Czy żywność light naprawdę odchudza?

- Jeśli ten jogurt ma aż 150 kcal, a ten oznakowany jest jako „fit”, to biorę ten drugi! – triumfalnie stwierdzasz podczas zakupów w supermarkecie. Wracasz do domu, sięgasz po produkt i z rozczarowaniem dochodzisz do wniosku, że nie dość, że smaku to on ma minimum, to w dodatku zjadłabyś coś jeszcze. Brzmi znajomo? Porozmawiajmy dziś o tym, czy żywność light faktycznie odchudza.

Czy napis „light” można umieścić na każdym lekkim produkcie?

Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej oraz Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), żywność, która może zostać opatrzona podpisem „light”, to żywność, której wartość kaloryczna jest mniejsza od wartości kalorycznej produktu typowego o co najmniej 30%, Produktami niskokalorycznymi możemy z kolei nazwać towary, których 100 g lub 100 ml dostarcza nie więcej niż 40 kcal. Żywność taka, tzw. żywność dietetyczna, w tym również żywność specjalnego przeznaczenia żywieniowego, odgrywa ważną rolę w profilaktyce i leczeniu wielu chorób przewlekłych niezakaźnych (tzw. cywilizacyjnych) – ale nie zawsze! Trudno przecież wymagać, aby batonik, nawet ten najlżejszy miał działanie terapeutyczne dla cukrzyka. W wyjątkowych przypadkach będzie jednak znacznie lepszym produktem niż jego oryginał. Trzeba tylko wiedzieć w jakich.

Czy ”light” jest tym samym co „fit” i „lekki”?

Żywność oznaczona jako „light” to niestety nie jedyny rodzaj produktów „dietetycznych” dostępnych na półkach sklepowych – i tu zaczyna się prawdziwy problem. Każdy z nas spotkał na pewno towar podpisany jako „lekki”, „fit”, „niskokaloryczny”, „super dietetyczny”, „figura”, ”fitness” etc. Niestety taka żywność może, ale wcale nie musi faktycznie być lekka. Oznaczenia te nie są bowiem regulowane przez żadne przepisy, zatem produkt fit wcale nie musi być lżejszy od oryginału. Czasami wręcz jest dokładnie odwrotnie (Lp. 3 – tabela 1)! Bywa, że na przykład płatki śniadaniowe reklamowane jako super lekkie i idealne na diecie redukcyjnej, kalorycznością niewiele różnią się od tradycyjnego produktu. Czekolada fit dostarcza porównywalną ilość energii, a jogurt dietetyczny, choć w 100g faktycznie zawiera mniej kalorii, to przy większym (i droższym!) opakowaniu finalnie dostarczy ich tyle samo co oryginał – nikt z nas nie oddzieli i nie wyrzuci przecież do kosza „zbędnych” 90 gramów.

Tabela 1.

Mózgu nie oszukasz!

Jogurt „light” – ten prawdziwy „light”. Wygląd opakowania niby podobny do tego tradycyjnego, barwa produktu ta sama, a jednak zjadając go czujemy niedosyt. Bywa i tak, że sięgamy po drugie opakowanie rozgrzeszając się, że przecież zjadamy coś ultra lekkiego. Czy ktokolwiek z Was zastanawiał się kiedyś, czy aby przypadkiem finalnie nie zjada wówczas więcej niż gdyby zjadł oryginał? A jest tak bardzo często! Czy nie lepiej zjeść więc tradycyjny produkt, albo nawet samemu go uzdrowić dosypując przykładowo do naturalnego jogurtu porcję owoców? Choć kaloryczność takiego posiłku może przekroczyć wartość energetyczną oryginalnego produktu, zaręczamy Wam, że sytość po jego zjedzeniu (jak również wartość odżywcza!) będzie nieporównywalnie większa.

Po co w ogóle „light”?

Otyłość i nadwaga to globalny problem zdrowotny. W ciągu ostatnich lat, odsetek ludzi z nadmierną masą ciała wzrósł alarmująco. Według statystyk WHO, w 2005 roku problem nadwagi dotyczył aż 1,6 mld ludzi, a otyłości – ponad 40 mln osób dorosłych na całym świecie! W Polsce, nieprawidłową masę ciała (klasyfikowaną jako nadwaga bądź otyłość) ma prawie 60% Polaków. Z kolei w przypadku najmłodszych, według raportu International Obesity Task Force (IOTF) z 2005 r., 155 mln dzieci na świecie w wieku szkolnym ma nadwagę lub jest otyła, z czego 22 mln to dzieci poniżej 5 roku życia! 
W Europie, co 5 dziecko ma nadwagę. Średnio co roku, rozpoznaje się około 400 tys. nowych przypadków nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży.

Wszyscy dobrze wiemy, że za nadwagą idą poważne problemy natury zdrowotnej (sama nadwyżka kilogramów już nim jest), takie jak:

• cukrzyca typu 2.
• choroby sercowo-naczyniowe na tle miażdżycy i nadciśnienie tętnicze
• choroby układu oddechowego (zespół bezdechu nocnego)
• niektóre nowotwory złośliwe
• choroby zwyrodnieniowe kości

Nadwaga i otyłość to także problemy natury psychicznej, zwłaszcza wśród dzieci. Kompleksy, izolowanie się od znajomych, nerwica, depresja – wszystko to może być skutkiem nieprawidłowego żywienia i wynikającego z niego złego wyglądu. Żywność dietetyczna jest więc w pewnym sensie odzewem na rosnący problem, ale i też niestety - niezłym biznesem dla większość firm. Idealny środek? Zapewne takowy nie istnieje, ale zawsze należy do niego dążyć. Jak? Czytajmy etykiety! Zawsze i wszędzie, na spokojnie analizujmy dwa, trzy, a nawet i cztery opakowania. Brakuje nam czasu? A czy zdrowie nie jest tego warte?

Literatura:

Cerkaska A., Wybrane aspekty spożywania produktów light, WUM
Materiały własne – M.Brzegowy