Odżywianie a zdrowie psychiczne – czy są ze sobą powiązane?

Dieta a zdrowie psychiczne

Badania koncentrujące się na związkach między jakością diety a zaburzeniami psychicznymi są dosyć nowe. Wiedza, którą obecnie posiadamy w dużej mierze została zgromadzona w oparciu o eksperymenty na zwierzętach oraz badania obserwacyjne ludzi.  Rola żywienia w zakresie zdrowia psychicznego jest bardzo złożona, nieustannie trwają prace, które mają na celu rozwikłanie wielu zagadek związanych z tym zagadnieniem. Bezpośrednie dowody łączące dietę i zdrowie psychiczne nie zostały jeszcze znalezione, ale wiele prac naukowych potwierdza istnienie takiej korelacji.

W kontekście oddziaływania sposobu odżywiania na zdrowie psychiczne naukowcy zajmują się: wpływem mikrobioty na stan psychiczny, funkcjonowaniem osi jelitowo-mózgowej (coraz większe znaczenie w dbaniu o zdrowie psychiczne zyskują psychobiotyki), a także mechanizmami stresu oksydacyjnego i żywnością, która może wywoływać przewlekły stan zapalny.

Nutripsychiatria

Jakość diety a ryzyko depresji

Badanie SMILES (ang. Supporting the Modification of Lifestyle in Lowered Emotional States) było jednym z pierwszych randomizowanych, kontrolowanych badań, w którym testowano terapeutyczny wpływ diety na istniejącą chorobę psychiczną. Wyniki badania wskazują, że zmiana sposobu odżywiania okazała skuteczną strategią leczenia poważnych epizodów depresyjnych. Konieczne są dalsze, długoterminowe badania, aby zastosować swoje wyniki do większej grupie osób. Zdrowe wzorce żywieniowe związane są ze zmniejszonym ryzykiem depresji. Potwierdziła to metaanaliza 21 badań z 10 krajów opublikowana w “Psychiatry Research” kilka lat temu.

Podobne tendencje zaobserwowano wśród młodych ludzi. Naukowcy z Uniwersytetu w Dheli poinformowali, że dostrzegli związek pomiędzy zdrowym sposobem odżywiania nastolatków, a zmniejszonym ryzykiem depresji w okresie dojrzewania.

Według wyników badania “ATTICA” promowanie zdrowych nawyków żywieniowych może zmniejszyć również objawy lęku u osób starszych. Eksperyment wykazał, że osobom po 50. roku życia, których dieta była bogata w tłuszcze nasycone i cukry częściej towarzyszyło poczucie lęku.

Dieta a choroba afektywna-dwubiegunowa

Wzrasta zainteresowanie znaczeniem diety w patogenezie choroby afektywnej-dwubiegunowej. Zachodzące interakcje nie są w pełni poznane. Prawdopodobne powiązania są zależne od wielu czynników.

Analizy pacjentów pochodzących z rożnych zakątków świata wykazały, że większe nasilenie objawów choroby afektywnej-dwubiegunowej występowało u osób, które miały wyższy wskaźnik spożycia energii, ich posiłki zawierały dużo węglowodanów i tłuszczów, co jest charakterystyczne dla tzw. diety zachodniej. Osoby takie rzadko samodzielnie przygotowywały posiłki.

Leczenie zaburzeń nastroju wymaga uwzględnienia subiektywnego poczucia pacjenta. Zastosowanie zmian w diecie osób, które zmagają się z chorobą afektywną-dwubiegunową może poprawiać skuteczność leczenia. Pacjenci mogą w ten sposób uczestniczyć w procesie leczenia i zyskują poczucie większej kontroli, odnoszą wrażenie, że lepiej sobie radzą z chorobą. Specjaliści informują o dobrej tolerancji przyjmowanych nutraceutyków.

Nutraceutyki a choroby psychiczne

Zgromadzone dowody na to, że dodatkowa suplementacja tych składników oferuje korzyści dla zdrowia psychicznego są niejednoznaczne. Eksperci zalecają uzupełnienie wszelkich niedoborów poprzez odpowiednio zbilansowana, zróżnicowaną dietę. Nie wiemy jeszcze dokładnie, jakie są optymalne dawki wyżej wymienionych witamin i minerałów dla różnych populacji, ale przede wszystkim jak przedstawia się bezpieczeństwo długoterminowego stosowania. Potrzeba jeszcze badań i uzyskania wyników o większej sile statystycznej. Wszelkie planowane interwencje, najlepiej przedyskutować z lekarzem.

Co jeść, aby cieszyć się dobrą kondycją psychiczną?

• Sięgaj po prebiotyki: cebulę, czosnek, por, szparagi, banany, karczochy jerozolimskie, korzeń cykorii, mniszek lekarski.
• Pamiętaj o probiotykach, takich jak; kapusta kiszona, jogurt, kefir, ogórki, kefir, kimchi, kombucha.
• Stosuj dietę śródziemnomorską bogatą w: produkty pełnoziarniste, owoce morza, drób, rośliny strączkowe, świeże owoce, szpinak, jarmuż, rukolę, orzechy, warzywa kapustne, oliwa z oliwek i rzepak.
• Ogranicz cukier, tłuszcze zwierzęce i czerwone mięso.