Biopsja jądra — jak przebiega badanie i czy jest bolesne?
Jądra znajdują się w mosznie, a ich główną funkcją jest produkowanie plemników, czyli spermatogeneza. Biorą też udział w produkcji niektórych męskich hormonów płciowych, między innymi testosteronu. Są bardzo wrażliwe na wszelkiego rodzaju urazy. Jeśli dochodzi do zaburzenia ich funkcji, zachodzi potrzeba wykonania diagnostyki dzięki której będzie wiadomo, z jaką chorobą boryka się pacjent. Jednym z badań, które jest wykorzystywane w diagnozowaniu zaburzeń w funkcjonowaniu jąder jest biopsja jądra.
Czym jest biopsja jądra?
Fragment materiału z jądra jest zawsze pobierany z miejsca, które jest podejrzane o istnienie procesu chorobowego.
Jakie są wskazania do wykonania biopsji jądra?
Jednym z podstawowych wskazań do wykonania biopsji jądra jest podejrzenie u mężczyzny niepłodności. W sytuacji, kiedy para starająca się o dziecko współżyje ze sobą regularnie bez zabezpieczenia przez okres dwunastu miesięcy i kobieta nie może zajść w ciąże, obydwoje partnerzy zostają poddani diagnostyce. U mężczyzny zawsze bada się wtedy skład i jakość nasienia. W sytuacji, kiedy w badanej próbce nasienia lekarz nie stwierdzi plemników (azoospermia) lub też stwierdzi ich znacznie obniżoną ilość (oligospermia), wtedy zwykle zostaje podjęta decyzja o konieczności wykonania dalszych badań diagnostycznych, czyli właśnie biopsji jądra. Dzięki niej bowiem lekarz będzie mógł stwierdzić czy w drogach wyprowadzających nasienie nie ma jakiejś przeszkody, która będzie uniemożliwiała wydostawanie się z nich plemników, jak również będzie mógł ocenić czy za brak plemników nie są odpowiedzialne same komórki je produkujące — mogą mieć one nieprawidłową budowę. Do wykonania biopsji jądra skłania też lekarza podejrzenie u mężczyzny obecności nowotworu jądra lub też przynależność pacjenta do grupy podwyższonego ryzyka rozwoju tego nowotworu. Biopsję wykonuje się także u pacjenta z niezstąpionym jądrem (wnętrostwo), nowotworem drugiego jądra oraz u mężczyzny, u którego stwierdza się brak plemników w nasieniu i dodatkowo niedorozwój jądra.
Jak wygląda biopsja jądra?
Przed wykonaniem zabiegu lekarz zawsze zbiera od mężczyzny bardzo dokładny i szczegółowy wywiad dotyczący stanu jego zdrowia: lekarz zawsze pyta o ewentualne choroby przewlekłe, zażywane na stałe leki czy tez inne problemy ze zdrowiem. Przed zabiegiem zachodzi też potrzeba wykonania badań laboratoryjnych, przede wszystkim morfologii krwi z poziomem płytek krwi, aby ocenić stan układu krzepnięcia. Zwykle pacjent ma też oznaczane inne parametry układu krzepnięcia, czyli wskaźnik INR oraz czas APTT. Przed zabiegiem chory powinien też pozostać na czczo, nie może on zatem jeść ani pić na około sześć godzin przed planowaną godziną wykonania zabiegu. Badanie biopsji jądra zawsze odbywa się w sterylnych warunkach, zwykle bywa ono wykonywane na sali operacyjnej lub też na specjalnej sali zabiegowej. Może być wykonywane zarówno w znieczuleniu miejscowym, jak i w ogólnym.
Jakie są rodzaje biopsji jadra?
Może być to biopsja igłowa, czyli zamknięta i biopsja otwarta. Biopsję igłową lekarz wykonuje w znieczuleniu miejscowym, poprzez nakłucie jądra igłą przez skórę. W czasie takiej biopsji pobierane są plemniki, sam zabieg trwa bardzo krótko, około 15–30 minut. W przypadku biopsji otwartej konieczne jest znieczulenie ogólne, a zabieg wykonywany jest w warunkach sali operacyjnej. Polega on na nacięciu przez chirurga osłonki jądra i na pobraniu w czasie zabiegu fragmentu tkanki jądra i najądrza — im więcej fragmentów zostanie pobranych, tym większa szansa na znalezienie w nich plemników, które mogą zostać potem wykorzystane do wykonania u kobiety zapłodnienia in vitro. Poza tym w czasie biopsji otwartej lekarz może tez pobrać fragment tkanki jadra, który podejrzany jest o umiejscowienie się w nim procesu chorobowego.
Czy po zabiegu biopsji jądra mogą zdarzyć się powikłania?
Tak, choć powikłania po zabiegu biopsji jądra zdarzają się bardzo rzadko. Ewentualnie może dojść do powstania niewielkiego krwiaka w miejscu nakłucia jądra igłą, może też być obecna przejściowa bolesność jądra, która po kilku godzinach samoistnie ustąpi.
Czy istnieją przeciwwskazania do wykonania biopsji jądra?
Tak, istnieją sytuacje, w których wykonanie biopsji jądra będzie niemożliwe. Przede wszystkim badanie jest przeciwwskazane, kiedy na skórze moszny obecna jest jakakolwiek ropna zmiana, którą najpierw trzeba wyleczyć, aby móc wykonać zabieg. Poza tym przeciwwskazaniem do wykonania biopsji jądra jest też stwierdzenie w nim guza — wtedy być może zajdzie potrzeba usunięcia całego guza w czasie zabiegu operacyjnego lub też nawet może być konieczność usunięcia całego jądra.
Choć mężczyźni, słysząc o biopsji jadra często reagują strachem, to naprawdę nie ma się czego bać — po podaniu znieczulenia zabieg jest bowiem całkowicie bezbolesny, a dzięki niemu można rozwiązać wiele męskich problemów.