zmęczona koieta po treningu
Mateusz Burak

Przetrenowanie organizmu – jak rozpoznać i co robić?

Przetrenowanie jest słowem, które wzbudza negatywne skojarzenia oraz strach wśród sportowców. Może przyczynić się do spadku efektywności treningu, a także sprzyjać urazom oraz kontuzjom. Co zatem robić, aby uniknąć przetrenowania? Jakie są jego objawy?

  1. Przetrenowanie – czym jest? Jak się objawia?
  2. Przyczyny przetrenowania
  3. Przetrenowanie – co należy zrobić?
  4. Jak uniknąć przetrenowania?

Szacuje się, że nawet 61% ludzi uprawiających wyczynowo sport przynajmniej raz w swojej dotychczasowej karierze zetknęło się z opisywanym zjawiskiem lub też dopiero go doświadczy. To niezbyt zachęcająca statystyka, zwłaszcza gdy podejmuje się próby przesuwania granic wytrzymałości organizmu, aby osiągnąć sportowy cel.

Przetrenowanie – czym jest? Jak się objawia?

Zespół przetrenowania może doprowadzić do znacznego obniżenia poziomu aktywności, co z kolei przyczynia się do spadku wydajności i sprzyja kontuzjom. Może się pojawić zarówno po podnoszeniu ciężarów w treningu siłowym, jak i po bieganiu czy intensywnych treningach cardio. A to zaledwie kilka przykładów.  

Objawami zespołu przetrenowania mogą być:

  • anemia – pojawia się, gdy organizm jest nieustannie zmuszany do wykorzystywania swoich rezerw żywieniowych. Ma to miejsce w przypadku stosowania restrykcyjnych, długookresowych diet u sportowców;
  • silne bóle mięśni – bardzo często powstają po intensywnych treningach interwałowych. Przeciążenia mięśni brzucha, ud, pleców, ręki, kolan prowokują wzmożone napięcie oraz ból. Występujące mikrouszkodzenia będą sprzyjać urazom;
  • powtarzające się urazy – najczęściej dochodzi do złamań przeciążeniowych, zapalenia rozcięgna podeszwowego czy nadwyrężenia stawów, urazów tkanek miękkich;
  • poczucie nieustannego zmęczenia – generalnie zmęczenie po treningu jest zjawiskiem naturalnym. Problem zaczyna się w momencie, gdy zaczyna się ono pojawiać już na samym jego początku treningu;
  • zmniejszenie apetytu i utrata wagi – zbyt intensywne trenowanie, morderczy wysiłek mogą doprowadzić do rozregulowania gospodarki hormonalnej, zaburzenia równowagi między ośrodkiem głodu i sytości. Powoduje to wyczerpanie i osłabienie apetytu wraz ze zbyt szybką utratą kilogramów;
  • drażliwość i pobudzenie – wspomniany brak równowagi hormonalnej może także powodować brak entuzjazmu, utratę koncentracji czy nawet zmiany nastroju, depresję;
  • spadek wydajności – pojawia się, utrudniając osiąganie lepszych wyników. Dochodzi do spowolnienia czasu reakcji, spadku zwinności i wytrzymałości organizmu;
  • problemy ze snem – obniżona jakość snu, trudności w zrelaksowaniu się doprowadzają często do braku regeneracji, zmian nastroju i uczucia chronicznego zmęczenia; 
  • spadek odporności – wraz z niedostatecznym poziomem snu, uczuciem wyczerpania może pojawiać się zwiększona podatność na infekcje, łagodne schorzenia i choroby górnych dróg oddechowych.

Przyczyny przetrenowania

Skutki przetrenowania mogą być bardzo nieprzyjemne i powodować wymuszoną, okresową przerwę od uprawiania danej dyscypliny sportowej. Dlatego warto zwrócić uwagę na przyczyny przetrenowania. Wśród nich najczęściej wymienia się przecenianie własnych możliwości i planowanie zbyt intensywnego, wyczerpującego treningu. To zazwyczaj jest podyktowane chęcią uzyskania bardzo szybkich rezultatów. Kolejną rzeczą jest zbyt częsty wysiłek, który nie pozwala organizmowi dostatecznie się zregenerować. Okazuje się wówczas, że zamiast być dobrze przygotowanym do zawodów, efekt jest dokładnie odwrotny.  

