Męskie pośladki w dżinsach - miejsce, gdzie rozwija się torbiel włosowa
Dominika Rynkiewicz

Torbiel włosowa – przyczyny, objawy i leczenie

Stan zapalny występujący pomiędzy pośladkami u osób rasy kaukaskiej przybiera często postać torbieli włosowej. Choć występuje rzadko i dotyczy głównie młodych mężczyzn jest to schorzenie, które nieleczone może przeobrazić się w rak nabłonkowy. 

Torbiel włosowata kości ogonowej jest stosunkowo rzadką przypadłością, która dotyczy mniej niż 1% społeczeństwa. Ponad dwa razy częściej borykają się z nią mężczyźni, a główną grupę pacjentów stanowią osoby w wieku 15–30 lat. Z większą częstotliwością schorzenie to występuje u przedstawicieli rasy kaukaskiej, a szczególnie u mężczyzn mocno owłosionych. Nie bez znaczenia pozostaje również higiena i tryb życia pacjenta. Schorzenie to znacząco obniża komfort życia, jednak nie powinno mieć poważnych konsekwencji, jeśli tylko zostanie wdrożone odpowiednie leczenie.

Torbiel włosowa (pilonidalna) – jak i dlaczego powstaje?

Torbiel pilonidalna jest stanem zapalnym tkanki podskórnej zlokalizowanym na pośladku lub między pośladkami. Najprawdopodobniej powstaje z powodu wrośnięcia włosa, stąd też pochodzi nazwa torbieli pilonidalnej – od słów „pilus” (czyli włos) oraz „nidus” (czyli gniazdo). Wrośnięty włos zostaje potraktowany przez układ immunologiczny jako ciało obce. W konsekwencji w mieszku włosowym gromadzą się białe krwinki oraz czynniki prozapalne, powodując ból, zaczerwienienie, a niekiedy powstanie ropnia. Lokalizacja w okolicy międzypośladkowej, ze względu na obecność bakterii beztlenowych i stosunkowo słaby dostęp świeżego powietrza, sprzyja szybkiemu rozwojowi stanu zapalnego.

Czynnikami ryzyka wystąpienia cystis pilonidalis są:

  • nadwaga i otyłość (BMI > 25 kg/m^2),
  • siedzący tryb pracy i życia,
  • płeć męska,
  • gęste owłosienie i gruba skóra,
  • zaniedbania higieniczne okolicy odbytu,
  • obniżona odporność np. w przebiegu cukrzycy.

Torbiel włosowa – objawy

Torbiel krzyżowo-guziczna początkowo objawia się jako niewielka zmiana zapalna okolicy pośladkowej z wieloma otworkami w skórze (które są ujściami torbieli włosowatej) i wystającymi pojedynczymi włoskami o zmienionej strukturze. W tym stadium może występować tkliwość podczas korzystania z toalety oraz niewielki wyciek ropnej wydzieliny, jednak wielu pacjentów nie odczuwa żadnego dyskomfortu w tej fazie choroby. 

Zmiana może stosunkowo szybko ewoluować do ropnia, czyli ostrego stanu zapalnego. Ropa zbierająca się bezpośrednio pod skórą powoduje powstanie chełboczącego, zaczerwienionego i nadmiernie ucieplonego guzka. Pacjenci skarżą się wówczas na duży dyskomfort i ciągły ból, nieraz mogą pojawić się również objawy uogólnione takie jak gorączka i dreszcze.

Polecane dla Ciebie

Torbiel włosowa – diagnostyka różnicowa

W diagnostyce różnicowej zatoki włosowej należy wziąć pod uwagę między innymi: przetokę odbytu np. w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna, zapalenie gruczołów apokrynowych, czyraka, ziarninę kiłową lub gruźliczą, promienicę oraz zapalenie kości. Schorzenia te mogą wyglądać rażąco podobnie oraz dawać podobne objawy, wobec tego należy zasięgnąć porady lekarza rodzinnego, który może skierować pacjenta do proktologa lub chirurga ogólnego. Konieczne mogą być również badania dodatkowe takie jak USG czy rezonans magnetyczny, ponieważ rozpoznanie cystis pilonidalis w praktyce klinicznej często stawiane jest dopiero po wykluczeniu innych schorzeń.

Leczenie chirurgiczne torbieli włosowej – kiedy należy je wdrożyć?

Istnieje wiele metod leczenia zabiegowego i operacyjnego. Wybór metody zależy od czynników takich jak: nawrotowość zmiany, lokalizacja i wielkość torbieli czy też obecność zbiornika z ropną treścią.
 
Leczenie zabiegowe należy bezwzględnie wdrożyć, gdy pojawi się ropień. Najprostszą metodą jest nacięcie i drenaż ropnia wraz z płukaniem i usunięciem wrośniętych włosów. Zabieg ten można wykonać ambulatoryjnie, w znieczuleniu miejscowym, bez konieczności pozostania w szpitalu.

Podstawą rekonwalescencji po zabiegu jest odpowiednia higiena, ponadto chirurg może zalecić przyjmowanie antybiotyku, jednak nie jest to regułą. Skuteczność takiego zabiegu jest dość wysoka, nawroty dotyczą mniej niż 30% pacjentów.

Tym bardziej pęknięcie ropnia jest wskazaniem do podjęcia natychmiastowej interwencji chirurgicznej. W oczekiwaniu na zabieg nie należy powstałej rany przemywać wodą utlenioną, ponieważ uszkadza ona komórki organizmu, co uniemożliwia prawidłowe gojenie. W razie konieczności można zastosować np. Octenisept, który zabija drobnoustroje chorobotwórcze bez negatywnych konsekwencji dla pacjenta.

