkodliwe skutki braku snu na skuteczność procesów naprawczych komórek macierzystych, być może nie tylko w rogówce oka, ale także w innych organach i chorobach, które je dotykają. Problem ten wymaga szerszych, bardziej dokładnych badań eksperymentalnych.