Graviola – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania. Czy warto ją stosować?

Graviola (Annona muricata, flaszowiec miękkociernisty) to roślina, której właściwości lecznicze doceniono zwłaszcza w medycynie naturalnej w krajach Ameryki Środkowej i Południowej. To właśnie tam stosuje się ją m.in. jak środek na pasożyty czy gorączkę. Jakie inne właściwości przypisuje się gravioli? 

Graviola - pomimo swoich szerokich właściwości związanych z wysoką wartością odżywczą – nie jest zbyt popularna w naszym kraju. Jakie zastosowanie posiada graviola? Czy to prawda, że może być użyteczna w trakcie leczenia choroby nowotworowej? Czy wprowadzenie jej do codziennej diety może być szkodliwe?  

Graviola – co to takiego? 

Graviola (Annona muricata L.) należy do rodziny Annonaceae. Znana była już od setek lat, uznawana za środek leczniczy w tradycyjnej medycynie południowoamerykańskiej – do leczenia chorób serca, astmy, zapalenia stawów czy wątroby.  

Graviola (flaszowiec miękkociernisty) jest drzewem o wysokości dochodzącej do około 7 metrów, z dużymi liśćmi o sercowatym kształcie. Jej dojrzałe owoce pokrywa niewielki meszek, dzięki czemu są delikatne w dotyku. Ze względu na dużą zawartość substancji gorzkich, skórka owoców nie nadaje się do spożycia. Drzewo rośnie w różnych częściach Ameryki Południowej, głównie w Brazylii, a także na Kubie, w Kolumbii czy Puerto Rico. W tych miejscach świata owoce gravioli są powszechnie dostępne i tanie. W smaku, w zależności od odmiany, możemy porównać ją do ananasa i truskawek lub cytrusów, kokosów i bananów. 

Właściwości i wartości odżywcze gravioli 

Miąższ owoców gravioli w 90% składa się z wody. W pozostałej części znaleźć w nim można szereg witamin i składników mineralnych do których należą: witamina C, witaminy z grupy B oraz magnez, fosfor, potas, sód, wapń, cynk oraz żelazo. Sucha masa owoców składa się w większości z węglowodanów, a następnie z białek, lipidów oraz błonnika pokarmowego.  

W oleju ze świeżych owoców gravioli odnotowano dużą obecność seskwiterpenów mających charakter przeciwutleniaczy. Dodatkowo właściwości antyoksydacyjne gravioli przypisuje się obecności w niej związków fenolowych, karotenoidów oraz kwercetyny.  

Pierwsze badania nad właściwościami gravioli przeprowadzone były już w latach 40 ubiegłego wieku. Przypisywano jej wówczas właściwości niszczące komórki nowotworowe. Uważano, iż stosowanie preparatów na bazie tych owoców ma wpływ na zabijanie komórek dwunastu typów nowotworów, w tym mięsaka płuc, trzustki, raka wątroby i piersi, chłoniaka, gruczolakoraka prostaty, jelit oraz płuc. Prawdopodobnie związane było to z obecnością acetogenin, którym przypisuje się silne właściwości przeciwnowotworowe. Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, iż badania kliniczne nie zostały przeprowadzone na ludziach, stąd też dostępne dowody naukowe nie potwierdzają jej skuteczności i bezpieczeństwa. Zgodnie z aktualną wiedzą nie istnieje też żaden produkt czy dieta mogące bezpośrednio wpłynąć na zahamowanie procesu nowotworowego.  

Sok z gravioli – właściwości i dawkowanie 

Graviola nie jest rośliną zbyt popularną w naszym kraju – trudno znaleźć jej preparaty na aptecznych czy sklepowych półkach. Najczęściej występuje pod postacią soku. Jego spożywanie może przyczynić się do utrzymania prawidłowego działania procesów przemiany materii (m.in. zapobieganie oraz łagodzenie niestrawności) oraz poprawy pracy układu nerwowego. Ponadto może okazać się pomocny w niwelowaniu uczucia znużenia i zmęczenia.  

Ponieważ sok z owoców gravioli należy do suplementów diety, nie jest przeznaczony do picia w nieograniczonej ilości. Należy bezwzględnie przestrzegać dawkowania podanego na opakowaniu preparatu. Ze względu na zawartość w owocach również toksycznych substancji, zbyt duża dostarczona jego ilość może przynieść efekt odwrotny do zamierzonego. Według ogólnych danych zaleca się spożywanie soku do 2 razy dziennie po 25 ml, około pół godziny przed posiłkiem. Jak w przypadku każdej suplementacji, należy zapoznać się z treścią ulotki załączonej do opakowania, a najlepiej skonsultować z farmaceutą bądź swoim lekarzem. 

Przeciwwskazania do stosowania preparatów z graviolą 

Ze względu na swoje silne działanie preparaty gravioli nie sprawdzą się u wszystkich. Standardowo suplementacja nie jest wskazana kobietom w ciąży, karmiącym piersią oraz dzieciom. Osoby zażywające jakiekolwiek leki, w tym preparaty na nadciśnienie tętnicze krwi albo cukrzycę, powinny zachować szczególną ostrożność, gdyż wyroby z graviolą mogą potęgować ich działanie.

Ponadto nie zaleca się długotrwałego spożywania tych produktów, gdyż mogą mieć one działanie neurotoksyczne wiążące się z potencjalnym ryzykiem rozwoju między innymi choroby Parkinsona. W związku ze wszystkimi wymienionymi ograniczeniami naukowcy wciąż zastanawiają się, czy wprowadzenie preparatów gravioli do codziennej diety rzeczywiście wiąże się z korzyściami przewyższającymi ryzyko.