Jak zadbać o serce ukochanej osoby?

Część osób tłumaczy beztroskę o swoje zdrowie długowiecznością w rodzinie. Usłyszeć można argumenty w stylu: moja babcia paliła jak smok, a wujek dożył dziewięćdziesiątki zajadając się golonką i popijając piwem. Pamiętajmy jednak, że tylko nieliczni ludzie mają tak silne organizmy (i dobre geny), że narażając się na działanie substancji szkodliwych, nie zachorują.

Świadomą troską o własne ciało możemy znacząco zmniejszyć ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia, nie daje to jednak stuprocentowej pewności, że do końca życia pozostaniemy zdrowi. Dzieje się tak ponieważ czynniki ryzyka zachorowania dzielimy na – modyfikowalne, czyli zależne od prowadzonego trybu życia, oraz niemodyfikowalne – zależne od naszego organizmu (budowy serca, genów, predyspozycji rodzinnej).

Celem wprowadzania zdrowego stylu życia jest nie tylko samo przedłużenie życia, ale również poprawa jego jakości. Mamy duży wpływ na to, w jakim zdrowiu będziemy świętować nasze kolejne lata.

Wrogowie serca – czego serce nie lubi?

• Nadwaga i otyłość - niosą ze sobą bardzo duże ryzyko insulinooporności i hiperinsulinizmu. Osoby z nadmierną wagą ciała cechuje często wysoki poziom trójglicerydów, hiperglikemia, oraz niski poziom tzw. dobrego cholesterolu (HDL), a także bardzo groźne nadciśnienie tętnicze. Szczególnie niebezpieczna jest otyłość brzuszna z obwodem talii przekraczającym 102 cm u mężczyzn i u 88 cm kobiet.

• Palenie papierosów - uszkadza tętnice i obniża produkcję tlenku azotu, co zwiększa ryzyko zakrzepów. Warto wiedzieć, że palacze są ponad 2,5 raza bardziej narażeni na atak serca niż niepalący.

• Siedzący tryb życia – wykazano, że osoby nieaktywne fizycznie mają statystycznie m.in. wyższy wskaźnik BMI, nieprawidłowy poziom cholesterolu (wysoki LDL i niski HDL), podwyższony poziom białka C-reaktywnego, którego podwyższone stężenie we krwi występuje podczas stanów zapalnych.

• Choroby przewlekłe – niektóre choroby przewlekłe w szczególny sposób obciążają pracę serca. Należą do nich przede wszystkim:

- cukrzyca – zaburzenia w poziomie glikemii potrafią kilkukrotnie zwiększyć ryzyko chorób serca. Dlatego tak istotne jest wczesne rozpoznanie i prawidłowe leczenie tej choroby

- nadciśnienie tętnicze – obciąża zarówno serce, jak i nerki, należy do najważniejszych czynników ryzyka choroby wieńcowej

Zatroszcz się o serce

• ćwicz – najlepiej 2-3 razy tygodniu przez minimum godzinę. Regularny trening wzmacnia serce, a także zwiększa ukrwienie i dotlenienie pozostałych tkanek i narządów organizmu. Ponadto reguluje ciśnienie tętnicze krwi, zmniejsza ryzyko zakrzepów oraz rozwoju miażdżycy. Pozwala również na rozładowanie stresu, co korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu krwionośnego, jak i nerwowego

• wzbogać swoją dietę w zdrowe składniki – największe działanie przeciwmiażdżycowe ma dieta śródziemnomorska. Ogranicza spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych, cholesterolu oraz sodu. W zamian za to obfituje w cenne nienasycone kwasy tłuszczowe, błonnik pokarmowy oraz flawonoidy. Warto wzbogacić codzienną dietę w ryby, nieoczyszczone zboża, owoce, warzywa, a także czerwone wino.

• zrzuć zbędne kilogramy - Z badań** wynika, że zrzucenie już 10 kg wiąże się ze znacznym odciążeniem organizmu, co powoduje zmniejszenie umieralności ogólnej nawet o 20%! Znacznie poprawiają się również wyniki badań krwi - następuje spadek stężenia LDL, tzw. „złego cholesterolu” (o ok. 15%), trójglicerydów (o 30%), wzrasta ilość HDL („dobrego cholesterolu”) o 8%.

• jedz czekoladę – czekolada ma silne właściwości przeciwutleniające, ponadto obniża ciśnienie krwi, działa przeciwzapalnie oraz przeciwmiażdżycowo. Najzdrowsza jest czekolada z wysoką ilością kakao i niewielką cukru. Zaleca się nie przekraczanie 4 kostek gorzkiej czekolady na dobę.

• ogranicz stres – długotrwały stres osłabia działanie układu immunologicznego, a także zwiększa ryzyko powstania zakrzepów. Wysoki poziom adrenaliny i noradrenaliny we krwi wiąże się również z podwyższonym poziomem ciśnienia tętniczego i przyspieszeniem akcji serca.

• pamiętaj o badaniach profilaktycznych – raz w roku wykonaj badania laboratoryjne, które będą obejmowały lipidogram, trójglicerydy, morfologię, glukozę, kwas moczowy, a także fibrynogen i kreatyninę. Warto również wykonać zdjęcie RTG serca, a także regularnie mierzyć ciśnienie krwi. Im szybciej wykryte zostaną ewentualne nieprawidłowości, tym skuteczniej i prościej będzie zapobiec ich rozwojowi oraz groźnym powikłaniom. Jeśli wszystkie wyniki badań okażą się być prawidłowe, zapewnią duży komfort psychiczny związany ze świadomością troski o własne zdrowie.

* Raport NATPOL 2011 przygotowany został w Katedrze Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku pod kierunkiem prof. dr. hab. med. Bogdana Wyrzykowskiego
** źródło – Patofizjologia cz.2 Wydawnictwo Lekarskie PZWL, pod red. Sławomir Maśliński i Jan Ryżewski, Warszawa, s.547-630