Odżywianie a zdrowie psychiczne – czy są ze sobą powiązane?
Justyna Piekara

Odżywianie a zdrowie psychiczne – czy są ze sobą powiązane?

Istnieje związek między tym, co jesz, a tym, jak się czujesz. Aktualne badania sugerują, że zdrowie psychiczne może zależeć od wyborów żywieniowych. Zdrowa dieta odgrywa znaczącą rolę w zapobieganiu i leczeniu chorób psychicznych.

Dieta a zdrowie psychiczne

Badania koncentrujące się na związkach między jakością diety a zaburzeniami psychicznymi są dosyć nowe. Wiedza, którą obecnie posiadamy w dużej mierze została zgromadzona w oparciu o eksperymenty na zwierzętach oraz badania obserwacyjne ludzi.  Rola żywienia w zakresie zdrowia psychicznego jest bardzo złożona, nieustannie trwają prace, które mają na celu rozwikłanie wielu zagadek związanych z tym zagadnieniem. Bezpośrednie dowody łączące dietę i zdrowie psychiczne nie zostały jeszcze znalezione, ale wiele prac naukowych potwierdza istnienie takiej korelacji.

W kontekście oddziaływania sposobu odżywiania na zdrowie psychiczne naukowcy zajmują się: wpływem mikrobioty na stan psychiczny, funkcjonowaniem osi jelitowo-mózgowej (coraz większe znaczenie w dbaniu o zdrowie psychiczne zyskują psychobiotyki), a także mechanizmami stresu oksydacyjnego i żywnością, która może wywoływać przewlekły stan zapalny.

Nutripsychiatria

Nutripsychiatria, inaczej psychiatria żywieniowa, to stosunkowo nowa dziedzina, która bada wpływ jakości żywienia i składników odżywczych na zdrowie psychiczne. Dziedzina ta jest potężnym narzędziem dla lekarzy. Dowiedziono, że interwencje żywieniowe mogą pomoc pacjentom zwalczać niekorzystne skutki leków, poprawić nastrój i zwalczyć lęki, z którymi się zmagają.

Jakość diety a ryzyko depresji

Badanie SMILES (ang. Supporting the Modification of Lifestyle in Lowered Emotional States) było jednym z pierwszych randomizowanych, kontrolowanych badań, w którym testowano terapeutyczny wpływ diety na istniejącą chorobę psychiczną. Wyniki badania wskazują, że zmiana sposobu odżywiania okazała skuteczną strategią leczenia poważnych epizodów depresyjnych. Konieczne są dalsze, długoterminowe badania, aby zastosować swoje wyniki do większej grupie osób. Zdrowe wzorce żywieniowe związane są ze zmniejszonym ryzykiem depresji. Potwierdziła to metaanaliza 21 badań z 10 krajów opublikowana w “Psychiatry Research” kilka lat temu.

Wiele prac badawczych potwierdza, że dieta śródziemnomorska, bogata w owoce, warzywa, produkty pełnoziarnistych, ryby, oliwę z oliwek, niskotłuszczowe produkty mleczne, produkty obfite w przeciwutleniacze oraz charakteryzująca się niewielkim spożyciem pokarmów pochodzenia zwierzęcego wiązała się ze zmniejszonym ryzykiem depresji.

Podobne tendencje zaobserwowano wśród młodych ludzi. Naukowcy z Uniwersytetu w Dheli poinformowali, że dostrzegli związek pomiędzy zdrowym sposobem odżywiania nastolatków, a zmniejszonym ryzykiem depresji w okresie dojrzewania.

Według wyników badania “ATTICA” promowanie zdrowych nawyków żywieniowych może zmniejszyć również objawy lęku u osób starszych. Eksperyment wykazał, że osobom po 50. roku życia, których dieta była bogata w tłuszcze nasycone i cukry częściej towarzyszyło poczucie lęku.

Dieta a choroba afektywna-dwubiegunowa

Wzrasta zainteresowanie znaczeniem diety w patogenezie choroby afektywnej-dwubiegunowej. Zachodzące interakcje nie są w pełni poznane. Prawdopodobne powiązania są zależne od wielu czynników.

