USG jąder – jak wygląda badanie? Jak się do niego przygotować?

USG to bezpieczne i bezbolesne badanie, stanowiące metodę z wyboru w diagnostyce schorzeń jąder. Zazwyczaj w trakcie badania ultrasonograficznego lekarz oprócz jąder ocenia również najądrza oraz powrózek nasienny, znajdujące się w worku mosznowym. Główne wskazania do wykonania ultrasonografii to podejrzenie żylaków powrózka nasiennego oraz niepłodności, a także zmian nowotworowych jąder.

Jakie są wskazania do wykonania badania USG jąder?

Ultrasonografia to podstawowe badanie diagnostyczne większości stanów chorobowych jąder. Wskazania do wykonania USG to m.in. podejrzenie guzów jąder i przepuklin (mosznowej lub pachwinowej). Badanie ultrasonograficzne wykonuje się również przy podejrzeniu żylaków powrózka nasiennego (przez pacjentów czasami nazywanych żylakami jąder), a w przypadku ich potwierdzenia, do oceny ich stopnia zaawansowania i skuteczności leczenia. Badanie jest również przydatne w diagnostyce niepłodności – pozwala ono na ocenę dróg wyprowadzających nasienie, których schorzenia mogą być jej przyczyną. USG może wykryć również takie zmiany jak wodniaki, zapalenia jądra lub najądrza oraz skręt jądra (a właściwie skręt powrózka nasiennego). Badanie ultrasonograficzne wykonuje się również przy bólu jąder i podbrzusza, przy podejrzeniu niezstąpienia jąder, a także po urazach. Wskazaniem do badania jąder jest również wyraźna asymetria w ich wielkości.

Jak należy się przygotować do badania ultrasonograficznego jąder?

Badanie USG jąder nie wymaga przygotowania. Nie ma potrzeby depilacji (golenia) jąder przed badaniem USG. Warto jest założyć wygodne, łatwe do ściągnięcia spodnie i zabrać ze sobą zapasową bieliznę, na wypadek zabrudzenia jej żelem. Przeciwwskazaniem do wykonania badania USG jest otwarta rana w miejscu, które ma zostać zbadane. Odczuwanie przez pacjenta silnego bólu jąder również może być przeciwwskazaniem, ponieważ przykładanie głowicy aparatu może powodować jeszcze większy dyskomfort – przed rozpoczęciem ultrasonografii należy o tym fakcie poinformować lekarza.

Jak wygląda USG jąder?

Podczas badania USG jąder pacjent najczęściej znajduje się w pozycji leżącej ze skrzyżowanymi nogami lub z wałkiem podłożonym pod mosznę, co pozwoli lekarzowi na dokładną ocenę badanej okolicy. W trakcie badania lekarz (urolog lub androlog) nałoży specjalny żel na głowicę aparatu, którą następnie będzie przesuwał po ciele pacjenta, co umożliwi uzyskanie obrazu. USG jąder trwa około kilkanaście minut, a opis badania pacjent otrzymuje zazwyczaj bezpośrednio po jego wykonaniu. USG nie wymaga podania znieczulenia, ponieważ jest bezbolesne.

USG jąder – jak interpretować wyniki badania?

Na postawienie diagnozy składa się zaobserwowanie kilku nieprawidłowości – przykładowo, brak przepływu w tętnicach miąższu jądra może świadczyć o jego skręcie. Zmiany zapalne jądra lub najądrzy charakteryzują się ich powiększeniem, zwiększeniem ilości płynu między osłonkami, a także pogrubieniem osłonek jądra lub ścian moszny. W przypadku urazu, zmiany które można zaobserwować to przerwanie osłonek jądra oraz niejednorodne obszary w jądrze. Natomiast stwierdzenie obszarów okrągłych, z gładkimi ścianami świadczy o obecności torbieli na jądrze.

Gdzie można wykonać i ile kosztuje USG jąder?

USG jest badaniem powszechnie dostępnym, można je wykonać w szpitalu lub placówce diagnostycznej. Ponadto, ultrasonografia jest często wykonywana w ramach wizyty u lekarza. Badanie ultrasonograficzne jąder można wykonać bezpłatnie w ramach ubezpieczenia w NFZ – konieczne jest wtedy skierowanie od lekarza. Skierowanie na badanie jąder wykonywane prywatnie nie jest wymagane. Cena USG jąder mieści się zazwyczaj w przedziale 100–180 zł.

Samobadanie jąder – jak to zrobić?

Samobadanie jest również istotne w profilaktyce raka jąder, ponieważ może pozwolić na wczesne wyczucie guza, co zwiększy szansę pacjenta na wyleczenie. Ważne jest, aby badanie przeprowadzać regularnie (najlepiej raz w miesiącu). Samobadanie polega na badaniu palpacyjnym jąder. Najlepiej jest wykonać je zaraz po gorącej kąpieli lub prysznicu, aby mięśnie były rozluźnione. Należy chwycić jedno jądro za pomocą obu dłoni, a następnie delikatnie obracać je między kciukiem a resztą palców. Potem powtórzyć to samo z drugim jądrem. W przypadku wyczucia guzka na jądrze lub wystąpienia bólu jądra przy dotyku, należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym, urologiem lub andrologiem.