Ponadto zabiegi chirurgiczne i operacje są wykonywane również, zanim dojdzie do powstania ropnia, jeżeli tylko torbiel włosowa jest przyczyną dyskomfortu pacjenta. Najprostsze, mało inwazyjne zabiegi polegają na poszerzeniu ujścia zatoki włosowej wraz z usunięciem marginesu skóry wokół mniejszych ujść torbieli. Następnie rana jest oczyszczana i opracowywana laserem. Zaletą tej metody jest krótki czas rekonwalescencji, pacjent już tego samego dnia może wrócić do domu.

Z kolei leczenie operacyjne możemy podzielić na metody klasyczne (zaszycie rany w linii pośrodkowej po zabiegu bądź pozostawienie jej bez zaszycia) i zaawansowane (rana jest leczona za pomocą przesunięcia płata skórnego lub plastyki skóry). Metody klasyczne często związane są z dłuższym czasem rekonwalescencji, który może dochodzić nawet do 3 miesięcy w przypadku pozostawienia otwartej rany. Z tego powodu w praktyce klinicznej coraz częściej stosuje się operacje zaawansowane, które różnią się miedzy sobą miejscem cięcia oraz rozległością rany. W przypadku tych metod pacjent na ogół pozostaje w szpitalu do 3 dni po operacji, a okres zalecanego ograniczenia wysiłku fizycznego to około dwa tygodnie. Częstotliwość nawrotów waha się w zakresie kilku procent, w zależności od metody.

Czym jest szczelina odbytu? Jak ją rozpoznać i leczyć  sprawdź na DOZ.pl

Torbiel włosowa – leczenie domowe i higiena

Pacjent, który boryka się z łagodną, skąpoobjawową postacią torbieli włosowej może samodzielnie usuwać włoski pęsetą po zdezynfekowaniu zmienionej skóry Octeniseptem lub regularnie dokonywać depilacji laserowej. Takie działanie zmniejsza ryzyko powstania stanu zapalnego w obrębie mieszka włosowego, a co za tym idzie ryzyko powstania bolesnej zmiany ropnej. Istotna jest także codzienna higiena, zmniejszenie masy ciała i wybór ubrań z przepuszczalnych tkanin.

W momencie pojawienia się ropnia, czyli bolesnego zbiornika z ropą zlokalizowaną podskórnie, należy udać się do lekarza i umówić termin zabiegu. Aby doraźnie złagodzić objawy bólowe, gorączkę i spowolnić narastanie stanu zapalnego, czyli zwiększanie ciśnienia w obrębie ropnia, można stosować leki przeciwzapalne takie jak ibuprofen oraz miejscowo zimne okłady. Metody te powinny zmniejszyć dolegliwości oraz zminimalizować ryzyko pęknięcia ropnia podczas oczekiwania na zabieg chirurgiczny.

Ropnia nie należy wyciskać, ponieważ może dojść do zanieczyszczenia rany i rozwinięcia wtórnego zakażenia. Ponadto istotą leczenia torbieli krzyżowo guzicznej jest usunięcie wrastającego włosa, który jest przyczyną tworzenia się stanu zapalnego.

Możliwe powikłania i skutki uboczne torbieli włosowej

Najczęstszym powikłaniem cystis pilonidalis są nawroty ostrego stanu zapalnego. Konsekwencją nieprawidłowego zaopatrzenie ropnia może być powstanie przetoki odbytu, ponieważ wzrost ciśnienia związany z narastającym stanem zapalnym spowoduje perforację okolicznych tkanek. Najpoważniejszym skutkiem ubocznym długotrwałego stanu zapalnego w obrębie torbieli włosowatej jest rak płaskonabłonkowy, który dotyka jednak ok. 0,1% pacjentów. Najczęściej są to osoby zakażone wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) i/lub stosujące leczenie immunosupresyjne.

  1. Chirurgia, pod redakcją T. Noszczyka, PZWL
  2. P. Ciesielski, J. Skoczylas, Metody leczenia operacyjnego torbieli pilonidalnej z pierwotnym zamknięciem rany i przemieszczeniem szpary pośladkowej, 2014
  3. I. Iesalnieks, A. Ommer, The Management of Pilonidal Sinus. Dtsch Arztebl Int." 2019
  4. V. de Parades, D. Bouchard, M. Janier, A. Berger. Pilonidal sinus disease. J Visc Surg". 2013

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • Dializy – kiedy się je stosuje, jak długo, koszt, skutki uboczne

    Wprowadzenie terapii nerkozastępczej (potocznie dializ) było przełomowym osiągnięciem pozwalającym wydłużyć życie pacjentom z niewydolnością nerek. Najpowszechniej stosowana jest hemodializa, która wykorzystywana jest zarówno w przypadkach nagłego zachorowania, jak i w czasie leczenia przewlekłego.

  • HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie zakażenia wirusem HPV

    HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, ma ponad 120 typów, z czego część jest wysokoonkogenna. Human papilloma virus jest odpowiedzialny m.in. za raka szyjki macicy, gardła i krtani, prącia. HPV jest także przyczyną powstawania łagodnych zmian, takich jak kurzajki czy brodawki płciowe. Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi w trakcie stosunków seksualnych oraz przez kontakt z naskórkiem osoby zakażonej.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

  • Czym jest diastema i jak ją leczyć?

    Diastema, popularnie określana jest jako przerwa między zębami. To nie tylko cecha szczególna, dla niektórych defekt lub dodatkowy atrybut urody, to także możliwa przyczyna zaburzeń funkcjonalnych. Przyczyny tego defektu mogą być różne. Nie zawsze wymaga leczenia. Diastema fizjologiczna obserwowana u dzieci z czasem zanika. Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub wykonując odbudowę estetyczną, np. przy użyciu licówek.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij