Azorubina (E122) – właściwości i zastosowanie. Czy jest szkodliwa?

Zapach, smak i wygląd to główne cechy żywności, które decydują o tym, czy trafi ona na nasz stół, czy też nie. Producenci żywności bardzo dobrze zdają sobie z tego sprawę i z tego powodu używają np. barwników mających uatrakcyjnić wizualnie produkty, a przez to zwabić nasz wzrok i nakłonić do ich kupna.  Jakie właściwości ma azorubina i jak wpływa na nasze zdrowie? 

Nieustannie rosnąca świadomość konsumentów i dążenie do kupowania produktów zdrowych sprawia, że coraz częściej stosowane są barwniki naturalne. Nie jest to jednak rutyna i nadal w składzie wielu produktów znajdziemy barwniki pochodzenia syntetycznego. Są to substancje bezpieczne dla zdrowia ludzi, jeżeli stosowane są zgodnie z wytycznymi instytucji odpowiadających za jakość żywności. Jednak spożywając żywność przetworzoną, w której barwniki sztuczne są stosowane w najwyższym stopniu, możemy nieświadomie zaszkodzić sobie i naszym bliskim. Dlatego warto wiedzieć, na jakie składniki żywności należy zwrócić szczególną uwagę. Poniżej znajduje się charakterystyka syntetycznego barwnika jakim jest azorubina (E122) odpowiadająca za czerwony kolor wielu produktów.    

Azorubina – czym jest? 

Azorubina jest organicznym związkiem chemicznym. Zaliczana jest do barwników azowych, czyli takich, które w strukturze swojej cząsteczki posiadają atomy azotu połączone ze sobą w charakterystyczny sposób (-N=N-; nazywane wiązaniem azowym). Jest jedną z substancji zaliczanych do niechlubnego grona tzw. „szóstki z Southampton”, czyli barwników mających potencjalnie negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmów dzieci. Pomimo tego azorubina znajduje szerokie zastosowanie podczas wytwarzania produktów spożywczych, leków czy kosmetyków. Jest barwnikiem sztucznym, czyli pozyskiwanym na drodze syntezy chemicznej. 

Właściwośći azorubiny 

W postaci stałej azorubina jest barwy kasztanowo-czerwonej. Handlowo dostępna jest w postaci stałych granulatów, proszków lub ciekłych roztworów wodnych. Jest substancją bardzo dobrze rozpuszczalną w wodzie. Jej roztwory wodne przyjmują barwę niebiesko-czerwoną.  

Azorubina (E122) – zastosowanie 

Typowym zastosowaniem azorubiny jest dodatek do produktów w celu uzyskania pożądanej barwy. Największa część światowej produkcji azorubiny jest wykorzystywana przez przemysł spożywczy. E122 znajdziemy w składzie wielu produktów takich jak: napoje alkoholowe i bezalkoholowe, ryby (surowe i wędzone), mięsa, wędliny, suszone owoce, mieszanki przypraw, aromaty, produkty cukiernicze (ciasta, lody, kisiele, budynie, cukierki), puszkowana żywność czy sery. Jest szczególnie intensywnie używana podczas produkcji żywności wysoko przetworzonej.  

Inną gałęzią przemysłu, w której wykorzystuje się azorubinę, jest przemysł farmaceutyczny. Zgodnie z regulacjami obowiązującymi w wielu krajach jej zastosowanie ograniczone jest do formy substancji pomocniczej używanej np. do barwienia powierzchni drażetek lub kapsułek.  

Przemysł kosmetyczny to kolejna branża, w której barwnik ma zastosowanie, głównie do produkcji kosmetyków kolorowych. Właściwości barwiące powodują, że azorubina jest stosowana także do barwienia produktów przemysłu tekstylnego. 

Azorubina – szkodliwość 

Barwnik E122 słabo się wchłania w przewodzie pokarmowym, przez co mała ilość dociera do komórek naszego organizmu. Nie ma właściwości kancerogennych (prowadzących do powstania komórek nowotworowych) w stosunku do ludzi, jednak takie właściwości wykazuje w stosunku do zwierząt.  

Działania niepożądane azorubiny są charakterystyczne dla grupy azozwiązków. Może powodować takie skutki uboczne jak wysypki, wzmagać reakcje alergiczne u osób wrażliwych na salicylany (np. aspiryna), nasilać objawy astmy. Według badań przeprowadzonych w 2007 roku w Wielkiej Brytanii azorubina połączona z konserwantem E211 (benzoesanu sodu) może wywoływać u dzieci nadpobudliwość. W związku z tym na każdym produkcie zawierającym ten barwnik powinna widnieć informacja o jego możliwym negatywnym oddziaływaniu na dzieci. Nie jest zalecane spożywanie produktów z azorubiną przez kobiety w ciąży. 

Dzienny limit spożycia E122 wynosi do 4 mg/kg.  

Azorubina jest barwnikiem spożywczym używanym podczas wytwarzania produktów wysoce przetworzonych, dlatego osoby, których dieta jest w tego typu żywność bogata, powinny szczególnie zwracać uwagę na to, aby nie przekraczać bezpiecznej dawki. Przykładowe maksymalne zawartości E122 w produktach kształtują się następująco: napoje bezalkoholowe do 50 mg/L, wina i cydry do 200 mg/L, lody do 50 mg/kg, ser topiony do 100 mg/kg, paluszki surimi do 500 mg/kg.