Ból nadgarstka – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja bólu w nadgarstku

Ból nadgarstka – budowa i funkcje nadgarstka 

Nadgarstek należy do najbardziej złożonych stawów w organizmie człowieka. Bazując na jego budowie anatomicznej, można stwierdzić, iż nie istnieje pojedynczy staw nadgarstkowy. Jest to bowiem połączenie wielu różnych stawów, które współdziałając, umożliwiają poruszanie ręką. Kości nadgarstka podzielone są na szereg bliższy oraz dalszy. Ten pierwszy łączy się ze strukturami kości przedramienia, drugi natomiast z kośćmi śródręcza. Ruchy zachodzące w stawie promieniowo–nadgarstkowym to zgięcie, wyprost, odchylenie łokciowe oraz promieniowe. 

Ból nadgarstka – przyczyny 

W badaniach pod kątem przyczyn bólu dłoni wymienia się najczęściej: 

• zespół cieśni nadgarstka, 
• urazy mechaniczne (złamanie, stłuczenie), 
• przeciążenie i nadwyrężenie nadgarstka, 
• zapalenie, 
• chorobę de Quervaina, 
• zwyrodnienia, 
• gangliony, 
• dnę moczanową. 

Ból nadgarstka – złamanie nadgarstka 

Złamanie nadgarstka jest najczęściej skutkiem urazu w postaci upadku na wyciągniętą rękę. Może być także rezultatem obrażeń otrzymanych w następstwie wypadku komunikacyjnego, upadków z wysokości. Osłabiona struktura elementów kostnych w przypadku osteoporozy, co ma miejsce bardzo często u osób starszych sprawia, że są one dużo bardziej podatne na tego rodzaju kontuzje. Złamanie nadgarstka może dotyczyć każdej z 10 kości, przez które jest on tworzony. Przeważnie wspomniany uraz dotyczy nasady dalszej kości promieniowej oraz kości łódeczkowatej. 

Ból nadgarstka – zespół cieśni nadgarstka 

Cieśń nadgarstka jest terminem medycznym definiującym schorzenie o charakterze neurologicznym. Polega ono na ucisku, kompresji nerwu pośrodkowego, który zaopatruje kciuk, palec wskazujący, palec środkowy oraz część palca serdecznego. Może występować w jednej lub w obu rękach. Pojawia się wówczas obrzęk, który generuje wspomniany ucisk na strukturę nerwu, prowadząc do zaburzeń przewodzenia impulsów nerwowych. Występuje drętwienie, mrowienie i osłabienie siły mięśniowej w obrębie kciuka. Wśród potencjalnych przyczyn wymienia się wykonywanie powtarzalnych, monotonnych wzorców ruchowych rękami, co często ma związek z charakterem wykonywanej pracy (np. rysowanie, szycie na maszynie, pisanie na klawiaturze). Cieśń nadgarstka w pierwszej kolejności jest poddawana leczeniu nieoperacyjnemu. 

Ból nadgarstka – zespół Sudecka 

Atrofia Sudecka to zaburzenia współczulnego układu nerwowego. Jego funkcją jest m.in. kontrolowanie otwierania i zwężania światła naczyń krwionośnych występujących w skórze. Poza tym reguluje pracę gruczołów potowych. Opisywany zespół jest najczęściej wynikiem urazu. Przysparza szeregu dolegliwości w postaci bólu w nadgarstku, pojawiania się początkowo ocieplonej i suchej skóry, a następnie zimnej i wilgotnej. Obejmuje przede wszystkim dłonie i stopy. Zespół Sudecka może występować spontanicznie, ale jak wspomniano wcześniej, bardzo często pojawia się po doznanym urazie. Podaje się, że wśród potencjalnych jego przyczyn występuje długotrwałe unieruchomienie, np. w opatrunku gipsowym po złamaniu. 

Ból nadgarstka – choroba de Quervaina 

Choroba de Quervaina to zapalenie ścięgna mięśnia odwodziciela długiego kciuka i prostownika krótkiego kciuka. Jest rezultatem przeciążenia ręki. Ból nadgarstka i kciuka (szczególnie podczas ruchu odwodzenia i prostowania kciuka), promieniowanie dolegliwości do okolicy przedramienia, trudności w wykonywaniu codziennych czynności, jak np. mycie zębów to objawy tego schorzenia. Potocznie tę przypadłość określa się jako kciuk matki. Takie określenie ma związek z przeciążaniem kciuka i nadgarstka przez kobiety w trakcie wykonywania czynności pielęgnacyjnych oraz opiekuńczych przy małym dziecku. 

Ból nadgarstka – reumatyzm 

Bolące, spuchnięte nadgarstki mogą mieć bardzo wiele przyczyn, jedną z nich jest reumatyzm. Istnieje kilka form tego rodzaju zapalenia. Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest schorzeniem autoimmunologicznym obejmującym zazwyczaj obie ręce. Powoduje to sztywność stawową, obrzęk, ból i erozję struktur kostnych oraz bardzo charakterystyczny ból nadgarstka w nocy. Choroba zwyrodnieniowa stawów zaś często dotyczy osób starszych. Jest związana z ubożeniem chrząstki, struktury pokrywającej stawy. Wraz z wiekiem dochodzi do jej eksploatacji, co generuje ból nadgarstków, przegubów rąk oraz powstawania narośli i guzków na nadgarstku. Łuszczycowe zapalenie stawów jest rodzajem schorzenia występującym u osób z chorobą skóry zwaną łuszczycą. 

