Wodniak jądra u dorosłych i dzieci – objawy, leczenie, operacja

Jako składnik układu rozrodczego jądra są odpowiedzialne za produkcje plemników, czyli za proces spermatogenezy. Jako składnik układu endokrynnego jądra odpowiedzialne są przede wszystkim za produkcje męskich hormonów płciowych, czyli androgenów, w tym głównie za produkcje testosteronu. Jądra umieszczone są w worku mosznowym poza obrębem ciała, bowiem spermatogeneza, która w nich się odbywa, lepiej zachodzi w temperaturze niższej niż 37 st. C, a taka temperatura panuje przecież wewnątrz ciała. Wewnątrz jader mieszczą się kanaliki nasienne kręte, które przechodzą w kanaliki nasienne proste tworzące sieć jądra. Z kanalików nasiennych prostych wychodzą przewody wyprowadzające, prowadzące do najądrza, a następnie do nasieniowodu i dalej do przewodu wytryskowego, który jest połączony z cewką moczową, przez którą, w czasie ejakulacji, plemniki wydostają się na zewnątrz. Zazwyczaj przeciętna objętość jąder wynosi około 18 cm3, jedno jądro zwykle też wisi niżej od drugiego (zwykle jest to jądro lewe), co ma związek z różnicą w strukturach naczyniowych po stronie prawej i lewej. 

Zdarzają się sytuacje, w których dochodzi do różnych chorób jąder. Jednym z problemów dotyczących jądra jest wodniak jądra. 

Czym jest wodniak jądra?

Wodniak powstaje na skutek nieprawidłowego zstępowania jąder do moszny, a ściśle mówiąc na skutek niezarośnięcia się wyrostka pochwowego, będącego fragmentem otrzewnej, który powinien się zasklepić, po zstąpieniu jądra

Jakie są objawy wodniaka jądra?

Bardzo rzadko wodniaki występują obustronnie. W sytuacji, kiedy dojdzie do rozwoju wodniaka jądra, jądro jest powiększone, ale skóra wokół wodniaka nie jest ani zaczerwieniona, ani nadmiernie ucieplona, ani bolesna. Wodniak jądra zazwyczaj też nie jest w ogóle bolesny, jak również zwykle w żaden sposób nie upośledza on oddawania moczu. Zdarzają się jednak sytuacje, w których jeśli wodniak osiągnie naprawdę duże rozmiary, co może doprowadzać do ucisku jądra i wywoływać jego bolesność, zwłaszcza przy uprawianiu różnego rodzaju sportów. 

Jakie są przyczyny powstawania wodniaka jądra?

W przypadku dzieci wodniak jądra ma zazwyczaj charakter wrodzony. Zdarza się, że wodniak jądra u noworodka jest obecny od razu po porodzie, czasami jednak może on się rozwiązać dopiero po kilku dniach. U nastolatków i dorosłych mężczyzn zwykle ma charakter nabyty. 

Jakie są najczęstsze przyczyny wodniaka jądra u dorosłych? 

Wodniak jądra u dorosłych powstaje zwykle na skutek operacji żylaków powrózka nasiennego. Wodniak jądra u dorosłych może też powstać w przebiegu zapalenia jąder czy też zapalenia najądrzy, do jego powstania może też przyczynić się operacja przepukliny pachwinowej, uraz jądra czy też obecność nowotworu jądra. 

W jaki sposób stawia się rozpoznanie wodniaka jądra?

Najprostszą metodą wstępnego rozpoznania wodniaka jądra, zarówno u noworodka, jaka i u człowieka dorosłego, jest oświetlenie skóry moszny latarką. Jesli rzeczywiscie u pacjenta obecny jest wodniak jądra, to wtedy lekarz świecąc na skóre moszny latarką po jednej stronie, zobaczy też światło latarki po drugiej stronie moszny.

Aby potwierdzić wstępną diagnozę, należy następnie wykonać usg jader, które już ze stuprocentową pewnością potwierdzi pierwotne rozpoznanie. 

Jak leczy się wodniaka jądra?

Leczenie wodniaka jądra uzależnione jest od tego czy jest to wodniak wrodzony czy nabyty oraz od tego czy obecny jest on u noworodka czy u dorosłego mężczyzny. W przypadku wodniaka u noworodka, dziecko poddawane jest kilkumiesięcznej obserwacji, w czasie której rodzice muszą stawiać się z maluchem na regularne kontrole w poradni chirurgicznej. Lekarz w czasie tych kontroli będzie oceniał czy wodniak ulega zmniejszeniu, bowiem w przypadku dzieci zdecydowanie większa cześć wodniaków jądra ulega samoistnemu wchłonięciu do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia.

W przypadku wodniaków nabytych, u dorosłych mężczyzn, zachodzi potrzeba operacji wodniaka jądra. Po wykonaniu operacji wodniaka jądra pacjent nie musi przebywać przez długi okres w szpitalu, jednak po opuszczeniu jego murów musi pamiętać o kilku prostych zasadach. Przede wszystkim po operacji wodniaka jądra, w ciągu kilku tygodni od zabiegu, mężczyzna musi prowadzić oszczędzający tryb życia, bowiem w tym czasie może być obecny obrzęk i bolesność moszny. Mężczyzna zatem musi koniecznie unikać noszenia obcisłej bielizny, jak również musi wystrzegać się wysiłku fizycznego. Dzięki temu dolegliwości bólowe oraz obrzęk moszny będzie zdecydowanie szybciej ustępował. Po około tygodniu od operacji mężczyzna powinien zgłosić się na kontrole do poradni chirurgicznej, aby lekarz mógł ocenić czy wszystko goi się prawidłowo i czy na pewno nie ma żadnego powodu do niepokoju.