Zdrowe kwasy tłuszczowe
Ewa Pakuła

Zdrowe kwasy tłuszczowe

Tłuszcz jest jednym z niezbędnych składników odżywczych, ponieważ oprócz tego , że dostarcza nam energii, jest źródłem tzw. niezbędnych, nienasyconych kwasów tłuszczowych (tzw. NNKT). Z tego powodu tłuszczu z naszej diety wyeleminować całkowicie nie można.

NNKT są to takie kwasy tłuszczowe, których nasz organizm nie potrafi wytwarzać z innych składników tłuszczowych, albo wytwarza je w niewielkiej i niewystarczającej ilości, a które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu jako całości i poszczególnych narządów. Aktualne zalecenia dietetyczne mówią, że dzienne spożycie tłuszczu powinno dostarczać nam nie więcej niż 25-30% ogółu energii pochodzącej z całodziennej diety. Natomiast niezbędne, nienasycone kwasy tłuszczowe powinny stanowić 6-10% spożycia tłuszczów (5-10 g NNKT/d).

Znaczenie NNKT dla człowieka

Jak sama nazwa wskazuje NNKT są niezbędne do prawidłowego przebiegu wielu procesów przemiany materii w naszym organizmie. To z nich powstaje wiele substancji biologicznie czynnych takich, jak prostaglandyny czy leukotrieny. Są również prekursorami składników budujących błony komórkowe, dzięki czemu umożliwiają utrzymanie ciągłości skóry i prawidłowej struktury błon komórkowych. Kwasy eikozapentaenowy i dokozaheksaenowy są ważnymi składnikami tkanki mózgowej, komórek nerwowych i siatkówki.

Z innych działań NNKT warto wymienić:

  • działanie przeciwmiażdżycowe - wspomagające zapobieganie i leczenie choroby niedokrwiennej serca poprzez między innymi obniżenie poziomu cholesterolu i trójglicerydów we krwi,
  • prawdopodobnie zwiększanie syntezy kwasów źółciowych z cholesterolu i przyczynianie się do jego wydalania z żółcią.
  • zapobieganie powstawaniu zakrzepów naczyniowych,
  • usprawnianie funkcjonowania układu krążenia (serca i przepływu krwi przez tętnice wieńcowe),
  • podnoszenie odporności nieswoistej organizmu.

Powiązane produkty

Niedobór NNKT

Z rzeczywistym niedoborem NNKT nie spotykamy się często. Choć całkowite spożycie tłuszczów jest obecnie niższe aniżeli kilka czy kilkanaście lat temu, to znacznie wzrosło spożycie olejów roślinnych zawierających kwasy NNKT (dużo kwasu linolowego i pewną ilość kwasu linolenowego). Tym niemniej niewielki lub średni niedobór NNKT zdarza się, zwłaszcza u osób preferujących tłuszcze zwierzęce lub stosujących dietę niskotłuszczową z radykalnym ograniczeniem spożycia tłuszczów, w tym olejów roślinnych i tłustych ryb morskich.

Niedobór NNKT może powodować:

  • osłabienie,
  • bezsenność,
  • przygnębienie,
  • upośledzenie procesów myślenia,
  • zmatowienie włosów,
  • upośledzenie odporności przejawiające się częstym zapadaniem na infekcje dróg oddechowych i zmianami skórnymi oraz na błonach śluzowych (wypryski, stany zapalne, upośledzenie procesów gojenia).

Wpływ NNKT na odporność

Jak widać z powyższego opisu NNKT wpływają na naszą odporność, czy tego chcemy czy nie. Odporność nieswoista czyli wrodzona (na którą oddziaływują NNKT) opiera się na istnieniu w naszym organizmie kilku mechanizmów obronnych, które funkcjonują od początku naszego życia i zaliczamy do nich:

  • naturalne bariery mechaniczne, jakimi są skóra oraz błony śluzowe,
  • liczne czynniki aktywne, znajdujące się w komórkach i płynach tkankowych,
  • komórki żerne: monocyty, makrofagi, granulocyty obojętnochłonne oraz kwasochłonne, które mogą się ruszać i „pożerać” różne drobnoustroje (bakterie, grzyby i wirusy).

Korzystne działanie NNKT na odporność nieswoistą odbywa się w dwojaki sposób. Przede wszystkim powstające z NNKT prostaglandyny stymulują układ immunologiczny do lepszej walki z drobnoustrojami chorobotwórczymi atakującymi nasz organizm. Poza tym nienasycone kwasy tłuszczowe wydzielane są przez gruczoły łojowe, dzięki czemu skóra posiada odczyn kwaśny, zabójczy dla bakterii, które próbowałyby wnikać przez skórę do naszego ustroju.

Spożywać codziennie!

Dlatego chcąc utrzymać się w dobrym zdrowiu warto pamiętać o codziennym spożywaniu NNKT – czy to w postaci któregoś z olejów roślinnych, morskiej ryby lub frutti di mare. Dla tych którzy preferują suplementy żywieniowe, apteki oferują bogaty wybór preparatów bez recepty zawierających skoncentrowane oleje roślinne lub tłuszcz rybi w postaci kapsułek lub tranu, często wzbogacone o witaminę E. Nie bez przyczyny witamina ta dodawana jest do kapsułek z nienasyconymi kwasami tłuszczowymi, ponieważ pod wpływem wolnych rodników tlenowych w naszym organizmie NNKT mogą stać się dla nas szkodliwe. Równoczesne podawanie z NNKT witaminy E zabezpiecza nas przed skutkami działania wolnych rodników. Dzienne zapotrzebowanie na NNKT w zupełności możemy pokryć spożywając np. 56 g (4,5 łyżki) oleju sojowego lub 45 g (4 łyżki) oleju słonecznikowego albo ok. 350 g ciemnego pieczywa. Dobrym i wystarczającym sposobem na przyswajanie NNKT jest spożywanie ryb morskich, owoców morza lub kawioru minimum trzy razy w tygodniu. Najlepiej, żeby były gotowane lub duszone. Nie wskazane są natomiast ryby wędzone ani mocno solone.

Jeśli chodzi o tran i suplementy z NNKT to dawkowanie ich uzależnione jest od zaleceń producenta zawartych na opakowaniu preparatu. Jeśli w składzie preparatu nie ma również witaminy E, to warto dodatkowo zażywać ją w ilości 1-2 kapsułek dziennie.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Choroby wzroku

    O wzrok warto dbać szczególnie, ponieważ jest jednym z naszych najważniejszych zmysłów, umożliwiającym spostrzeganie świata i właściwe reagowanie na to, co dzieje się wokół nas. Jednocześnie chorób oczu jest bardzo wiele i niektóre z nich dają objawy szybko, a inne rozwijają się podstępnie i powoli. Dlatego warto okresowo poddawać się badaniu okulistycznemu, które niejednokrotnie umożliwia wcześniejsze wykrycie schorzenia oczu.

  • Mononukleoza zakaźna - objawy i leczenie

    Mononukleoza nazywana także chorobą pocałunków jest jedną z rzadziej rozpoznawanych chorób zakaźnych. Co za tym idzie, świadomość społeczna w tym zakresie jest niewielka i skutkuje niepotrzebnym niepokojem w momencie rozpoznania choroby przez lekarza. Czynnikiem chorobotwórczym jest wirus Epsteina-Barra (tzw. EBV), który jest wirusem wszechobecnym. Na zakażenie szczególnie narażone są dzieci i nastolatki. Wirus, który raz zaatakował pozostaje w organizmie człowieka na całe życie.

  • Alergiczne zapalenie spojówek

    Wśród różnych dolegliwości coraz powszechniejsze stają choroby alergiczne, czyli uczuleniowe. Ich objawy zaczynają się często od dolegliwości ze strony oczu. Nierzadko skłania to pacjenta do wizyty bezpośrednio u farmaceuty w aptece po doraźną pomoc.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij