Palce covidowe – jak wyglądają? W jaki sposób się je leczy?
Paulina Brożek

Palce covidowe – jak wyglądają? W jaki sposób się je leczy?

Palce covidowe to jeden z objawów zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2. Są to odmrozinopodobne zmiany skórne pod postacią rumienia, sinego zabarwienia skóry, niekiedy pojawiają się także obrzęk czy wysięk. Palce covidowe obserwuje się głównie w łagodnych lub bezobjawowych przypadkach COVID-19. 

Czym są palce covidowe?

Zmiany chorobowe pojawiające się na skórze często nie są izolowanym objawem, ale mogą być wynikiem toczących się w naszym organizmie chorób. W części przypadków mogą ułatwić postawienie rozpoznania jeszcze przed pojawieniem się typowych objawów choroby. W dobie trwającej pandemii spowodowanej wirusem SARS-Cov-2 oraz jego nowymi mutacjami wydłuża się lista możliwych objawów koronawirusa. Suchy kaszel, gorączka, utrata węchu lub smaku obserwowane są znacznie rzadziej. Pojawiają się nowe, nietypowe objawy, na które warto zwrócić uwagę. 

W ciągu ostatnich miesięcy lekarze obserwowali znaczący wzrost pacjentów ze zmianami skórnymi o szerokim spektrum, które mogą mieć związek z COVID-19. Pierwszym udokumentowanym przypadkiem były zmiany przypominające odmrożenia na stopach i dłoniach u 13-letniego chłopca opisane przez włoskich dermatologów. W tym czasie liczba zgłaszanych podobnych zmian skóry stóp i dłoni znacznie wzrosła na całym świecie. Te charakterystyczne zmiany zaczęto określać terminem „palce covidowe”. 

Palce covidowe – u kogo spotyka się je najczęściej?

Palce covidowe są najbardziej charakterystycznym, choć nie najczęstszym, objawem skórnym zakażenia koronawirusem. Mogą być jedynym potwierdzeniem przebycia infekcji wirusem SARS-CoV-2, dlatego warto zachować czujność i znać ich charakterystyczny wygląd, lokalizację i grupę wiekową , w której najczęściej się pojawiają.

Odmrozinopodobne zmiany skórne obserwowano głównie w łagodnych lub bezobjawowych przypadkach COVID-19, głównie u dzieci i młodych dorosłych. Średnia wieku u osób z palcami covidowymi wynosiła 14 lat, rzadko występowały u dzieci poniżej 10. roku życia. U osób dorosłych pojawiają się bardzo rzadko, opisywano ich obecność w ciężkich postaciach COVID-19. Palce covidowe stanowią niekorzystny czynnik rokowniczy. Płeć chorego nie była czynnikiem ryzyka pojawienia się wspomnianych zmian skórnych. Większość badań sugeruje jednakowe ich występowanie u kobiet i mężczyzn.

Dokładna częstość występowania manifestacji skórnych COVID- 19 nie jest znana. Obserwacje z Wuchan potwierdzają niewielki, bo zaledwie 1% odsetek chorych na COVID-19, z towarzyszącymi zmianami skórnymi, podczas gdy włoscy lekarze obserwowali je u ponad 20% hospitalizowanych pacjentów. Powyższe różnice prawdopodobnie spowodowane są tym, że w początkowym okresie pandemii lekarze skupiali się głównie na płucnych objawach choroby.

W związku z szybką ekspansją wirusa i powstawaniem nowych jego mutacji działania medyczne również uległy modyfikacji. W czasopismach naukowych zaczęły pojawiać się lawinowo artykuły opisujące coraz to nowe objawy infekcji wirusem obejmujące układ sercowo-naczyniowy, pokarmowy oraz skórę. Coraz więcej lekarzy różnych specjalizacji, w tym dermatologów, bierze czynny udział w walce z pandemią.

Powiązane produkty

Palce covidowe – jak wyglądają? Czy są to trwałe zmiany? 

Zmiany o charakterze pseudoodmrozinowym (ang. chilblain) pojawiają się nagle i z reguły mają dość dynamiczny przebieg. Zmiany są zazwyczaj liczne, owalne, wielkości od kilku milimetrów do kilku centymetrów, ulokowane są asymetrycznie. Zmiany lokalizują się u palców nóg i u palców rąk. 

Jak wyglądają palce covidowe? W pierwszym okresie pojawiają się: rumień, sine zabarwienie skóry, obserwowano obrzęk, a w niektórych przypadkach występował wysięk i łuszcząca się skóra. Na palcach rąk i nóg pojawiają się czerwone, fioletowe plamki. Zmiany często dotyczą okolicy okołopaznokciowej i skóry pod płytką paznokcia. W toku dalszego rozwoju zmian pojawiają się pęcherze z purpurowymi lub czarnymi strupkami. 

