Jak często karmić niemowlę?
Monika Jodłowska

Jak często karmić niemowlę?

Specjaliści w dziedzinie laktacji zalecają karmienie piersią „na żądanie”. W praktyce jednak „żądanie” karmienia powinno być systematyczne, trwać określony czas i powodować prawidłowe przybieranie dziecka na wadze.

„Skóra do skóry”, kangurowanie

W pierwszych chwilach po porodzie, o ile stan dziecka i matki na to pozwala, noworodek jest kładziony na brzuch matki. Pierwszy kontakt „skóra do skóry” powinien trwać nieprzerwanie przez 2 godziny. Według Standardu Opieki Okołoporodowej wszystkie czynności jak ważenie, mierzenie czy badanie dziecka, powinny nastąpić po kontakcie „skóra do skóry”. W czasie trwania kontaktu, czyli tak zwanego kangurowania, dochodzi do kolonizacji dziecka florą bakteryjną ze skóry matki. Dziecko wyrównuje oddech, tętno i temperaturę po porodzie, leżąc w ramionach mamy, słyszy bicie jej serca, co działa uspokajająco. Dla matki korzyści są równie ważne. Badania dowodzą, że kangurujące kobiety nie tylko mają więcej pokarmu i dłużej karmią piersią, ale też są znacznie mniej podatne na tzw. baby blues oraz depresję poporodową. W czasie dwóch pierwszych godzin noworodek powinien być przystawiony do piersi lub zainicjować przystawienie. Najczęściej 30-40 minut po porodzie noworodek sam zaczyna szukać piersi. Dziecko dzięki odruchom takim jak pełzanie i szukanie znajdzie pierś mamy. Za ułatwienie dla niewidzącego zbyt wyraźnie noworodka część badaczy uznaje ciemnienie otoczki na piersi. Dziecko powoli otwiera oczy, wysuwa język, zaczyna otwierać usta, a następnie podnosi główkę i szuka piersi, jego dłonie zaciskają się i otwierają, zaczyna pełzać ku piersi mamy.

Pierwsze karmienie – czas po porodzie

Pierwsze krople pokarmu to tak zwana siara – ciemnożółta lub wręcz pomarańczowa substancja. Pierwszy pokarm jest bardzo istotny, ponieważ zawiera przeciwciała z klasy sIgA, które wyścielają przewód pokarmowy i układ oddechowy dziecka, chroniąc przed chorobotwórczymi drobnoustrojami. Następne karmienie może odbyć się nawet po 12 godzinach od pierwszego poporodowego karmienia. Po porodzie dziecko ma zwykle obniżoną aktywność i dlatego można odstąpić od przystawiania go do piersi. Kolejną próbę można podjąć po 6 godzinach. Po pierwszej dobie mama powinna już motywować dziecko do ssania piersi regularnie. Początek laktacji powinien być intensywny, aby utrzymać na wysokim poziomie hormony, takie jak oksytocyna i prolaktyna. Dziecko należy wybudzać do piersi po ok. 3 godzinach, licząc od początku ostatniego karmienia, i proponować pierś po minimum 15 minut każdą. W nocy przerwy między karmieniami nie powinny być dłuższe niż 4 godziny, licząc od początku ostatniego karmienia.

Powiązane produkty

Stymulacja laktatorem – po co, kiedy i jak

Jeżeli dziecko nie jest w stanie przystawić się do piersi i nie zainicjuje laktacji, należy skonsultować się z doradcą laktacyjnym i podjąć próby stymulacji laktatorem. Jeśli mama nie przystawia dziecka do piersi z różnych względów (np. konieczności rozdzielenia dziecka i mamy, czasowego przebywania dziecka na oddziale neonatologicznym, trudności z brodawkami sutkowymi), powinna jak najszybciej podjąć stymulację za pomocą laktatora w regularnych odstępach. Najpopularniejszy system stymulacji za pomocą laktatora jednofazowego to: 5-7 minut na jednej piersi, 5-7 minut na drugiej piersi, następnie 3-5 minut na pierwszej piersi i 3-5 minut na drugiej piersi, powrót na pierś pierwszą przez 2-3 minuty i druga również 2-3 minuty. Cała stymulacja powinna trwać 20-30 minut. W przypadku laktatorów dwufazowych należy stymulować każdą z piersi nieprzerwanie przez 10-15 minut. Czas odciągania jest taki sam jak w przypadku laktatora jednofazowego, 20-30 minut. Jeśli kobieta posiada laktator dwufazowy z dwoma końcówkami, może odciągać pokarm jednocześnie z obu piersi przez 10-15 minut. Laktator dwufazowy w początkowej fazie pracy inicjuje wypływ pokarmu poprzez szybką pracę, a następnie seria zassań przechodzi w tryb wolniejszy. Czas odciągania na laktatorze dwufazowym liczy się od momentu pojawienia się pierwszych kropel pokarmu. Według badań, jeśli nie podjęto skutecznej próby przystawiania dziecka do piersi lub nie stymulowano piersi laktatorem w ciągu pierwszych 3 dni, to szanse na powodzenie laktacyjne maleją.

