Oregano – wartości odżywcze, właściwości i zastosowanie lebiodki pospolitej

Oregano, podobnie jak bazylia, należy do najczęściej stosowanych ziół w kuchni. Jakie inne właściwości kryje w sobie lebiodka pospolita? Jakie związki sprawiają, że ta roślina znalazła swoje zastosowanie w lecznictwie? Podpowiadamy. 

Oregano to powszechnie znane i chętnie stosowane w kuchni ziele, które dodatkowo wykazuje działanie sprzyjające pracy układu pokarmowego oraz wzmacnianiu organizmu w czasie trwania infekcji. Jakie jeszcze właściwości odżywcze kryje ta roślina?  

Oregano – charakterystyka, uprawa, odmiany 

Oregano, inaczej lebiodka pospolita (Origanum vulgare), to wieloletnia roślina, należąca do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Rośnie dziko m.in. w centralnej Azji oraz Europie.  

Oregano stanowi bylinę o płożącym się kłączu zasiedlającą w glebach lekkich, ale zasobnych w próchnicę. Kwitnie od czerwca do sierpnia i najczęściej spotkać ją można m.in. w dobrze nasłonecznionych zaroślach i lasach. 

Wśród popularnych odmian oregano można wymienić m.in. lebiodkę pospolitą Aureum, Gold Tip, Compacta albo Album. 

Oregano – wartości odżywcze, kaloryczność, witaminy  

Wartość energetyczna oregano to 306 kcal w 100 g liści. Jak większość ziół dostarcza ono też pewnych ilości witaminy C, A, E, K, kwasu foliowego, błonnika oraz magnezu, fosforu, żelaza czy wapnia. Na szczególną jednak uwagę zasługuje olejek eteryczny, który budują karwakrol i tymol, odznaczające się silnymi właściwościami przeciwbakteryjnymi i przeciwgrzybicznymi.

W swoim składzie oregano posiada także kwas rozmarynowy, dzięki któremu roślinę charakteryzują właściwości antyoksydacyjne. Do wartych wyróżnienia składników należą również kwas kawowy, garbniki, flawonoidy oraz fitosterole.  

Oregano – właściwości i zastosowanie lebiodki pospolitej 

Za sprawą olejków eterycznych oregano cechują szczególne właściwości przeciwgrzybicze oraz przeciwbakteryjne. Zazwyczaj stosowany jest doustnie, jednak z powodu ostrego smaku zaleca się go rozcieńczyć w miseczce wodą lub olejem.  

Do innych, prozdrowotnych właściwości oregano należą: 

• korzystny wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego – poprzez stymulację ślinianek do produkcji śliny, soku żołądkowego oraz żółci (proces ten usprawnia trawienie), 
• wiązanie szkodliwych produktów przemiany materii, 
• oczyszczanie górnych dróg oddechowych (za sprawą większego wydzielania śluzu), 
• regulacja pracy gruczołów potowych, 
• regulacja pracy nerek (środek łagodnie moczopędny), 
• działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie jelit, dróg żółciowych (zapobiegając wzdęciom oraz nadmiernemu gromadzeniu się gazów). 

Oregano znane jest przede wszystkim jako przyprawa i roślina lecznicza. Warto jednak podkreślić, że znajduje również i zastosowanie jako naturalny środek konserwujący żywność, ograniczając tym samym wzrost drobnoustrojów wywołujących zatrucia pokarmowe i psucie się żywności.  

Olejek z oregano 

Olejek pozyskany z oregano wykazuje wysoką aktywność przeciwdrobnoustrojową, działając bakteriobójczo i grzybobójczo na m.in.: Escherichia coli, Bacillus, Listeria monocytogenes, Enterobacter, Candida, Rhizopus, Fusarium, Penicillium i in. Wzmaga też wydzielanie śluzu z górnych dróg oddechowych, dzięki czemu ułatwia odkrztuszanie i łagodzi kaszel. Podobnie jak napary pozwala także na zmniejszenie dolegliwości trawiennych. 

Oregano – jak hodować w domu? Jak przechowywać? Suszyć czy mrozić? 

Wymagania glebowe i pielęgnacyjne oregano nie są zbyt duże, stąd w zasadzie każdy może uprawiać je w przydomowym ogródku albo na balkonie. Jeśli dodatkowo zadbamy o bogatszą w składniki odżywcze glebę, to roślina odwdzięczy się bujniejszym oraz wyższym wzrostem.  

Ściętą roślinę należy przechowywać w pojemniku na świeże zioła, wstawionym do lodówki. Z kolei suszenie (w temperaturze od 30–35℃) zaleca się rozpocząć z chwilą zaobserwowania procesu kwitnienia. Łodygi najlepiej związać w pęki i zawiesić w suchym zacienionym miejscu. Tak przygotowana przyprawa będzie nawet bardziej aromatyczna niż świeża roślina. Oregano można także oczywiście mrozić. 

Oregano – do czego dodawać? Przepisy z wykorzystaniem lebiodki pospolitej

Oregano to jeden z kluczowych dodatków kuchni włoskiej. Znakomicie podkreśla smak pizzy, makaronów, a także sałatek, dań mięsnych, zup, past oraz sosów.  

Pasta z bobu i oregano 

Miseczkę ugotowanego bobu obierz ze skórek i umieść w pojemniku blendera. Dodaj 2–3 łyżki oliwy z oliwek, 1 łyżkę soku z cytryny, garść świeżych liści oregano oraz sól i pieprz do smaku. Dokładnie zmiksuj dla uzyskania gładkiej i jednolitej konsystencji. Pasta sprawdzi się świetnie jako składnik kanapek, ale także w postaci dipu do warzyw lub innych przekąsek. 

Pesto z oregano 

Garść świeżych liści oregano umieść w kielichu blendera. Dodaj 2–3 łyżki oliwy z oliwek, 2 łyżki płatków migdałowych, 1 ząbek czosnku oraz sól i pieprz do smaku. Dokładniej zmiksuj dla uzyskania gładkiej i jednolitej konsystencji. Pesto podkreśli smak makaronów z dodatkiem np. grillowanego kurczaka. 

Pieczarki duszone z kminkiem i oregano 

2 cebule obierz i pokrój w piórka. Wrzuć na patelnie z rozgrzaną łyżką oliwy i zeszklij. Dorzuć pokrojoną w paski czerwoną paprykę, przesmaż. Dodaj obrane i pokrojone w plastry pieczarki (opakowanie), 1–2 łyżeczki suszonego oregano, 2 szczypty kminku oraz sól i pieprz do smaku. Duś, aż wszystko zmięknie.