Analizy pacjentów pochodzących z rożnych zakątków świata wykazały, że większe nasilenie objawów choroby afektywnej-dwubiegunowej występowało u osób, które miały wyższy wskaźnik spożycia energii, ich posiłki zawierały dużo węglowodanów i tłuszczów, co jest charakterystyczne dla tzw. diety zachodniej. Osoby takie rzadko samodzielnie przygotowywały posiłki.

Leczenie zaburzeń nastroju wymaga uwzględnienia subiektywnego poczucia pacjenta. Zastosowanie zmian w diecie osób, które zmagają się z chorobą afektywną-dwubiegunową może poprawiać skuteczność leczenia. Pacjenci mogą w ten sposób uczestniczyć w procesie leczenia i zyskują poczucie większej kontroli, odnoszą wrażenie, że lepiej sobie radzą z chorobą. Specjaliści informują o dobrej tolerancji przyjmowanych nutraceutyków.

Polecane dla Ciebie

Nutraceutyki a choroby psychiczne

Niski poziom niektórych składników odżywczych, takich jak: cynk, kwas foliowy, kwasy omega-3, N-acetylocysteina, magnez, żelazo czy i witaminy B6, B12, i D może sprzyjać pogorszeniu nastroju, uczucie lęku i podwyższać ryzyko depresji.

Zgromadzone dowody na to, że dodatkowa suplementacja tych składników oferuje korzyści dla zdrowia psychicznego są niejednoznaczne. Eksperci zalecają uzupełnienie wszelkich niedoborów poprzez odpowiednio zbilansowana, zróżnicowaną dietę. Nie wiemy jeszcze dokładnie, jakie są optymalne dawki wyżej wymienionych witamin i minerałów dla różnych populacji, ale przede wszystkim jak przedstawia się bezpieczeństwo długoterminowego stosowania. Potrzeba jeszcze badań i uzyskania wyników o większej sile statystycznej. Wszelkie planowane interwencje, najlepiej przedyskutować z lekarzem.

Co jeść, aby cieszyć się dobrą kondycją psychiczną?

  • Sięgaj po prebiotyki: cebulę, czosnek, por, szparagi, banany, karczochy jerozolimskie, korzeń cykorii, mniszek lekarski.
  • Pamiętaj o probiotykach, takich jak; kapusta kiszona, jogurt, kefir, ogórki, kefir, kimchi, kombucha.
  • Stosuj dietę śródziemnomorską bogatą w: produkty pełnoziarniste, owoce morza, drób, rośliny strączkowe, świeże owoce, szpinak, jarmuż, rukolę, orzechy, warzywa kapustne, oliwa z oliwek i rzepak.
  • Ogranicz cukier, tłuszcze zwierzęce i czerwone mięso.
  1. K. Szczygieł, J. Samochowiec, Wpływ żywienia na zdrowie psychiczne w opinii psychiatry, „Psychiatria” 2019, nr 3(16), s. 146–153. 
  2. D. Łojko, M. Stelmach-Mardas, A. Suwalska, Czy dieta w chorobie dwubiegunowej ma znaczenie?, „Psychiatria Polska” 2018, nr 52(5), s. 783–795.
  3. K. McGrane, Nutrition and mental health: is there a link?, “medicalnewstoday.com” [online], https://www.medicalnewstoday.com/articles/nutrition-and-mental-health-is-there-a-link, [dostęp:] 20.01.2021.
  4. L. Ryland, The connection between diet and mental health, “thriveglobal.com” [online], https://thriveglobal.com/stories/the-connection-between-diet-and-mental-health/, [dostęp:] 20.01.2021.
  5. J. Firth, J. E. Gangwisch, A. Borsini i in., Food and mood: how do diet and nutrition affect mental wellbeing? [online], doi: https://doi.org/10.1136/bmj.m2382 , [dostęp:] 20.01.2021,
  6. H. M. Francis, R. J. Stevenson, J. R. Chambers i in., A brief diet intervention can reduce symptoms of depression in young adults – a randomised controlled trial [online], DOI: 10.1371/journal.pone.0222768, [dostęp:] 20.01.2021,
  7. C. Young, Nutraceuticals and mental health, “foodandmoodcentre.com.au” [online], https://foodandmoodcentre.com.au/2016/07/nutraceuticals-and-mental-health/, [dostęp:] 20.01.2021.
  8. U. Naidoo, Nutritional psychiatry: the gut-brain connection, “www.psychiatrictimes.com” [online], https://www.psychiatrictimes.com/view/nutritional-psychiatry-gut-brain-connection, [dostęp:] 20.01.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Tłusty Czwartek na zdrowo. Co zamiast pączków?

