Przetrenowanie

Przetrenowanie, a inaczej zespół przetrenowania sportowca to rodzaj dysfunkcji, która łączy w sobie między innymi objawy anatomiczne, fizjologiczne i psychologiczne. Prowadzi to do obniżenia sprawności fizycznej, a także załamań psychicznych oraz  zwiększenia prawdopodobieństwa urazów.

Wykrycie zespołu przetrenowania sportowca nie należy do łatwych. Przyczyną jest tu wieloraka różnorodność objawów, a także indywidualna reakcja organizmu każdego z zawodników na przeciążenia treningiem. Objawy opisywanej dysfunkcji zależą m.in. od naturalnej odporności zawodnika na stres, od intensywności i częstotliwości treningu, czy nawet równowagi hormonalnej.

Najprostsza diagnoza oparta jest o testy psychologiczne sprawdzające samopoczucie sportowca, jego nastrój oraz stopień zmęczenia. Najczęściej jednak pierwsze oznaki opisywanego zespołu zauważa trener, gdyż to on spędza najwięcej czasu z zawodnikiem, zna jego silne strony oraz słabości. 

Jak zapobiegać przetreniowaniu?

Przede wszystkim należy pamiętać, że intensywność treningu musi być dostosowana do możliwości zawodnika. Podstawą jest tu prawidłowe dostosowanie intensywności oraz obciążenia w czasie ćwiczeń. Nie bez znaczenia jest również wsparcie psychiczne zawodnika, a także mierzenie sił nad zamiary. Trening, który zbyt przeciąża organizm, skutkuje licznymi mikrourazami i związanymi z nimi innymi dysfunkcjami narządu ruchu tj. zwyrodnienia czy zmiany zapalne w obrębie ścięgien i stawów. Dla sportowca najgorsze może być jednak to, że zespół przetrenowania może doprowadzić do porażek w zawodach, co dodatkowo pogłębia ową dysfunkcję od strony psychologicznej. Należy również pamiętać, że zespół przetrenowania sportowca może być powodem ponownego wywołania starych kontuzji lub ich pogłębienia. 

Do objawów świadczących o zespole przetrenowania sportowca należą między innymi:

1. 1. Od strony anatomicznej:

• bóle stawów występujące po wysiłku,
• bóle w obrębie dolnego odcinka kręgosłupa,
• zmniejszenie precyzyjności ruchów,
• stany zapalne mięśni oraz stawów, itp.;

1. 2. Od strony psychologicznej:

• chwiejność emocjonalna
• poczucie rezygnacji,
• uczucie beznadziejności, itp.

1. 3. Od strony fizjologicznej:

• niestrawność, bóle żołądka,
• stałe uczucie zmęczenia,
• problemy ze snem,
• zwiększona częstotliwość oddechu,
• zmniejszenie popędu seksualnego, itp.

1. 4. Od strony biochemicznej:

• zmniejszona ilość hemoglobiny w badaniu krwi,
• zaburzenia hormonalne, a w szczególności zmniejszenie stężenia testosteronu, itp.

1. 5. Od strony wydolności fizycznej:

• naprzemienny wzrost i spadek formy fizycznej,
• obniżona siła  mięśniowa, itp.

Pamiętaj!

Granica między prawidłowym, a przeciążającym organizm treningiem jest naprawdę cienka. Dlatego obserwuj swój organizm. Wszelkie nawet najmniejsze nieprawidłowości, które Cię niepokoją zgłaszaj trenerowi, gdyż sport to zdrowie i nie powinien zagrażać Twojemu organizmowi.

Bibliografia:

   1. „ Urazy i uszkodzenia w sporcie” S. Tayara i A. Dziak, Kraków 2000r.