Nawał pokarmowy

Dzieci w pierwszych dniach po porodzie mogą zgłaszać się po jedzenie często i nieregularnie. Kobieta może mieć wrażenie, że dziecko chce ssać pierś cały czas, bez chwili odpoczynku. Wystąpienie między 2 a 4 dobą tak zwanego nawału pokarmowego (czyli przepełnienia i powiększenia się obu piersi) jest naturalnym procesem uwarunkowanym hormonalnie. Zdarza się, że piersi są cieplejsze, ale nie bolesne. Wypełnienie szczególnie czują kobiety z mniejszym biustem.

Podczas nawału pokarmowego przystawianie „na żądanie” jest bardziej inicjatywą kobiety, której ssanie dziecka przynosi ulgę. W tym czasie kobieta szczególnie powinna proponować dziecku obie piersi. Karmienie przynosi uczucie ulgi i poprawy komfortu. W celu ułatwienia dziecku uchwycenia brodawki mama może odciągnąć ręcznie lub laktatorem kilka kropel dla zmiękczenia gruczołu. Pomaga ciepły okład lub prysznic przed karmieniem. Prysznic będzie dodatkowo delikatnie masował pierś.

Po nakarmieniu dziecka, jeśli piersi nadal są ciężkie i wypełnione, można odciągnąć pokarm laktatorem – ale tylko do poczucia ulgi, nigdy do końca – i zastosować zimny okład. Mimo że nie ma potwierdzenia w badaniach naukowych skuteczności okładów z liści kapusty, kobiety chętnie wybierają tę metodę. Ulgę odczuć można zwłaszcza wtedy, kiedy liście kapusty są schłodzone.

Karmienie piersią w pierwszych 2-4 tygodniach

W pierwszych 2-4 tygodniach od porodu następuje stabilizacja laktacji. Dziecko po porodzie może stracić do 10% masy urodzeniowej. Związanie jest to z oddaniem pierwszego stolca, czyli smółki, wymiotowaniem wodami płodowymi czy utratą wody w wyniku oddychania lub przez skórę.

Dziecko musi odzyskać masę urodzeniową do 14 dnia po porodzie. W przypadku braku przyrostu lub zbyt powolnego rośnięcia należy skonsultować się z doradcą laktacyjnym, który oceni, czy dziecko pobiera efektywnie pokarm, skoryguje technikę karmienia, oceni przyczynę braku przyrostu masy ciała.

Po drugim tygodniu życia, aż do końca 3 miesiąca, niemowlę powinno przybierać 180-220 gramów na tydzień. Dzieci karmione wyłącznie piersią mogą rosnąć znacznie szybciej.

Dziecko w pierwszych tygodniach może wykazywać nieregularną potrzebę ssania piersi. Jego aktywność zmienia się także w stosunku do pory doby. Jeśli dziecko nie wybudza się maksymalnie co 4 godziny, to należy zachęcić je do piersi.

Badania wykazały, że dzieci w wieku od 1 do 6 miesiąca ssą pierś średnio ok. 11 razy na dobę, przy czym powinny pobierać ok. 8 posiłków (raz jedna pierś, raz obie piersi). Czasem zdarza się, że dziecko ssie pierś w celu uspokojenia, a niekoniecznie zaspokojenia głodu.

Jeśli mama zauważy, że dziecko je częściej niż 8-12 razy na dobę, są to krótkie i częste sesje, to powinna skonsultować z ekspertem technikę karmienia piersią. W czasie stabilizacji laktacji powinno się karmić w nocy przynajmniej 1-2 razy, aby zapewnić odpowiednią stymulację gruczołu piersiowego i ochronę niepłodności laktacyjnej (metoda ta ma wysoką skuteczność, kiedy są spełnione ściśle określone warunki, m.in.: dziecko ma mniej niż 6 miesięcy, jest wyłącznie karmione piersią, a po 56 dniach od porodu u mamy nie występuje miesiączka).

Częstotliwość karmienia dziecka może być różna. Uwarunkowania osobnicze dziecka, okres laktacji jak również budowa piersi wpływają na zmienność częstości karmień. Podsumowując, dziecko, które prawidłowo przystawia się do piersi, wykazuje prawidłową technikę ssania, opróżnia prawidłowo pierś i zaspokaja głód, na ogół jest 8-10 razy przy piersi. Prawidłowe i częste karmienie pobudza laktację u matki. Karmienie powinno być efektywne (czyli skutkować prawidłowymi przyrostami masy ciała) i trwać ok. 10 min z jednej piersi.

