zmęczona koieta po treningu
Mateusz Burak

Przetrenowanie organizmu – jak rozpoznać i co robić?

Przetrenowanie jest słowem, które wzbudza negatywne skojarzenia oraz strach wśród sportowców. Może przyczynić się do spadku efektywności treningu, a także sprzyjać urazom oraz kontuzjom. Co zatem robić, aby uniknąć przetrenowania? Jakie są jego objawy?

  1. Przetrenowanie – czym jest? Jak się objawia?
  2. Przyczyny przetrenowania
  3. Przetrenowanie – co należy zrobić?
  4. Jak uniknąć przetrenowania?

Szacuje się, że nawet 61% ludzi uprawiających wyczynowo sport przynajmniej raz w swojej dotychczasowej karierze zetknęło się z opisywanym zjawiskiem lub też dopiero go doświadczy. To niezbyt zachęcająca statystyka, zwłaszcza gdy podejmuje się próby przesuwania granic wytrzymałości organizmu, aby osiągnąć sportowy cel.

Przetrenowanie – czym jest? Jak się objawia?

Zespół przetrenowania może doprowadzić do znacznego obniżenia poziomu aktywności, co z kolei przyczynia się do spadku wydajności i sprzyja kontuzjom. Może się pojawić zarówno po podnoszeniu ciężarów w treningu siłowym, jak i po bieganiu czy intensywnych treningach cardio. A to zaledwie kilka przykładów.  

Objawami zespołu przetrenowania mogą być:

  • anemia – pojawia się, gdy organizm jest nieustannie zmuszany do wykorzystywania swoich rezerw żywieniowych. Ma to miejsce w przypadku stosowania restrykcyjnych, długookresowych diet u sportowców;
  • silne bóle mięśni – bardzo często powstają po intensywnych treningach interwałowych. Przeciążenia mięśni brzucha, ud, pleców, ręki, kolan prowokują wzmożone napięcie oraz ból. Występujące mikrouszkodzenia będą sprzyjać urazom;
  • powtarzające się urazy – najczęściej dochodzi do złamań przeciążeniowych, zapalenia rozcięgna podeszwowego czy nadwyrężenia stawów, urazów tkanek miękkich;
  • poczucie nieustannego zmęczenia – generalnie zmęczenie po treningu jest zjawiskiem naturalnym. Problem zaczyna się w momencie, gdy zaczyna się ono pojawiać już na samym jego początku treningu;
  • zmniejszenie apetytu i utrata wagi – zbyt intensywne trenowanie, morderczy wysiłek mogą doprowadzić do rozregulowania gospodarki hormonalnej, zaburzenia równowagi między ośrodkiem głodu i sytości. Powoduje to wyczerpanie i osłabienie apetytu wraz ze zbyt szybką utratą kilogramów;
  • drażliwość i pobudzenie – wspomniany brak równowagi hormonalnej może także powodować brak entuzjazmu, utratę koncentracji czy nawet zmiany nastroju, depresję;
  • spadek wydajności – pojawia się, utrudniając osiąganie lepszych wyników. Dochodzi do spowolnienia czasu reakcji, spadku zwinności i wytrzymałości organizmu;
  • problemy ze snem – obniżona jakość snu, trudności w zrelaksowaniu się doprowadzają często do braku regeneracji, zmian nastroju i uczucia chronicznego zmęczenia; 
  • spadek odporności – wraz z niedostatecznym poziomem snu, uczuciem wyczerpania może pojawiać się zwiększona podatność na infekcje, łagodne schorzenia i choroby górnych dróg oddechowych.

Przyczyny przetrenowania

Skutki przetrenowania mogą być bardzo nieprzyjemne i powodować wymuszoną, okresową przerwę od uprawiania danej dyscypliny sportowej. Dlatego warto zwrócić uwagę na przyczyny przetrenowania. Wśród nich najczęściej wymienia się przecenianie własnych możliwości i planowanie zbyt intensywnego, wyczerpującego treningu. To zazwyczaj jest podyktowane chęcią uzyskania bardzo szybkich rezultatów. Kolejną rzeczą jest zbyt częsty wysiłek, który nie pozwala organizmowi dostatecznie się zregenerować. Okazuje się wówczas, że zamiast być dobrze przygotowanym do zawodów, efekt jest dokładnie odwrotny.  

