Torbiel Bakera – przyczyny, objawy, leczenie cysty Bakera

Torbiel Bakera – przyczyny

Tak naprawdę do końca nie ustalono dokładnych przyczyn, z powodu których dochodzi do rozwoju torbieli dołu podkolanowego. Na pewno jednak zdecydowanie częściej torbiel Bakera powstaje u osób aktywnych fizycznie – można zatem powiązać powstawanie torbieli Bakera z licznymi urazami, kontuzjami czy przeciążeniem kończyny. Ponadto cysta dołu podkolanowego jest też dość typowa dla osób z nadwagą oraz otyłością.

Innymi czynnikami ryzyka rozwoju torbieli Bakera są stany zapalne stawu kolanowego, zapalenie kaletek maziowych w dole podkolanowym, reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa, jak również przepuklina torebki stawu kolanowego. 

Jakie są objawy obecności torbieli Bakera?

Pierwszym objawem obecności torbieli Bakera jest zwykle pojawienie się w dole podkolanowym guzka. Zazwyczaj jest on niebolesny i pacjent nie odczuwa z jego powodu żadnych przykrych dolegliwości. Zdarza się jednak, że okolica torbieli Bakera staje się nadmiernie ucieplona, zaczerwieniona, pojawia się też obrzęk stawu kolanowego – cechy te świadczą o stanie zapalnym, wtedy też może pojawić się bolesność kolana.

Z czasem, kiedy torbiel ulega powiększeniu, ból kolana może się nasilać, staje się on najbardziej uciążliwy, zwykle pod wpływem dłuższego chodzenia. Ponadto torbiel Bakera może powodować utrudnione zginanie kończyny dolnej w stawie kolanowym – krótko mówiąc, nie można po prostu „zgiąć nogi do końca”. Zdarza się również, że na skutek obecności torbieli w dole podkolanowym pojawiają się objawy pod postacią drętwienia łydki. Taka sytuacja powstaje na skutek ucisku, przez znacznych rozmiarów torbiel, na otaczające ją nerwy i naczynia krwionośne. 

Rozpoznanie torbieli Bakera

Rozpoznanie torbieli Bakera lekarz stawia na podstawie badania fizykalnego pacjenta, w czasie którego dokładnie ogląda okolice podkolanową oraz palpacyjnie bada zlokalizowany w dole podkolanowym guzek. Celem potwierdzenia diagnozy lekarz podstawowej opieki zdrowotnej zwykle kieruje pacjenta do specjalisty – ortopedy.

Ortopeda ponownie zbada chorego, jak również zaleci usg zlokalizowanej w dole podkolanowym zmiany – po wykonaniu usg diagnozę będzie można już postawić ze stuprocentową pewnością. Czasami jednak, zdarza się, że nawet po usg lekarz może mieć nadal wątpliwości. Wtedy należy poszerzyć diagnostykę. Wykonuje się zatem rezonans magnetyczny kolana, a czasami nawet zachodzi potrzeba wykonania artroskopii. 

W jaki sposób leczy się torbiel Bakera?

Leczenie torbieli Bakera uzależnione jest przede wszystkim od przyczyny, z powodu której ona powstała, oraz od wielkości torbieli i objawów, jakie wywołuje. W sytuacji, kiedy do powstania torbieli w dole podkolanowym doprowadziła choroba przewlekła (miedzy innymi reumatoidalne zapalenie stawów czy też dna moczanowa), w pierwszej kolejności należy zająć się leczeniem właśnie jej – w przeciwnej sytuacji, kiedy przyczyna powstania torbieli nie zostanie "wytłumiona", sama torbiel, pomimo leczenia, będzie nawracać. W sytuacji natomiast, kiedy torbiel Bakera powstała niezależnie od chorób przewlekłych, postępowanie jest uzależnione od jej rozmiarów i objawów, które ona wywołuje.

Czasami też lekarz musi podjąć decyzje o punkcji torbieli – lekarz nakłuwa cystę i odciąga zgromadzony w niej płyn, po takim zabiegu często dodatkowo lekarz wstrzykuje w okolice torbieli podkolanowej lek sterydowy, który będzie działał przeciwzapalnie i tym samym będzie łagodził dolegliwości. Niestety, dość często zdarza się, że po wykonaniu punkcji torbiel odrasta, czasami nawet osiągając rozmiary większe niż miała przed jej nakłuciem. W takiej sytuacji ortopeda decyduje się na wykonaniu zabiegu operacyjnego polegającego na usunięciu torbieli. Po zabiegu pacjent jest wypisywany do domu zwykle następnego dnia, a po około dwóch tygodniach zwykle musi zgłosić się ponownie do swojego lekarza prowadzącego, aby ten mógł usunąć szwy oraz ocenić, w jakiej kondycji po zabiegu jest kończyna. 

Zabiegi rehabilitacyjne wskazane w przypadku torbieli Bakera

Zabiegi rehabilitacyjne są zwykle zalecane pacjentom we wczesnym stadium choroby, kiedy torbiel jest jeszcze mała i nie daje uciążliwych objawów. Czasami dzięki właściwie prowadzonej fizykoterapii udaje się uniknąć zabiegu operacyjnego w przyszłości.

Bardzo często zatem po zdiagnozowaniu torbieli dołu podkolanowego pacjent ma zlecaną przez swojego lekarza prowadzącego krioterapię, czyli leczenie zimnem. Dzięki krioterapii dochodzi do zmniejszenie ewentualnego bólu, obrzęku i nadmiernego ucieplenia stawu kolanowego – łagodzi objawy stanu zapalnego. Ponadto dość często zalecana jest również jonoforeza, polegająca na podawaniu za pomocą prądu stałego leku działającego przeciwzapalnie.

Czasami też zaleca się laseroterapię, pole magnetyczne czy ultradźwięki – zabiegi te bowiem, przyspieszają regenerację i gojenie. Pacjenci miewają też wykonywane masaże. Ostatnio popularny jest również kinesiotaping, czyli plastrowanie. To oklejanie specjalnymi plastrami (tejpami) okolicy stawu kolanowego, plastry zapewniają lepszą stabilizację stawu, poprawiają procesy gojenia po zabiegu operacyjnym, jak również zmniejszają dolegliwości bólowe.

Ponadto wskazana w rehabilitacji jest również kinezyterapia – rehabilitanci dobierają właściwe ćwiczenia, uzależnione od stanu pacjenta.