
Jakie są alternatywy dla picia kawy?
Kawa jest dla wielu ludzi pierwszym napojem, po który sięgają zaraz po przebudzeniu. Zdarza się, że kofeina zawarta w kawie wywołuje nerwowość i nadmierne pobudzenie, kłopoty z trawieniem lub bóle głowy, a to tylko początek często wymienianych minusów związanych z piciem tego popularnego napoju. Dla tych osób, które chciałyby spróbować zamienić kawę na coś innego, przygotowaliśmy zestawienie zdrowszych alternatyw.
Kawa jest drugim, zaraz po wodzie, najpopularniejszym napojem na świecie. Przez wzgląd na zawartość kofeiny przypisuje się jej właściwości pobudzające oraz zmniejszające zmęczenie zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Kawa zawiera również niewielkie ilości magnezu, wapnia, fosforu, miedzi, selenu, fluoru czy żelaza. Ponadto przyspiesza przemianę materii czy ogranicza rozwój próchnicy nazębnej. Niestety, podczas prażenia ziaren kawy powstają tzw. WWA, czyli wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, w tym bezo[a]piren, który wykazuje m.in. silne właściwości mutagenne i rakotwórcze. Nie zaleca się spożycia kawy osobom, które cierpią z powodu wrzodów żołądka czy nadciśnienia tętniczego. Czym zastąpić kawę?
Kawa z cykorii zamiast kawy
Podobnie jak ziarna kawy, korzeń cykorii można uprażyć, zmielić i zaparzyć. Cykoria (łac. Cichorium L.) jest tak naprawdę grupą roślin, na którą składa się 8 rożnych gatunków, m.in. cykoria podróżnik, sałatowa, korzeniowa czy korzeniowa biała. Smakuje bardzo podobnie do tradycyjnej kawy, z tą różnicą, że nie zawiera kofeiny. Jest również bogatym źródłem inuliny (rozpuszczalny błonnik i naturalny prebiotyk), może wspomagać trawienie i wspierać zdrowe jelita, promując wzrost pożytecznych bakterii – w szczególności Bifidobacteria i Lactobacilli. Co więcej, może stymulować wątrobę do produkcji większej ilości żółci, co jest korzystne dla procesu trawienia tłuszczów. Jest także źródłem potasu, sodu, wapnia, magnezu i żelaza, a także witaminy B3.
Matcha alternatywą dla kawy
Matcha to rodzaj zielonej herbaty wytwarzanej przez gotowanie na parze, suszenie i mielenie na drobny proszek liści rośliny Camellia sinensis. W przeciwieństwie do parzonej zielonej herbaty, pijąc matche, spożywamy cały liść. Z tego powodu w produkcie znajduje się znacznie bardziej skoncentrowane źródło przeciwutleniaczy — w szczególności galusanu epigallokatechiny (EGCG, flawonoid). Niektóre badania naukowe sugerują, że regularne spożywanie zielonej herbaty może zmniejszyć ryzyko nadciśnienia. Roślina ma świeży smak, który niektórzy opisują jednak jako ziemisty. Ponieważ spożywamy cały liść, matcha ma zazwyczaj wyższą zawartość kofeiny niż zwykła parzona zielona herbata, a czasem także więcej niż kawa.
Yerba mate zamiennikiem kawy
Yerba mate to – podobnie jak matcha – herbata, która naturalnie zawiera w sobie kofeinę. Jest wytwarzana z suszonych liści ostrokrzewu południowoamerykańskiego (łac. Ilex paraguriensis). Jedna filiżanka (237 ml) zawiera około 78 do 80 mg kofeiny, co odpowiada zawartości kofeiny w przeciętnej filiżance kawy. Yerba mate jest również bogata w korzystne związki roślinne, które działają jako przeciwutleniacze. Dodatkowo zawiera kilka minerałów i witamin, w tym ryboflawinę (witamina B2), tiaminę, fosfor, żelazo, wapń oraz witaminy C i B6 (pirydoksyna).
Jej smak można określić jako gorzki (wyraźnie) lub lekko palony. W tradycyjnej metodzie yerba mate jest przygotowywana w tzw. tykwie i spożywana przez metalową słomkę – bombillę. Susz – najlepiej w porcji ⅓ lub ½ objętości naczynia – należy zalać albo zimną, albo ciepłą wodą (nie wrzątkiem, najlepiej około 80℃), w zależności od preferencji. Pomimo potencjalnych korzyści zdrowotnych, jakie niesie za sobą spożywanie yerba mate, należy pić ją z umiarem. Badania powiązały wysokie, regularne spożycie 1–2 litrów napoju dziennie ze zwiększonym odsetkiem występowania niektórych rodzajów nowotworów.
Herbata rooibos alternatywą dla kawy
Rooibos lub inaczej czerwona herbata to bezkofeinowy napój wywodzący się z Republiki Południowej Afryki. W przeciwieństwie do kawy i innych herbat rooibos ma niską zawartość przeciwutleniaczy garbnikowych, co może być korzystne, ale przyczynia się także do zakłócania procesu wchłaniania żelaza. Badania dotyczące czerwonej herbaty są dotychczas przeprowadzone w niewielkim zakresie. Niektóre z nich sugerują, że rooibos obniża ciśnienie, pomaga w kontroli cukrzycy typu II, wspomaga regenerację wątroby, łagodzi bóle brzucha czy przyczynia się do wspomagania terapii chorób skóry. Eksperyment z 2011 roku wykazał, że spożywanie 6 filiżanek herbaty rooibos dziennie przez 6 tygodni spowodowało poprawę profilu lipidowego. Rooibos ma dłuższy czas parzenia niż większość herbat, a nadmierne zaparzanie nie powoduje gorzkiego smaku. Zamiast tego rooibos ma lekko słodki, miodowo-owocowy smak.