Powiązane produkty

Przetrenowanie – co należy zrobić?

Gdy mamy już do czynienia z przetrenowaniem, optymalnym sposobem postępowania jest przede wszystkim odpoczynek.

Ile przerwy przy przetrenowaniu? Taka rekonwalescencja może trwać od kilku tygodni do nawet pół roku. W tym czasie pacjent powinien skorzystać z pomocy specjalistów, przede wszystkim lekarzy, fizjoterapeutów oraz psychologów. Warto wykonać badania krwi oraz monitorować ewentualny wzrost wagi.  

Ponowne rozpoczęcie treningów może odbywać się jedynie po uzyskaniu pozytywnej opinii wszystkich fachowców, którzy pomagali pacjentowi podczas regeneracji. Należy pamiętać, aby początkowo ćwiczyć spokojnie i z rozwagą.  

Sprawdź na DOZ.pl: Suplementy dla sportowców

Jak uniknąć przetrenowania?

Chcąc uniknąć przemęczenia, nadciśnienia, senności oraz innych efektów przetrenowania, warto zastosować się do pewnych reguł.  

Istotna jest rozwaga w planowaniu treningu. Warto wiedzieć, że każdy z nas ma inną tolerancję wysiłku fizycznego. Wobec tego plan treningowy powinien być dopasowany do możliwości ćwiczącego. Najlepiej, gdy układa go specjalista przy współpracy z dietetykiem, fizjoterapeutą, lekarzem.  

Niezmiernie ważne jest uwzględnienie czasu na regenerację, który powinien wynosić nawet do 2 dni.

W planie treningowym należy ująć także okresy roztrenowania, czyli inaczej deload. Są to zaplanowane wcześniej dłuższe przerwy od wykonywania intensywnych ćwiczeń. U średnio zaawansowanych sportowców wynoszą one zwykle około 9–12 dni po blisko dwumiesięcznym okresie treningowym. W tym czasie ogranicza się intensywność treningów nawet o połowę. Dzięki takim okresom łatwiej uniknąć kontuzji, występowaniem urazów, przemęczenia czy nadmiernej ekspozycji na stres. To niezwykle ważne w osiąganiu najlepszych wyników w uprawianej dyscyplinie.

Oprócz planu treningowego ważne są również: właściwa higiena snu oraz korzystanie z zabiegów odnowy biologicznej.

  1. S. Schüler, M. Kieser, G. Rauch, Choice of futility boundaries for group sequential designs with two endpoints, „BMC Medical Research Methodology”, nr 17 2017.
  2. N. F. Matos, R. J. Winsley, C. A. Williams, Prevalence of non-functional overreaching/overtraining in young English athletes, „Medicine & Science in Sports & Exercise (MSSE)”, nr 43 2011.
  3. B. C. Pereira, L. A. Filho, G. F. Alves i in., A new overtraining protocol for mice based on downhill running sessions, „Clinical and Experimental Pharmacology and Physiology”, nr 39 2012.
  4. Y. Le Meur, C. Hausswirth, F. Natta, A. Couturier, F. Bignet, P. P.Vidal, A multidisciplinary approach to overreaching detection in endurance trained athletes, „Journal of Applied Physiology”, nr 114 2013.
  5. W. Xiao, P. Chen, J. Dong, R. Wang, B. Luo, Dietary glutamine supplementation partly reverses impaired macrophage function resulting from overload training in rats, „International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism”, nr 25 2015.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Błonnik pokarmowy – gdzie i czym jest? Jak wpływa na zdrowie?