    Pączek średniej wielkości dostarcza ok. 300 kalorii. W Tłusty Czwartek najczęściej zjadamy więcej niż jeden, często przy tej okazji kosztujemy również popularnych faworków, co w sumie daje bardzo dużą ilość dostarczanych kalorii. Niestety po zjedzeniu tłustych pączków możemy odczuwać nieprzyjemną zgagę lub niestrawność.

  • W Tłusty Czwartek nie zapomnij o zdrowiu

    Zjedzenie przynajmniej pączka w Tłusty Czwartek ma gwarantować pomyślność przez cały nadchodzący rok. W imię tradycji i zdrowia z ich liczbą lepiej nie przesadzać, bo obżarstwo nie przysporzy nam szczęścia, a tylko problemów z wątrobą bądź trzustką.

  • ABC biegania. Od czego zacząć przygodę z bieganiem?

    Bieganie wyszczupla sylwetkę, wzmacnia mięśnie, pozwala na trening w zasadzie w każdych warunkach i okolicznościach. Można biegać zarówno na siłowni – na bieżni, jak i pod gołym niebem. Na początku bieganie wymaga chwili przygotowania i dostosowania swojego organizmu do nowych warunków, jednak w miarę zdobywania doświadczenia i wiedzy, staje się codziennym nawykiem. Od czego zacząć, aby nie zrobić sobie krzywdy?

  • Dlaczego warto biegać? Korzysci wynikające z treniongów biegowych

    Do zalet biegania poprawiających nasze zdrowie i możliwości fizyczne chyba nie trzeba nikogo przekonywać. Regularnie wykonywana aktywność fizyczna przyczynia się do poprawy parametrów krwi, obniżenia odkładającej się w naczyniach ilości cholesterolu, uregulowania glikemii i uwrażliwienia tkanek na insulinę. To zapobiega rozwijaniu się chorób, takich jak cukrzyca, miażdżyca tętnic, choroby serca i układu krążenia. Jeśli należysz do osób, które bardziej, niż zasadę „lepiej zapobiegać niż leczyć” cenią efektywność w pracy – tutaj również bieganie może okazać się czynnikiem wpływającym na Twoje lepsze wyniki. Dlaczego warto uwzględnić biegową terapię antystresową w naszym planie dnia?

  • Blue Monday – co to jest? Kiedy wypada? Czy Blue Monday to mit?

    Blue Monday to termin określający najbardziej depresyjny dzień w roku. Według wyliczeń twórcy tej teorii przypada on na trzeci poniedziałek stycznia. To właśnie w tym dniu we wszystkich mediach słyszymy o niebieskim poniedziałku. Wiele osób zastanawia się wówczas, ile jest prawdy w teorii Blue Monday.

  • Posiłek potreningowy – czy trzeba go jeść? Co najlepiej jeść po treningu?

    Posiłek potreningowy to jedzenie, które zazwyczaj jest spożywane po to, aby zapewnić organizmowi odpowiednie zasoby energetyczne i składniki odżywcze do prawidłowej regeneracji i rozwoju mięśni. Mogą to być na przykład jogurty, batony energetyczne lub specjalne suplementy diety. Co jeść po treningu na masę, a co podczas redukcji? Kto powinien uzupełniać „węgle” w trakcie treningu?  

  • Nunchi – na czym polega koreański przepis na relacje międzyludzkie?

    Czym jest tajemnicze nunchi – element koreańskiej kultury, który ma zapewnić zdrowe relacje międzyludzkie, a co za tym idzie również dobrostan psychiczny. Czy taka strategia ma szansę sprawdzić się także w Polsce?  

  • Jak się przygotować do maratonu?

    Przygotowania do maratonu należy rozpocząć jak najwcześniej. Specjaliści zalecają, aby stopniowo zwiększać dystans treningów biegowych. Poprawę wydolności organizmu można uzyskać również poprzez inne formy aktywności – pływanie czy jazdę na rowerze. W czasie treningów ważna jest także regeneracja i wykonywanie przerw w cyklach ćwiczeń. Dostępnych jest szereg zabiegów sprzyjających regeneracji powysiłkowej, np. pole magnetyczne i masaż pneumatyczny.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij