Wady zgryzu – jakie sa rodzaje i jak je leczyć?

Jakie są rodzaje wad zgryzu?

W najprostszych słowach prawidłowość ustawienia zębów określa się po analizie położenia wzajemnego zębów szczęki i żuchwy. Lekarz ortodonta analizuje nie tylko, czy zęby nie ulegają stłoczeniom, lub przemieszczeniom językowo-policzkowym, lecz również w jaki sposób zęby szczęki kontaktują się z zębami żuchwy. Dodatkowo badana jest droga przemieszczania żuchwy podczas wykonywania codziennych czynności – otwierania i zamykania. 

Do najpopularniejszych wad zgryzu należą:

•    Tyłozgryz – jest to najczęściej stwierdzana z wad zgryzu. W tej wadzie zęby żuchwy ustawione są zbyt bardzo dotylnie względem zębów szczęki. W przypadku występowania tyłożuchwia cofnięciu ulegają nie tylko zęby, ale również żuchwa – wada ta jest widoczna w zmianie rysów twarzy. Tyłozgryz może być efektem występowania wad genetycznych, jak również parafunkcji – ssania palca czy też oddychania przez usta. 
•    Przodozgryz – wada ta występuje znacznie rzadziej niż tyłozgryz i jest pewnego rodzaju jego przeciwieństwem. W tej wadzie zęby żuchwy występują doprzednio względem zębów szczęki, żuchwa wysunięta jest zbyt doprzednio. Przyczyną tej wady mogą być czynniki genetyczne, rozszczep podniebienia, ssanie wargi górnej lub języka. 
•    Zgryz otwarty – jest to wada zgryzu, w której „wydłużeniu” ulega dolny odcinek twarzy. W badaniu można stwierdzić brak kontaktów pomiędzy zębami szczęki i żuchwy. Brak ten może występować w przednim (od kłów do kłów) lub bocznym odcinku, może też dotyczyć prawie całego łuku. Przyczynami zgryzu otwartego u dziecka są między innymi: zbyt długie karmienie piersią lub butelką czy nawykowe ssanie palca lub smoczka.
•    Zgryz krzyżowy lub przewieszony – jest to wada zgryzu, w której zęby szczęki są nieprawidłowo położone względem siebie „przedsionkowo-językowo”. W zgryzie przewieszonym zęby szczęki położone są zbyt policzkowo i jakby „obejmują” zęby żuchwy. W zgryzie krzyżowym jest odwrotnie, zęby żuchwy położone są zbyt przedsionkowo i to one znajdują się zewnętrznie podczas zagryzania, zamiast zębów szczęki, jak to jest w zgryzie prawidłowym.

Leczenie wad zgryzu

W przypadku występowania wad szkieletowych, szczególnie u osób dorosłych, konieczne może być łączone leczenie ortodontyczno-chirurgiczne. W leczeniu ortodontycznym wykorzystuje się dwa podstawowe typy aparatów: ruchome i stałe. Aparaty ruchome znacznie częściej wykorzystywane są w leczeniu dzieci, u których przez wciąż trwający wzrost kości nie stosuje się aparatów stałych. Aparaty ruchome mogą być zarówno zewnątrzustne, z widoczną częścią znajdującą się poza jamą ustną, jak i wewnątrzustne. Ważne jest, aby takie aparaty dziecko nosiło, jak najwięcej godzin podczas dnia. Aparaty stałe są podstawowym rozwiązaniem wykorzystywanym do leczenia wad zgryzu osób dorosłych. Są to aparaty na stałe cementowane do zębów na okres minimum dwóch lat, po którym konieczne jest noszenie aparatów retencyjnych lub stałej retencji.