    Błonnik pokarmowy, zwany włóknem pokarmowym, to grupa substancji, która odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu układu pokarmowego człowieka. Wyróżnia się dwie frakcje błonnika pokarmowego: rozpuszczalną i nierozpuszczalną w wodzie. Każda wywiera określony wpływ na organizm. W jakich produktach można znaleźć błonnik pokarmowy i jakie są jego właściwości?

  • Dynia – wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Dietetyczne przepisy z dynią

    Dynia jest warzywem bogatym w witaminy i minerały – m.in. w magnez, selen, potas i cynk. Stanowi także źródło białka i błonnika pokarmowego. Kto powinien włączyć ją do swojej diety? Jakie właściwości mają pestki z dyni i olej z dyni? Czy to warzywo będzie odpowiednie dla cukrzyków?

  • Mleko kokosowe – wartości odżywcze, właściwości, zastosowanie. Jak zrobić je w domu?

    Mleko kokosowe stanowi smaczną alternatywę dla mleka krowiego, dzięki czemu może znaleźć miejsce m.in. w diecie osób chorujących na celiakię, cukrzycę czy nietolerancję laktozy. Jakie właściwości i zastosowanie ma mleko kokosowe? Jak w łatwy sposób przygotować je samodzielnie w domu?

  • Gruszka – właściwości, wartości odżywcze, przepisy

    Jej dodatek do diety może pomóc przy uciążliwych zaparciach. Świetnie sprawdzi się jako element maseczki na przetłuszczającą się cerę. W dodatku pysznie smakuje zarówno w daniach na słodko, jak i na wytrawnie. Gruszka – jakimi wartościami odżywczymi się charakteryzuje? Czy jedzenie jej może zaszkodzić? Co dobrego przygotować z gruszek?

  • Czym jest układ odpornościowy i jak skutecznie go wspierać?

    Po z natury ciepłym lecie przychodzi sezon jesienny, który wystawia na ciężką próbę nie tylko nasz nastrój, ale również układ odpornościowy, który w tym czasie jest wyjątkowo obciążony. Jest to okres infekcji, często nawracających lub przewlekłych. Istnieją jednak sposoby, aby sobie skutecznie pomóc i zniwelować ryzyko uciążliwych i osłabiających przeziębień, na tle których mogą rozwinąć się dużo poważniejsze choroby, jak zapalenie płuc czy oskrzeli. Spośród czynników mających wpływ na prawidłowo funkcjonujący układ immunologiczny, niewątpliwie ogromne znaczenie ma zdrowa dieta.

  • Kapary – smak, właściwości i zastosowanie w kuchni

    Kapary to roślina krzewiasta naturalnie występująca w strefie tropikalnej i w basenie Morza Śródziemnego. Pąki kwiatowe kaparów są znane już od wielu lat ze względu na swój charakterystyczny smak oraz działanie wspomagające trawienie i leczenie infekcji górnych dróg oddechowych. Kapary są ważnym źródłem wielu różnych biologicznie aktywnych substancji chemicznych, których właściwości terapeutyczne były już dobrze znane i cenione przez starożytnych Rzymian.

  • Blue Monday – co to jest? Kiedy wypada? Czy Blue Monday to mit?

    Blue Monday to termin określający rzekomo najbardziej depresyjny dzień w roku. Według wyliczeń twórcy tej teorii przypada on na trzeci poniedziałek stycznia. To właśnie w tym dniu we wszystkich mediach słyszymy o niebieskim poniedziałku. Wiele osób zastanawia się wówczas, ile jest prawdy w teorii Blue Monday.

  • Żele energetyczne – jak używać? Czy są tylko dla sportowców?

    Podczas długotrwałej, zwiększonej aktywności fizycznej, jak udział w maratonie, intensywny trening czy wyścig kolarski, organizm potrzebuje dużej ilości energii, którą czerpie z glukozy i glikogenu. W celu utrzymania wydolności na tym samym poziomie oraz niedopuszczenia do uczucia zmęczenia dobrym rozwiązaniem jest stosowanie żeli energetycznych, które w prosty sposób dostarczają łatwo przyswajalne węglowodany i pozwalają utrzymać cukier na odpowiednim poziomie.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij