Fakty i mity o nadciśnieniu

Brak dolegliwości świadczy o tym, że ciśnienie krwi na pewno jest w normie. Mit

Nadciśnienie tętnicze jest chorobą, która przez długi czas może przebiegać bezobjawowo. Oznacza to, że pomimo dobrego samopoczucia, ciśnienie krwi ulega podwyższeniu.

Do takiego stanu dochodzi w wyniku zaburzenia równowagi mechanizmów regulujących ciśnienie krwi. Serce ciężej wtedy pracuje, żeby wtłoczyć krew do aorty pod zwiększonym ciśnieniem, a tętnice ulegają obkurczeniu jako reakcja na podwyższone ciśnienie krwi. Jeśli stan taki trwa dłużej, może dochodzić do uszkodzenia serca oraz nerek i sztywnienia tętnic. Z uwagi na brak objawów nadciśnienia, choroba ta dosyć często wykrywana jest przypadkowo w czasie wizytyu lekarza związanej z innym problemem zdrowotnym np. bólem głowy. Zdarza się i tak, że o chorobie pacjent dowiaduje się wtedy, gdy wystąpią już powikłania np. udar mózgu czy zawał serca.

Na rozwój nadciśnienia wpływają różne czynniki  Fakt 

Czynniki wpływające na ciśnienie krwi możemy podzielić na dziedziczne i środowiskowe. Za dziedzicznym tłem nadciśnienia przemawiają wyniki badań, które wykazują, że nadciśnienie tętnicze występuje znacznie częściej u potomstwa osób z nadciśnieniem tętniczym, niż u dzieci osób bez tej dolegliwości. Do czynników środowiskowych, podwyższających ciśnienie krwi zaliczamy: mało ruchliwy tryb życia, stres i napięcia zawodowe, palenie tytoniu, dietę obfitującą w tłuszcze zwierzęce, duże spożycie soli.

Nadciśnienie jest chorobą tylko osób dorosłych. Mit

Na nadciśnienie chorują także dziecii młodzież. W tej grupie często wysokie ciśnienie krwi ma wtórną przyczynę. Tym niemniej zdarza się także nadciśnienie samoistne, bez konkretnej przyczyny choroby. Dlatego obecnie w szkołach, w trakcie badań bilansowych dzieci i młodzieży, wykonywany jest pomiar ciśnienia krwi pozwalający na wczesne wykrywanie tego zaburzenia.

Nadciśnienie może rozwijać się w czasie ciąży. Fakt

Regularna kontrola ciśnienia u kobiety w ciąży umożliwia m. in. wczesne wykrycie wzrostu tego parametru, które może być następstwem zatrucia ciążowego, zwanego inaczej gestozą. Za przyczynę zatrucia ciążowego uważa się zaburzenia w zakresie drobnych naczyń krwionośnych, szczególnie nerek, których klinicznym wyrazem jest właśnie tendencja do nadciśnienia tętniczego.

Nadciśnienie tętnicze u kobiet ciężarnych rozpoznaje się wówczas, gdy w dwóch pomiarach ciśnienia tętniczego dokonanych w odstępie czasu nie krótszym niż 6 godzin, wykazany został wzrost ciśnienia skurczowego o 30 mm Hg lub rozkurczowego o 15 mm Hg, w porównaniu z ciśnieniem przed ciążą.

U kobiet, które nie badały ciśnienia przed ciążą, nadciśnienie można rozpoznać wówczas, gdy wysokość ciśnienia tętniczego w ciąży wynosi 140/90 mm Hg lub wyżej. Uważa się, że nadciśnienie tętnicze występujące przed 24. tygodniem ciąży istniało już przed ciążą.

Natomiast objawy zatrucia ciążowego występują około 24. tygodnia ciąży. Należą do nich: pojawiające się wówczas nadciśnienie tętnicze, obrzęki (zwykle uogólnione) oraz białkomocz. Do rozpoznania zatrucia ciążowego wystarcza każdy z wymienionych wyżej, nawet pojedynczo występujący objaw. Najczęściej jest to jednak nadciśnienie tętnicze.

Nadciśnienie u osób starszych rozpoznaje się od wartości wyższych niż u osób młodszych Mit

Według obecnej wiedzy górną wartością graniczną prawidłowego ciśnienia krwi jest wartość 140/90 mm Hg, która nie jest zależna od wieku. Nadciśnienie krwi rozpoznajemy u osoby, u którejw wielokrotnych pomiarach ciśnienie krwi jest wyższe niż 140/90 m Hg.