Powiązane produkty

Przetrenowanie – co należy zrobić?

Gdy mamy już do czynienia z przetrenowaniem, optymalnym sposobem postępowania jest przede wszystkim odpoczynek.

Ile przerwy przy przetrenowaniu? Taka rekonwalescencja może trwać od kilku tygodni do nawet pół roku. W tym czasie pacjent powinien skorzystać z pomocy specjalistów, przede wszystkim lekarzy, fizjoterapeutów oraz psychologów. Warto wykonać badania krwi oraz monitorować ewentualny wzrost wagi.  

Ponowne rozpoczęcie treningów może odbywać się jedynie po uzyskaniu pozytywnej opinii wszystkich fachowców, którzy pomagali pacjentowi podczas regeneracji. Należy pamiętać, aby początkowo ćwiczyć spokojnie i z rozwagą.  

Sprawdź na DOZ.pl: Suplementy dla sportowców

Jak uniknąć przetrenowania?

Chcąc uniknąć przemęczenia, nadciśnienia, senności oraz innych efektów przetrenowania, warto zastosować się do pewnych reguł.  

Istotna jest rozwaga w planowaniu treningu. Warto wiedzieć, że każdy z nas ma inną tolerancję wysiłku fizycznego. Wobec tego plan treningowy powinien być dopasowany do możliwości ćwiczącego. Najlepiej, gdy układa go specjalista przy współpracy z dietetykiem, fizjoterapeutą, lekarzem.  

Niezmiernie ważne jest uwzględnienie czasu na regenerację, który powinien wynosić nawet do 2 dni.

W planie treningowym należy ująć także okresy roztrenowania, czyli inaczej deload. Są to zaplanowane wcześniej dłuższe przerwy od wykonywania intensywnych ćwiczeń. U średnio zaawansowanych sportowców wynoszą one zwykle około 9–12 dni po blisko dwumiesięcznym okresie treningowym. W tym czasie ogranicza się intensywność treningów nawet o połowę. Dzięki takim okresom łatwiej uniknąć kontuzji, występowaniem urazów, przemęczenia czy nadmiernej ekspozycji na stres. To niezwykle ważne w osiąganiu najlepszych wyników w uprawianej dyscyplinie.

Oprócz planu treningowego ważne są również: właściwa higiena snu oraz korzystanie z zabiegów odnowy biologicznej.

  1. S. Schüler, M. Kieser, G. Rauch, Choice of futility boundaries for group sequential designs with two endpoints, „BMC Medical Research Methodology”, nr 17 2017.
  2. N. F. Matos, R. J. Winsley, C. A. Williams, Prevalence of non-functional overreaching/overtraining in young English athletes, „Medicine & Science in Sports & Exercise (MSSE)”, nr 43 2011.
  3. B. C. Pereira, L. A. Filho, G. F. Alves i in., A new overtraining protocol for mice based on downhill running sessions, „Clinical and Experimental Pharmacology and Physiology”, nr 39 2012.
  4. Y. Le Meur, C. Hausswirth, F. Natta, A. Couturier, F. Bignet, P. P.Vidal, A multidisciplinary approach to overreaching detection in endurance trained athletes, „Journal of Applied Physiology”, nr 114 2013.
  5. W. Xiao, P. Chen, J. Dong, R. Wang, B. Luo, Dietary glutamine supplementation partly reverses impaired macrophage function resulting from overload training in rats, „International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism”, nr 25 2015.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Erytrol – kalorie, właściwości. Czy jest zdrowy? Czy można go stosować u diabetyków?

