Whiplash (uraz biczowy) – przyczyny, objawy, leczenie, fizjoterapia
Mateusz Burak

Whiplash (uraz biczowy) – przyczyny, objawy, leczenie, fizjoterapia

Zderzenie aut lub nagłe hamowanie pojazdu powodują niekontrolowane odgięcie głowy w tył, po którym następuje gwałtowne kompensacyjne zgięcie jej w przód – ruch ten przypomina uderzenie biczem, stąd inna nazwa whiplash – uraz smagnięcia biczem. Może dojść wówczas do naderwania mięśni, naderwania więzadeł, uszkodzenia krążka międzykręgowego, nerwów czy ścięgien. Objawy, które się pojawiają to: silny ból szyi, ograniczenie ruchomości, drętwienie kończyn górnych, ból głowy, barku, pleców.

Whiplash (uraz smagnięcia biczem) – co to jest? Mechanizm powstawania urazu

Uraz biczowy jest jedną z najczęstszych kontuzji, jakie pojawiają się na skutek wypadków komunikacyjnych. W trakcie gwałtownego uderzenia lub nagłej próby hamowania dochodzi do kolejno następujących po sobie ruchów głowy i odcinka szyjnego. Po gwałtownym wyproście dochodzi do niezwykle dynamicznego przejścia w ustawienie zgięciowe. Sprawia to, że prezentowany ruch przypomina strzelanie z bicza, stąd też wywodzi się nazwa whiplash – uraz smagnięcia biczem. 

Podczas opisywanej kontuzji może dochodzić do uszkodzeń struktur anatomicznych na bardzo wielu różnych poziomach. Dysfunkcją mogą zostać objęte zarówno mięśnie, krążki międzykręgowe, w niektórych przypadkach pojawiają się nawet zaawansowane i ciężkie urazy nerwów, ścięgien. Pojawia się silny ból szyi.

Uraz biczowy – przyczyny

Uraz typu smagnięcie biczem jest bardzo charakterystyczny dla osób biorących udział w wypadkach komunikacyjnych. Do takich kontuzji dochodzi najczęściej podczas eksplozywnego hamowania, gwałtownego przyspieszania czy uderzenia w przeszkodę znajdującą się przed kierowcą. Zdarza się także, że uraz biczowy jest konsekwencją uderzenia innego pojazdu w tył samochodu, w którym znajduje się poszkodowany. Rzadziej whiplash jest wynikiem uprawiania sportów kontaktowych. 

Whiplash – model zgięciowy

Mechanizm zgięciowy ma miejsce w konkretnych przypadkach. Zazwyczaj do takiego przebiegu kontuzji dochodzi podczas opisywanego wcześniej uderzenia w tył samochodu. Wówczas siła pochodząca z uderzenia prowokuje odpowiednio najpierw mocny wyprost głowy i odcinka szyjnego, a następnie bardzo gwałtowne przejście w zgięcie. Jest to groźny mechanizm urazu, podczas którego można spodziewać się naderwania mięśni, uszkodzenia więzadeł, dyslokacji kręgów, niestabilności połączeń stawowych czy dysfunkcji w obrębie klatki piersiowej.

Whiplash – model wyprostny

W tym przypadku następuje dynamiczne przejście ze zgięcia do wyprostu zarówno głowy, jak i odcinka szyjnego. Ten mechanizm jest charakterystyczny dla osób, które uległy wypadkowi w wyniku nagłego zatrzymania lub uderzenia w inny samochód. Można się wtedy spodziewać poważnego uszkodzenia struktur więzadłowo-kostnych. 

Whiplash – model kompresyjny (przeciążeniowy)

Model kompresyjny whiplash powoduje wygenerowanie bardzo dużych sił nacisku. Są one skierowane na struktury kostne kręgosłupa w odcinku szyjnym i lędźwiowym. Najczęstszą konsekwencją są złamania struktur kręgów w obrębie wymienionych odcinków. 

Whiplash – model rotacyjny

Jest to uraz kręgosłupa szyjnego, który powstaje w wyniku działania sił rotacyjnych, ścinających. Dzieje się tak wtedy, gdy głowa w momencie uszkodzenia ustawiona jest w komponencie rotacyjnej. Może dochodzić wówczas do poważnych złamań kręgów, odrywania się ich fragmentów, bardzo poważnego naderwania struktur mięśniowo-więzadłowych. 

Powiązane produkty

Uraz biczowy – objawy

Urazy w wypadkach komunikacyjnych mogą wywołać szereg nieprzyjemnych dolegliwości. Powstające dysfunkcje wymagają zwykle długotrwałego leczenia, a ich konsekwencje odczuwane są przez wiele lat. Najczęstsze objawy whiplash to:

Warto pamiętać, że takie objawy, jak ból karku i szyi, parestezje czy zaburzenia równowagi mogą być spowodowane innym rodzajem urazu, dlatego też konieczna jest wnikliwa analiza i poszerzenie badań diagnostycznych przez lekarza.

Uraz smagnięcia biczem – leczenie 

Proces leczenia whiplash jest zwykle uzależniony od kilku czynników. Są to przede wszystkim mechanizm urazu, wiek pacjenta, stan wyjściowy kręgosłupa.

Zazwyczaj konieczne jest unieruchomienie w kołnierzu ortopedycznym, aby zapobiec pogłębianiu się kontuzji i wspomóc proces regeneracji. Przez pierwszych kilka dni ulgę mogą przynieść okłady z woreczków z lodem lub zimne kompresy. Należy je wykonywać co kilkadziesiąt minut.

Konieczne może okazać się wdrożenie farmakologii, stosuje się wówczas najczęściej niesteroidowe leki przeciwzapalne. Niejednokrotnie lekarz rekomenduje również środki zmniejszające napięcie mięśni. 

Uraz smagnięcia biczem – rehabilitacja 

Już w pierwszych dniach po doznaniu urazu smagnięcia biczem można posiłkować się zabiegami z zakresu fizykoterapii. Są to najczęściej: laseroterapia, magnetoterapia, elektroterapia, światłolecznictwo. Na tym etapie można jeszcze zastosować delikatny masaż czy aplikacje z użyciem taśm Kinesiology Taping (kinesiotaping). Pozwoli to zmniejszyć ból, obrzęk oraz przyspieszy procesy gojenia i regeneracji. Dopiero w dalszej kolejności wykorzystuje się suchą igłoterapię, zabiegi osteopatyczne, manipulacje czy innego rodzaju mobilizacje tkanek. 

Samodzielnie w domu można pokusić się o stosowanie naturalnych środków przeciwzapalnych i wspomagających gojenie. Wśród takich substancji znajduje się kurkuma, curry, herbatka z jeżówki. Należy unikać picia alkoholu i palenia tytoniu. Wskazany jest odpoczynek. Ukojenie w dolegliwościach, częściowo może przynieść kąpiel z wykorzystaniem olejku lawendowego. Poza tym nie należy w okresie wskazanym przez lekarza podejmować uprawiania ryzykownych sportów oraz aktywności mogących narazić na dodatkowe kontuzje. 

  1. De Reuck J., Motor evoked potentials in patients with chronic whiplash-associated disorder grade II, „Neurologia i Neurochirurgia Polska” 2017, nr 51, s. 372–374.
  2. Teasell R. W., McClure J. A., Walton D. i in., A research synthesis of therapeutic interventions for whiplash-associated disorder (WAD): Part 3 – interventions for subacute WAD, „Pain Res Manage.” 2010, nr 15, s. 305–312.
  3. Schnabel M., Ferrari R., Vassiliou T., Kaluza G., Randomised, controlled outcome study of active mobilisation compared with collar therapy for whiplash injury, „Emerg Med J.” 2004, nr 21, s. 306–310.
  4. Greening J., Lynn B., Leary R., Sensory and autonomic function in the hands of patients with non-specific arm pain (NSAP) and asymptomatic office workers, „Pain” 2003, nr 104, s. 275–281.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wirus hMPV – jakie są objawy zakażenia? Kto jest szczególnie narażony? Jak leczyć?

    Zimowe miesiące to okres wzmożonego ryzyka chorób układu oddechowego, który często nazywany jest sezonem wysokim. Ostatnio coraz częściej mówi się o wirusie hMPV, szczególnie w Chinach. Od kilkunastu godzin temat ten zyskuje na znaczeniu również w Europie – pierwsze przypadki infekcji wirusem wykryto w Portugalii.

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

  • Pluskwa domowa – jak wyleczyć jej ugryzienie? Jak zwalczać?

    Pluskwa domowa to niewielki owad pasożytniczy, który żywi się krwią ssaków, w tym przede wszystkim ludzi. Ze względu na swój tryb życia i sposób odżywiania owady te zyskały miano jednych z najbardziej uciążliwych pasożytów w środowisku domowym. Pozbycie się pluskiew jest niezwykle trudne, ponieważ owady te potrafią przetrwać w trudnych warunkach i mają zdolność do ukrywania się w najmniejszych szczelinach. Często problem pluskiew zostaje wykryty dopiero po pojawieniu się ugryzień, które mogą być źródłem silnego świądu oraz innych reakcji skórnych.

  • Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie, powikłania

    Grypa typu A to jedna z najczęściej występujących odmian wirusa grypy, która charakteryzuje się dużą zdolnością do mutacji i rozprzestrzeniania się w populacji. Jest to choroba sezonowa, która co roku dotyka miliony ludzi na całym świecie i niejednokrotnie wywołuje epidemie lub pandemie. Objawy grypy typu A często pojawiają się nagle i mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, zwłaszcza u osób starszych, dzieci oraz osób z obniżoną odpornością. W artykule przedstawiamy charakterystyczne objawy grypy typu A, jej przebieg, metody leczenia oraz możliwe powikłania, które mogą wystąpić w wyniku niewłaściwego lub opóźnionego leczenia. Dowiesz się także, jak zapobiegać tej chorobie i dlaczego szczepienia odgrywają kluczową rolę w ochronie przed wirusem.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.