Leczenie nadciśnienia tętniczego pierwotnego jest długotrwałe i trwa w zasadzie do końca życia. Fakt 

Nadciśnienie tętnicze to nie grypa i u większości chorych wymaga leczenia do końca życia. Wyjątkami są przypadki tzw. nadciśnienia wtórnego, kiedy przyczyną podwyższonego ciśnienia krwi jest konkretny problem chorobowy np. zwężenie tętnicy nerkowej, choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego (nadnerczy, tarczycy, przysadki mózgowej) lub zespół sennego bezdechu, wady aorty pod postacią koarktacji czyli zwężenia aorty. W tych przypadkach leczenie choroby podstawowej obniża lub wręcz normalizuje ciśnienie krwi.

Leczenie nadciśnienia opiera się tylko na stosowaniu leków. Mit

Leczenie nadciśnienia to nie tylko farmakoterapia, ale także działania niefarmakologiczne, do których zaliczamy zmianę stylu życiu i nawyków polegające na:

• zmniejszeniu nadwagi. Udowodniono, że spadek masy ciała powoduje obniżenie ciśnienia krwi.
• wprowadzeniu diety z ograniczeniem tłuszczów i węglowodanów. Należy unikać pokarmów słonych i tłustych, a także wysokoprzetworzonych i smażonych. Wskazane są natomiast produkty świeże i surowe.
• ograniczeniu spożycia soli kuchennej. Badania naukowe pokazują, że istnieje związek pomiędzy zmniejszeniem spożycia soli i obniżeniem ciśnienia.
• zmniejszeniu ilości wypijanej kawy i mocnej herbaty, ponieważ zawierają kofeinę podnoszącą ciśnienie krwi. Wykluczenie tych używek równieżpozwala na lepszą regulacjęciśnienia.
• zaprzestaniu palenia papierosów, ponieważ ma ono bardzo niekorzystny wpływ m.in. na serce i naczynia krwionośne.
• zwiększeniu aktywności fizycznej. Jej rodzaj zależy od ogólnego stanu zdrowia i może to być np. bieganie, aerobik lub długie spacery.
• ograniczeniu spożycia alkoholu. Wykazano bowiem, że wypijanie powyżej 30 - 40 g czystego etanolu dziennie wpływa na podwyższanie ciśnienia krwi.

W przypadku nadciśnienia łagodnego,przebiegającego bez powikłań narządowych i chorób współistniejących np. cukrzycy terapię zaczyna się od działań niefarmakologicznych. Leczenie to można prowadzić przez 3 - 6 miesięcy, ale gdy okaże się nieskuteczne, trzeba wkroczyć z lekami zaleconymi przez specjalistę.

Mówi się, że ciśnienie krwi można obniżyć preparatami potasu. Fakt 

Na podstawie dotychczasowych badań naukowych zaobserwowano, że zwiększenie podaży potasu w diecie wpływa na obniżenie ciśnienia krwi. Dlatego też tak ważne jest codzienne spożywanie dużej ilości warzyw i owoców, które obfitują w ten pierwiastek. Można też stosować suplementy diety z potasem. Obserwacje te wykazały również, że po roku stosowania diety bogatopotasowej u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, możliwe staje się zmniejszenie liczby przyjmowanych leków obniżających ciśnienie krwi. Niektóre badania epidemiologiczne wykazują, że zwiększenie zawartości potasu w diecie wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka udaru mózgu, niezależnym od wysokości ciśnienia krwi.

Skuteczność leczenia nadciśnienia uzależniona jest od regularnego zażywania leków. Fakt

Aby leczenie nadciśnienia było skuteczne leki przepisane przez lekarza należy przyjmować regularnie. Zazwyczaj farmaceutyki osiągają pełnię swego działania po kilku lub kilkunastu dniach, dlatego pacjent musi poczekać na efekt ich działania. Leczenie daje lepsze efekty u osób niepalących i nienadużywających alkoholu oraz u pacjentów z prawidłową masą ciała. Dlatego dla ludzi z nadwagą lub otyłych bardzo ważne jest zrzucenie zbędnych kilogramów.

Pacjenci dość rzadko rozmawiają szczegółowo z lekarzem o stosowanym leczeniu. Fakt

Pacjenci nieczęsto pytają o zaordynowane leczenie. Tymczasem ważne jest, aby osoba chora dobrze zrozumiała jak ma lek lub leki dawkować. Poza tym ważne jest, aby wiedzieć, jakie najczęstsze działania uboczne związane są z leczeniem i czy w trakcie terapii można np. prowadzić samochód. Kolejnym ważnym zagadnieniem jest to, czy zażywając leki związanie z innymi chorobami, można je łączyć z leczeniem przeciwnadciśnieniowym i co ma zrobić pacjent, gdy zapomni zażyć lek o stałej porze lub z różnych powodów nie będzie miał dostępu do zaleconych preparatów