Podeszwowa i boczna powierzchnia stóp oraz pięty również mogą być zajęte. Opisywane są również w literaturze przypadki zmian zlokalizowanych w okolicy łokcia. 

Place covidowe – przyczyny

Jedna z hipotez zakłada, że palce covidowe są wynikiem zmian zakrzepowych w zakresie drobnych naczyń skóry. Zmiany w większości przypadków ustępują samoistnie, powoli, wraz ze spadkiem wiremii w organizmie, nie pozostawiając po sobie blizn.

Konieczne wydaje się przeprowadzenie dalszych badań, które pozwolą ustalić mechanizmy ich powstawania

Palce covidowe a przebieg Covid-19

Warto zwrócić uwagę, że większość pacjentów – poza manifestacją skórną – nie prezentuje żadnych innych objawów choroby. Testy na koronawirusa: wymazowe RT-PCR i antygenowe prawie we wszystkich opisywanych przypadkach osób ze skórną manifestacją COVID-19 pod postacią palców covidowych były ujemne. Sugeruje to, że palce covidowe stanowią późny objaw infekcji, kiedy to RNA wirusa staje się trudne do wykrycia dotychczas stosowanymi metodami.

Biopsja skóry pobrana z palców covidowych osób chorych wykazała obecność cząsteczek wirusa SARS-Cov-2 w komórkach śródbłonka, co silnie łączy objawy skórne z przebytą infekcją.

Palce covidowe a inne objawy skórne w przebiegu Covid-19

Palce covidowe są drugim co do częstości występującym objawem skórnym świadczącym o zakażeniu wirusem. Pośród licznych i jednoznacznie trudnych do oceny zmian skórnych kilka z nich wyjątkowo łączy się z zachorowaniem na COVID-19. Naukowcy jak do tej pory opisali kilka charakterystycznych wykwitów skórnych, wśród których przeważają zmiany plamkowo-grudkowe. Pojawienie się ich może wskazywać na toczącą się w organizmie infekcję, jak również mogą one być wskaźnikiem przebiegu ciężkości zakażenia.

Bazując na przeanalizowanych do tej pory przypadkach, najczęstszym objawem u pacjentów z COVID- 19 jest osutka odropodobna. Zmiany lokalizują się głównie na skórze górnej części tułowia, rozprzestrzenia się centralnie, może towarzyszyć im świąd. Najczęściej występuje w okresie zdrowienia, chociaż można ją obserwować na każdym etapie choroby. Ustępuje samoistnie, bez pozostawiania przebarwień. Możliwe jest stosowanie preparatów sterydowych w łagodzeniu objawów świądu.

Zmiany pokrzywkowe obserwowane są często w trakcie infekcji wirusowych. Bąble pokrzywkowe razem z gorączką uznano za wczesne, a nawet prodromalne objawy zakażenia COVID-19 przy nieobecności objawów ze strony układu oddechowego. Zmiany skórne są rozsiane, pojawiają się głównie na tułowiu i kończynach. Objawem towarzyszącym jest prawie zawsze występujący świąd skóry. Występują głównie u młodych dorosłych. Jedno z dużych badań przeprowadzonych w Hiszpanii łączy występowanie wykwitów pokrzywkowych z cięższym przebiegiem COVID-19. Zmiany skórne reagowały na standardowe leczenie lekami antyhistminowymi. Stosowano również sterydy ogólnosystemowo w małych dawkach z dobrym skutkiem.

Zmiany o charakterze grudek, krost i pęcherzyków przypominające ospę wietrzną pojawiają się kilka dni po wystąpieniu typowych objawów infekcji, utrzymują się około 10 dni i znikają samoistnie, bez pozostawiania blizn. Zmiany te najczęściej mają charakter rozsiany. W przeciwieństwie do ospy wietrznej, pęcherzyki nie występują na śluzówkach.

Bezspornie zaburzenia krzepnięcia krwi i zmiany naczyniowe są jednym z groźniejszych powikłań spowodowanych zakażeniem wirusem. U chorych występuje zwiększona skłonność do incydentów zakrzepowo-zatorowych, w badaniach laboratoryjnych obserwuje się wzrost d-dimerów jako oznakę zwiększonej aktywacji procesów krzepnięcia i fibrynolizy. Nic wiec dziwnego, że u chorych możemy zaobserwować zmiany o charakterze naczyniowym – od stosunkowo łagodnych postaci, np. siateczkowatego rozszerzenia naczyń czy sinicę siateczkową, aż po zmiany niedokrwienne z tendencją do martwicy skóry. Tego typu zmiany występują u pacjentów starszych z chorobami współistniejącymi. Są niekorzystnym czynnikiem rokowniczym i wiązano je z najwyższą, 10%, śmiertelnością.

