Referencyjne Wartości Spożycia (RWS) – o czym nas informują i kiedy są pomocne?

Referencyjne Wartości Spożycia to podane procentowo typowe ilości składników odżywczych dostarczanych organizmowi w ciągu jednego dnia po spożyciu porcji danego produktu. Do czego służą RWS, kto i jak je ustala i dlaczego to się robi? 

Definicja RWS i porcji produktu

Dotychczasowo powszechnie używane pojęcie GDA (Guideline Daily Amount, czyli Wskazane Dzienne Spożycie) zostało uaktualnione, rozszerzone i odrobinę uproszczone. Zastąpiono je pojęciem RWS (Referencyjne Wartości Spożycia), które uwzględnia przeliczone w procentach typowe ilości składników odżywczych dostarczanych organizmowi w ciągu jednego dnia po spożyciu porcji danego produktu.

Producent ma również obowiązek określenia tzw. porcji produktu i umieścić tę informację na opakowaniu. Wielkość porcji można określić dla każdego artykułu spożywczego lub napoju. Jest to taka ilość produktu, która przypuszczalnie zostanie jednorazowo spożyta. W tym przypadku producent ma dowolność. Dla przykładu nie ma znaczenia czy porcją jest 250 ml napoju (typowa szklanka) czy 330 mililitrów (typowa puszka). Ma to być jednak określone w sposób racjonalny i prawdopodobny.

O czym informuje nas RWS?

RWS charakteryzuje się tym, że jest łatwe do odczytania. Jasny przekaz graficzny pozwala kupującemu na błyskawiczną ocenę wartości kalorycznej produktu, który mamy zamiar kupić. Dodatkowo mamy informację o rozkładzie poszczególnych składników odżywczych: białka, tłuszczy, cukrów, błonnika, soli itp. Korzystają z tego najczęściej osoby na diecie lub te, które przywiązują wagę do racjonalnego odżywiania.

Substancje wypełniające nie są potrzebne do zdrowego odżywiania. Tabela RWS jest podpowiedzią, ale czasami warto zatrzymać się nad składem na dłużej. Grafika RWS znajduje się zwykle na froncie etykiety lub w pobliżu informacji o składzie. Nie jest więc problemem, żeby łączyć ze sobą te informacje i weryfikować je jednocześnie. RWS nie trzeba umieszczać na środkach spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego takich jak napoje odżywcze, kaszki czy mleka dla najmłodszych. Producenci jednak, pomimo braku obowiązku, często z tego korzystają i umieszczają RWS na swoich produktach.

Kto wyznacza RWS?

RWS jest wskaźnikiem statystycznym. Wykorzystuje on wyliczone dla różnych grup ludności średnie wielkości zapotrzebowania na składniki odżywcze. Zapotrzebowanie na konkretny składnik odżywczy musi być ustalone na odpowiednim poziomie, aby minimalizować ryzyko powstawania chorób i niedoborów pokarmowych. Wartości te ustalane są przez EFSA, czyli Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności. Głównym celem działania EFSA jest udzielanie informacji i porad naukowych odnośnie do istniejących i nowych zagrożeń bezpieczeństwa żywności.

Ustalone Referencyjne Wartości Spożycia wynoszą (energia lub ilość składnika na dobę):

Wartość energetyczna 8400 kJ / 2000 kcal
Tłuszcz 70 g
Kwasy tłuszczowe nasycone 20 g
Węglowodany 260 g
Cukry 90 g
Białko 50 g
Sól 6 g

Jak dobrze wykorzystać RWS?

RWS jest pomocną informacją w kontroli sposobu odżywiania. RWS może służyć przy planowaniu jadłospisu. Ma to szczególne znaczenie przy żywieniu zbiorowym (szkoły, stołówki, jadłodajne). Pozwala szybko ocenić zawartość posiłku w taki sposób, aby nie zabrakło w nim żadnych składników. Z drugiej strony, RWS pozwala zapobiegać nadmiernej konsumpcji. RWS można również wykorzystać ustalania zaleceń dietetycznych da poszczególnych osób w stosunku do posiadanych jednostek chorobowych.