Ból nadgarstka – diagnostyka 

Podczas procesu diagnostycznego lekarz jest zobowiązany przeprowadzić badanie fizykalne oraz szereg testów pomagających wstępnie określić przyczynę dolegliwości i ukierunkować ewentualną, dalszą diagnostykę. Przykładem może być test polegający na zgięciu nadgarstków i utrzymaniu pozycji przez 60 sekund. Pojawienie się drętwienia nadgarstków może oznaczać dysfunkcje nerwu pośrodkowego. W celu oceny zakresu ruchomości oraz siły mięśniowej pacjent może zostać poproszony o wykonanie określonych chwytów precyzyjnych oraz ściskanie przedmiotów w celach diagnostycznych. Użyteczne jest także badanie elektromiograficzne, RTG, USG, CT i MRI. Chcą wykluczyć lub potwierdzić określone schorzenia, warto także wykonać badania laboratoryjne krwi i moczu. 

Ból nadgarstka – leczenie 

Opcje leczenia bólu nadgarstka różnią się w zależności od jego przyczyny. Przy objawach zapalenia wykorzystuje się niesteroidowe środki przeciwzapalne w celu łagodzenia stanu zapalnego oraz dolegliwości bólowych – występują one w postaci tabletek, iniekcji oraz maści. Postępowanie zachowawcze polega również na czasowym odpoczynku i często unieruchomieniu, odciążeniu nadgarstka za pomocą ortezy, ściągacza na nadgarstek, szyny lub opatrunku gipsowego. Pomaga to pozbyć się objawów, takich jak: ból ręki w nadgarstku, bóle dłoni, ból mięśni przedramienia, ból nadgarstka przy podpieraniu, ból nadgarstka i łokcia. 

W zastosowaniu są także iniekcje z bogatopłytkowego osocza, preparatów sterydowych oraz innych substancji leczniczych. W niektórych przypadkach rozpatruje się leczenie operacyjne. Najczęściej w sytuacji, kiedy nieskuteczny okazał się poprzedni, nieinwazyjny model postępowania lub w momencie, gdy stan pacjenta, zaawansowanie objawów dyskwalifikuje go z możliwości zastosowania działań objawowych. Ból nadgarstka – do jakiego lekarza? Na początek najlepiej wybrać się do lekarza pierwszego kontaktu lub fizjoterapeuty, który sklasyfikuje odpowiednio objawy i skieruje nas dalej do właściwego specjalisty. 

Ból nadgarstka – fizjoterapia 

Fizjoterapia to przede wszystkim profilaktyka. Polega to na zastosowaniu zasad ergonomii podczas wykonywania pracy, w szczególności takiej, która wymaga dużego zaangażowania rąk. Warto zadbać także o przerwy, odpoczynek nadgarstków w trakcie wytężonej pracy przy biurku. Fizjoterapia wykorzystuje dwa rodzaje działań leczniczych: energię fizykalną i naturalne surowce występujące w przyrodzie, są to: pole magnetyczne, laseroterapia, elektroterapia, kąpiele lecznicze, masaże wodne, okłady z borowiny. Kinezyterapia, czyli leczenie ruchem to zastosowanie terapii powięziowej, zabiegów osteopatycznych, masażu, aplikacji Kinesiology Taping, flossingu, terapii Bowena, pinopresury oraz innych metod usprawniania manualnego. 

Ból nadgarstka – ćwiczenia 

Ćwiczenia na nadgarstek są ukierunkowane na poprawę zakresu ruchomości, siły mięśniowej i sprawności funkcjonalnej. Przykładowy zestaw to: 

1. Pozycja: siad na krześle, ręce i przedramiona oparte na blacie. Ruch polega na energicznym, dynamicznym wykonywaniu rotacji przedramion. Ćwiczenie należy wykonywać przez 2–3 minuty. 
2. Pozycja: stanie przy blacie. Ręce oparte stronami grzbietowymi na powierzchni blatu. Ruch polega na zwiększaniu nacisku na ręce, co powoduje ich rozciąganie. Ćwiczenie kontynuujemy przez 30 sekund i powtarzamy 4–5 razy. 
3. Pozycja: stanie przy blacie. Ręce oparte stronami dłoniowymi na powierzchni blatu. Ruch wygląda dokładnie tak samo, jak w ćwiczeniu poprzednim. Ćwiczenie kontynuujemy przez 30 sekund i powtarzamy 4–5 razy. 
4. Pozycja: siad na krześle przy stole, przedramię na blacie, ręka poza nim. W dłoni umieszczona jest puszka z napojem. Ruch polega na powolnym unoszeniu i opuszczaniu ręki bez odrywania przedramienia. Najpierw wykonujemy to ćwiczenie w pozycji pronacji, a potem w supinacji. Ćwiczenie powtarzamy 8 razy w jednym ułożeniu i tyle samo w drugim. 
5. Zastosowanie ćwiczeń pozwala często pozbyć się rwących bólów prawej ręki, bólu ręki od nadgarstka do łokcia, zapalenia ścięgien nadgarstka. 

Ból nadgarstka – domowe sposoby 

Warto pić dużo wody oraz zaopatrzyć się w substancje o działaniu przeciwzapalnym, jak np. napar z jeżówki. Korzystnie zadziała zwiększenie suplementacji witaminy C. Kąpiele w wodzie siarkowej, okłady z plastrów borowinowych również są możliwe do wykonania w warunkach domowych i cieszą się bardzo dużą skutecznością. Pozbycie bólu ręki w nadgarstku czy bólu kciuka i nadgarstka może odbyć się z użyciem okładów z młodej kapusty, liści żywokostu czy maści chłodzących zawierających substancje lecznicze. W łagodzeniu objawów zapalenia oraz leczeniu przeciążenia nadgarstka dobrze sprawdza się również kąpiel w wodzie z solą Epsom.