U młodszych pacjentów opisano nowy zespół chorobowy – wieloukładową chorobę zapalną związaną z COVID-19 (PIMS-TS). Wśród objawów, które głownie dotykają dzieci pojawia się wielopostaciowa, rumieniowa osutka, obrzęki rąk i stóp, zapalenie błon śluzowych jamy ustnej i spojówek. Obserwowano również wysoką temperaturę, wymioty, biegunkę, bóle kończyn. U części chorych pozostały powikłania pod postacią tętniaków tętnic wieńcowych.

Objawy skórne u pacjentów z COVID mogą pojawić się na każdym etapie choroby lub być jej jedynym objawem klinicznym.

Leczenie palców covidowych – kiedy udać się do lekarza?

Kluczowe wydaje się to, żeby nauczyć się prawidłowo identyfikować zmiany skórne w przebiegu infekcji COVID-19 i izolować bezobjawowych nosicieli, którzy są szczególnie niebezpieczni dla osób starszych, osób w trakcie chemioterapii z powodu chorób nowotworowych czy osób po przeszczepach poddanych immunosupresji.

Podobne pod względem morfologii i lokalizacji zmiany skórne znajdziemy w także w jednostkach chorobowych zupełnie niezwiązanych z COVID-19. Dlatego w przypadku pojawienia się jakichkolwiek niepokojących objawów, wymagana jest konsultacja lekarska.

Warto udać się do swojego lekarza rodzinnego lub dermatologa. W diagnostyce różnicowej palców covidowych należy wziąć pod uwagę m.in.:

  1. Chorobę Raynauda która może dotyczyć już nastolatków, polega na wystąpieniu zblednięcia, zasinienia, a następnie zaczerwienia skóry palców rąk i/lub stóp. Zmiany pojawiają symetrycznie. Wystąpienie objawu jest wynikiem gwałtownego skurczu, a następnie rozkurczu małych tętniczek w palcach rąk i stóp, często występuje on po ekspozycji na zimno.
  2. Choroba Buergera to przewlekłe zapalenie zakrzepowo-zarostowe tętnic i żył obwodowych, dotyka młodych mężczyzn. Dokładna przyczyna choroby nie jest znana. Wykazuje silną korelacje z paleniem papierosów, może prowadzić do amputacji kończyn dolnych. 
  3. Toczeń rumieniowaty – zaczyna się najczęściej w wieku od 16. do 55. roku życia. Choroba atakuje stawy niemal u wszystkich chorych, najczęściej nadgarstkowe, stawy palców rąk, kolanowe i stawy stóp. Występuje ból stawów, czasami stwierdza się ich obrzęk. Inne możliwe zmiany skórne towarzyszące toczniowi to: pokrzywka, objaw Raynauda, rumień w okolicy paznokci, rumień dłoni czy siność siateczkowata.
Całkowity powrót do zdrowia w przypadku palców covidowych może trwać od 12 dni do ok. 8 tygodni.

W sporadycznych przypadkach stosowano leki przeciwbólowe i antyhistaminowe w celu łagodzenia świądu skóry, część zmian wymagała zastosowania sterydów w postaci maści lub kremu wykazujących działanie przeciwświądowe i przeciwzapalne. U większości pacjentów sprawdziła się strategia „czujnego wyczekiwania”, czyli obserwacja zmian i ewentualne leczenie objawowe.

  1. G. Genovese, Ch. Moltrasio, E. Berti, A. W. Marzano, Skin manifestations associated with COVID-19: Current knowledge and future perspectives, „Dermatology” 2020, nr 24, s. 1–12.
  2. U. Wollina, A. S. Karadağ, Ch. Rowland‐Payne i in., Cutaneous signs in COVID‐19 patients: A review, „Dermatol Ther.” 2020 nr 33(5).
  3. A. Zaladonis, S. Huang, S. Hsu, COVID toes or pernio?, „Clin Dermatol.” 2020 nr 38(6), s. 764–767.
  4. D. Andina, A. Belloni-Fortina, C. Bodemer I in., Skin manifestations of COVID-19 in children: Part 1, „Clinical and Experimental Dermatology”, v. 46, nr 3, s.444-450.
  5. M. Gottlieb, B. Long, Dermatologic manifestations and complications of COVID-19, „Am J Emerg Med.” 2020, nr 38(9), s. 1715–1721.
  6. M. Sławińska, R. J. Nowicki, Dermatologiczne manifestacje COVID-19 – praktyczne podsumowanie aktualnego stanu wiedzy, „Przegla̧d Dermatologiczny”, v. 107, nr 107(3), s. 228-233.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij