Diabulimia – co to takiego? Jakie są konsekwencje nieleczonych zaburzeń odżywiania w cukrzycy?

Diabulimia to intencjonalne pomijanie dawek insuliny w cukrzycy typu pierwszego w celu zmniejszenia masy ciała. To zaburzenie odżywiania jest szczególnie groźne, gdyż chorzy z cukrzycą typu 1 mają niewyrównany poziom cukru we krwi, który może prowadzić do niebezpiecznych powikłań.  Jak leczyć diabulimię?

Diabulimia – czym jest i jakie są jej objawy? 

Diabulimia jest zaburzeniem odżywiania występującym u pacjentów z cukrzycą typu 1. Nazwa pochodzi od dwóch słów: diabetes (cukrzyca) oraz bulimia (zaburzenia odżywiania, jednak bez prowokowania wymiotów czy biegunki). Pacjenci unikają dużych dawek insuliny – modyfikują zarówno dawki insuliny, jak i ilość jedzenia, a wszystko po to, aby zmniejszyć masę ciała lub utrzymać szczupłą sylwetkę. 

Często takie osoby mają zaburzony obraz swojego ciała i pomimo, iż są bardzo szczupłe, uważają, że ważą zbyt dużo, są z siebie i swojego wyglądu niezadowolone. Ponieważ chorzy omijają insulinę lub znacznie zmniejszają jej dawki, mają niewyrównaną cukrzycę i wysoki poziom hemoglobiny glikowanej, przez co szybko chudną, mają również tendencję do kwasicy metabolicznej. 

Diabulimia – kogo dotyczy najczęściej? 

Diabulimia dotyczy 15–35% młodych pacjentów z cukrzycą typu 1 i zaburzeniami odżywienia, wynikającymi z nieprawidłowego obrazu własnego ciała, zaburzenia poczucia własnej wartości, niskiej samooceny. Częściej spotykamy diabulimię u kobiet, bowiem to głównie one przywiązują większą wagę do wyglądu zewnętrznego.

Zdarza się, że zaburzenia odżywiania u pacjentów z cukrzyca typu 1 są wyrazem buntu przeciwko chorobie, brakiem jej akceptacji. 

Diabulimia – etapy i konsekwencje 

Choroba ma swoje etapy: 

• pierwszy etap to przede wszystkim wysokie cukry ze wszystkimi jego konsekwencjami – bólami głowy, sennością, osłabieniem, gorszą koncentracją, wzmożonym pragnieniem i częstym oddawaniem moczu,
• w drugim etapie powyższe objawy prowadzą do odwodnienia, spalania tłuszczu, zaniku masy mięśniowej i patologicznego chudnięcia, przeważa bowiem katabolizm,
• w ostatnim trzecim etapie dochodzi do powikłań ostrych tj. kwasicy metabolicznej – ketonowej, śpiączki cukrzycowej, a nawet śmierci  lub do powikłań przewlekłych – zaburzeń mikro i makronaczyniowych – ze strony narządu wzroku, nerek oraz obwodowego i autonomicznego układu nerwowego. Przewlekła hiperglikemia prowadzi także do nawracających zakażeń bakteryjnych, grzybiczych i wirusowych, do obniżonej odporności i ciężko gojących się ran. 

Leczenie diabulimii 

Leczenie diabulimii jest bardzo trudne. Najważniejsze to prawidłowo ją rozpoznać, wyjaśnić pacjentowi w sposób jak najbardziej zrozumiały, na czym to zaburzenie polega i do czego może prowadzić. Jeśli pacjent ma obiektywnie nadwagę, co jest rzadkie w cukrzycy typu 1, jego odchudzanie powinno być prowadzone przez diabetologa i dietetyka. 

Konieczna jest ponowna edukacja dotycząca korekty dawek insuliny w zależności od ilości pokarmu oraz od wysiłku fizycznego. Ważne jest także wyznaczenie realnych celów dotyczących poziomów cukru i należnej masy ciała. 

Podstawą leczenia jednak jest psychoterapia, jest to bowiem leczenie przyczynowe (przyczyna tkwi w psychice pacjenta). Może to być terapia indywidualna lub grupowa, bądź łączenie obu tych typów. Zdarza się, że przyczyna tkwi w „systemie” (rodzinie), wówczas konieczna może być terapia rodzinna, obejmująca wszystkich jej członków. 

Czasem bywa potrzebne wsparcie farmakologiczne za pomocą leków przeciwlękowych lub/i przeciwdepresyjnych, przepisanych przez specjalistę psychiatrę.