  1. Rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej, Dz. U. 2018 poz. 1756, [online] http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180001756/O/D20181756.pdf, [dostęp:] 07.03.2019.
  2. Karmienie piersią w teorii i praktyce, pod red. M. Nehring-Gugulskiej i in., Medycyna Praktyczna, Kraków, 2017.
  3. K.G. Eriksen i in., Human milk composition and infant growth, „Current Opinion In Clinical Nutrition and Metabolic Care”, 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zespół Aspergera – objawy, diagnoza u dzieci i dorosłych. Zaburzenie ze spektrum autyzmu

    Zespół Aspergera to zaburzenie neurorozwojowe nazywane potocznie łagodniejszą formą autyzmu. Zgodnie ze statystykami dotyczy nawet 4% osób na świecie, a jego objawy mogą różnić się w zależności od indywidualnego przypadku. Jak objawia się zespół Aspergera u dzieci i dorosłych? Jakiego wsparcia potrzebują osoby z tym zaburzeniem?

  • Paracetamol czy ibuprofen — który lek na gorączkę wybrać dla dziecka i jak go prawidłowo dawkować?

    Gorączka u dzieci bardzo często przysparza ogromnego problemu rodzicom. Część z nich boi się dawać dzieciom leki przeciwgorączkowe, ponieważ nie wiedzą dokładnie, w jaki sposób należy je dawkować i jakie odstępy czasu należy zachować pomiędzy poszczególnymi dawkami leków. Który lek w walce z infekcją podawać dzieciom? Jaka jest bezpieczna dawka ibuprofenu lub paracetamolu, którą można podać maluchowi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Szczepionka przeciw ospie wietrznej – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki

    Szczepionka na ospę wietrzną jest zalecana w Programie Szczepień Ochronnych. Chroni przed zachorowaniem i powikłaniami po przejściu choroby. Szczepionka na polskim rynku występuje w formie jednego preparatu i można ją podawać dzieciom, które skończyły 9 miesięcy. Kilkudziesięcioletnią oporność na ospę zapewnia podanie dwóch dawek leku, w określonych odstępach czasu. Ile kosztuje szczepionka, jak się przygotować do szczepienia przeciwko ospie wietrznej i czy jest ono bezpieczne? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Biegunka u niemowlaka i dziecka – co robić? Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

    Biegunka to jedna z najczęstszych dolegliwości u dzieci oraz przyczyna wizyt lekarskich. Wbrew pozorom postępowanie jest bardzo proste i w części przypadków dziecko może być z powodzeniem leczone w domu. Jak radzić sobie z biegunką u noworodka, niemowlęcia lub starszego dziecka? Jak zapobiegać rozwolnieniu i kiedy zgłosić się do lekarza?

  • Sposoby na wzmocnienie odporności dziecka – szczepienia, hartowanie, suplementacja

    Wzmocnienie odporności dziecka jest często wyzwaniem dla rodziców. Muszą oni zadbać nie tylko o dietę, ale także o odpowiednią ilość snu czy dopilnowanie kalendarza szczepień. Wszystkie działania, które podejmują powinny być z pewnością okraszone zdrowym rozsądkiem. Jak go zachować i nie zaszkodzić dziecku, chcąc uodpornić je na wszelkie choroby? Czy jest to w ogóle możliwe?

  • Jak uniknąć wad zgryzu u dzieci? Dobre nawyki

    Chociaż blisko 90 procent dzieci w wieku szkolnym ma mniejsze lub większe wady zgryzu, to tylko 10–15 procent z nich boryka się z zaawansowanymi problemami w tej sferze, które wymagają leczenia. Większość pacjentów poddaje się działaniom korekcyjnym ze względu na defekt kosmetyczny, a nie z powodu dolegliwości zdrowotnych.

  • Wyprawka dla noworodka z apteki – co kupić? O czym pamiętać?

    Zbliżający się poród niesie sporo emocji dla obojga rodziców. Przygotowując się na przyjście nowego członka rodziny, warto wcześniej zaopatrzyć się w niezbędne produkty, które będą potrzebne od pierwszych dni życia dziecka. Wcześniej przygotowana lista, a następnie zakupienie wyprawki dla noworodka przed jego narodzinami ograniczy zbędny stres po narodzinach dziecka oraz doda rodzicom pewności, że są w pełni przygotowani na przyjście dziecka.

  • Grypa u dzieci i niemowląt – objawy, przebieg i leczenie

    Grypa to choroba zakaźna, występująca każdego roku, głównie w sezonie jesienno-zimowym i wczesną wiosną. Grypa jest ostrą infekcją dróg oddechowych. Czynnikiem etiologicznym sezonowych zachorowań są dwa typy wirusów grypy – A i B. Choć zarazić się może każdy, wyróżnia się grupy ryzyka, które są szczególnie podatne na zakażenie tym wirusem. Należą do nich m.in. niemowlęta i dzieci do 2. roku życia, co związane jest z niedojrzałością ich układu immunologicznego oraz większą skłonnością do powikłań.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.