    Erytrytol (erytrol) to naturalna substancja słodząca o słodyczy sięgającej 60–80% sacharozy, czyli tradycyjnego białego cukru. Ten zdrowy słodzik ma zerową wartość energetyczną. Jest polecany osobom odchudzającym się i cukrzykom. Sprawdź, jakie jeszcze właściwości ma erytrol i jakie jest jego zastosowanie.

  • Zwichnięcie kostki – objawy, leczenie, rehabilitacja

    Zwichnięciu kostki (stawu skokowego) towarzyszą zwykle: ból, brak możliwości ruchu, widoczna deformacja i opuchlizna. Do tego urazu dochodzi najczęściej w wyniku aktywności fizycznej. Czym dokładnie jest zwichnięcie kostki i czym różni się od skręcenia? W jaki sposób można mu zapobiec?

  • Karma sucha i mokra dla kota – jak czytać skład? Które smaczki są dobrej jakości?

    Obecnie rynek kocich karm jest bardzo zróżnicowany. Opiekun staje przed wyborem – karma sucha czy karma mokra? Monoproteinowa czy ze zróżnicowanym źródłem białka? Bytowa czy filetowa? Istnieje kilka modeli dietetycznych, które w zależności od możliwości opiekuna będą w stanie pokryć zapotrzebowanie kota na wszelkie składniki odżywcze.

  • 10 postaci z bajek Disneya, które mają objawy zaburzeń psychicznych

    Wiele osób dopatruje się zaburzeń psychicznych u postaci z filmów, seriali, a nawet bajek. Czy w Stumilowym Lesie Kłapouchy miałby depresję, Tygrys ADHD, a Kubuś Puchatek zaburzenia odżywiania? Na zaburzenia psychiczne u postaci z bajek warto jednak spojrzeć z przymrużeniem oka, bo choć niektóre z nich faktycznie przejawiają objawy natury psychicznej, to nie wiadomo, czy taki był zamysł ich twórców. Jakie problemy o podłożu psychicznym możemy zobaczyć u postaci z bajek Disneya?

  • Grzyby reishi – działanie, zalecenia i przeciwwskazania

    Lakownica żółtawa, znana szerzej jako grzyb reishi, zyskuje coraz większą popularność. Grzyby te cenione są ze względu na swoje potencjalne właściwości prozdrowotne, które obejmują między innymi działanie antyoksydacyjne. Sugeruje się, że grzyby reishi mogą korzystnie wpływać na odporność organizmu oraz wspierać układ nerwowy i układ krążenia. Jakie jest dokładne działanie grzybów reishi? Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania lakownicy żółtawej, czyli „grzyba nieśmiertelności”?

  • Jak się przygotować na przybycie kociaka lub szczeniaka do domu? Co kupić?

    Moment, w którym wyczekany i wymarzony zwierzak ma pojawić się w domu, to na pewno radosne wydarzenie. Warto się na nie odpowiednio przygotować, aby uniknąć stresu czy potencjalnie niebezpiecznych sytuacji. Będzie to także pomocne w zminimalizowaniu ewentualnych zniszczeń w domu, które często są nieodłącznym elementem opieki nad młodym zwierzakiem.

  • Żywienie medyczne seniora – co to jest? Na co zwrócić uwagę?

    Wraz z wiekiem oraz w przebiegu różnego rodzaju schorzeń nasz organizm staje się podatny na niedobory minerałów i witamin. Z tego powodu w wieku podeszłym niezwykle istotne jest zadbanie o zbilansowaną i zdrową dietę, która uzupełni te niedobory i dostarczy organizmowi niezbędną ilość energii. Jak powinno wyglądać żywienie seniorów?

  • Żywienie medyczne podczas chemioterapii – co należy wiedzieć?

    Choć chemioterapia ma na celu niszczenie komórek nowotworowych, to niestety oddziałuje również na cały organizm i powoduje szereg skutków ubocznych. Odpowiednie żywienie odgrywa ważną rolę w procesie leczenia i poprawia samopoczucie pacjentów. Jak powinno wyglądać żywienie medyczne podczas chemioterapii?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.