Dlaczego mogą boleć piersi? Przyczyny, diagnostyka
Ból piersi (mastalgia) to częsty objaw, który wystąpi nawet u 70% kobiet w ciągu ich życia. Choć najczęściej nie stanowi powodu do niepokoju (i świadczy o naturalnych zmianach hormonalnych), to w niektórych przypadkach może sygnalizować poważne problemy zdrowotne takie jak chociażby nowotwory. Przyczyny bólu piersi mogą być różnorodne, a jego diagnostyka może wymagać wykonania badań, m.in. mammografii, ultrasonografii czy biopsji. Dlaczego mogą boleć piersi? Jakie są tego przyczyny?
Sutki, gruczoły sutkowe (pot. piersi, biust) są narządem żeńskim, składającym się z gruczołów mlekowych, tkanki tłuszczowej i tkanki łącznej. Ich główną funkcją jest produkcja mleka w celu karmienia niemowląt. Piersi są również ważnym elementem kobiecej tożsamości i estetyki, a ich wielkość, kształt i symetria są zależne od wielu czynników, w tym genetyki, poziomu hormonów i stylu życia. Właściwa opieka i regularne badania piersi są kluczowe dla utrzymania zdrowia i wczesnego wykrycia raka piersi.
Ból piersi przed miesiączką
Ból piersi przed miesiączką, czyli podczas zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS), jest jednym z najczęściej zgłaszanych przez kobiety objawów właśnie w tym okresie. Objawia się on jako uczucie dyskomfortu, napięcia lub bólu w jednej lub obu piersiach, zwykle około tygodnia przed miesiączką. Przyczyną bólu piersi przed miesiączką są zmiany hormonalne, w tym wzrost poziomu progesteronu i prolaktyny.
W celu łagodzenia bólu piersi przed miesiączką można stosować różne metody, takie jak:
- regularna aktywność fizyczna,
- zmniejszenie spożycia kofeiny i soli,
- unikanie stresu,
- stosowanie leków przeciwbólowych lub doustnych środków antykoncepcyjnych.
W przypadku silnego bólu lub innych objawów PMS warto skonsultować się ze swoim ginekologiem celem włączenia leczenia tych nieprzyjemnych objawów.
Ból piersi w ciąży i podczas karmienia piersią
Bóle piersi w ciąży i podczas karmienia piersią to dość częste problemy, które są nieodłącznie związane ze zmianami zachodzącymi w organizmie matki. W czasie ciąży ból piersi jest spowodowany wahaniami hormonalnymi i przygotowaniem gruczołów mlekowych do produkcji mleka. U niektórych kobiet ból piersi może być bardzo silny, a tkanka piersiowa może być również bardziej wrażliwa na dotyk. Niewielka bolesność, tkliwość i dyskomfort są całkiem naturalne i nie powinny budzić niepokoju. Jednakże ból piersi w trakcie lub po karmieniu może wynikać także z zastoju mleka lub zapalenia piersi, które powodują obrzęk, zaczerwienienie i ból w jednej lub obu piersiach. Możliwe przyczyny to: nieprawidłowe przystawienie dziecka do piersi, zbyt długie przerwy między karmieniami lub zbyt małe porcje odciągniętego pokarmu.
W celu łagodzenia bólu piersi w ciąży i podczas karmienia piersią można wykorzystywać różne metody, takie jak poduszki do karmienia, unikanie ubrań uciskających i zaciskających piersi, stosowanie okładów lub ciepłych kąpieli. W przypadku wystąpienia gorączki i dużego obrzęku piersi wraz z zaczerwienieniem warto skonsultować się ze swoim lekarzem.
Bolący guzek w piersi
Podczas regularnego samobadania piersi należy zwrócić szczególną uwagę na następujące zmiany:
- znalezienie grudek, guzków lub zgrubień w piersiach,
- zmiana kształtu piersi,
- wciągnięcie skóry lub brodawki,
- pogrubienie skóry piersi, jej przebarwienia (tzw. skórka pomarańczy) lub owrzodzenia,
- wyciek z brodawki,
- powiększenie pachowych węzłów chłonnych.
Jeśli zaobserwujemy którekolwiek z tych zmian, warto skonsultować się z lekarzem w celu przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki i wykluczenia możliwego raka piersi. Należy pamiętać, że regularne samobadanie piersi i wizyty u lekarza to kluczowe elementy profilaktyki i wczesnego wykrywania chorób piersi.
Znalezienie guzka w piersi oczywiście nie zawsze oznacza, że mamy do czynienia z rakiem. Co prawda każda zmiana w gruczole sutkowymi wymaga diagnostyki, ale tylko 10% guzków okazuje się być guzem. Jednak warto zwrócić uwagę także na inne objawy takie jak dłużej utrzymujący się ból piersi, szczególnie gdy dotyczy tylko jednego sutka. Wówczas także trzeba koniecznie zgłosić się do lekarza.
Ból piersi – torbiele i cysty
Przyczyną bólu jednej piersi może być również szybko rosnąca torbiel, zwana czasem guzem jednej nocy, która występuje najczęściej u kobiet około 40. roku życia i samoistnie zanika po menopauzie. Torbiele mogą pękać, powodując silne bóle, ale nigdy nie prowadzą do rozwoju raka. Ich diagnostyka polega na wykonaniu USG piersi oraz ewentualnym nakłuciu w celu usunięcia płynu. W przypadku torbieli wielokomorowych wymagana jest biopsja mammotomiczna. Natomiast bolesne, często mnogie grudki w piersiach występują u około 15% kobiet i mogą być związane z aktywnością cykliczną jajników. Wtedy kobiety zwykle odczuwają ból piersi przy dotyku, zwłaszcza w okresie poprzedzającym miesiączkę.
Ból piersi podczas pokwitania i przekwitania
Ból piersi podczas pokwitania i przekwitania jest częstym objawem u kobiet, a jego przyczyny mogą być zróżnicowane. W czasie pokwitania i przekwitania dochodzi do zmian hormonalnych, które mogą wpłynąć na tkankę piersiową, powodując wrażliwość i ból piersi. W czasie pokwitania dochodzi do intensywnego rozrostu tkanek w obrębie piersi. Natomiast w trakcie menopauzy, gdy produkcja hormonów żeńskich spada, może dojść do zmniejszenia gęstości tkanki piersiowej, co zmniejsza ryzyko rozwoju raka piersi, ale może też wpłynąć na uczucie wrażliwości lub bólu piersi.
Innym możliwym powodem bólu piersi podczas pokwitania i przekwitania jest mastopatia, czyli choroba charakteryzująca się łagodnymi zmianami w tkance piersiowej, które często są reakcją na zmiany hormonalne w organizmie. Mastopatia może powodować dyskomfort i ból piersi, ale zazwyczaj nie jest związana z ryzykiem rozwoju raka piersi. W przypadku bólu piersi podczas pokwitania i przekwitania warto skonsultować się z lekarzem w celu przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki i wykluczenia innych możliwych przyczyn, takich jak guz piersi lub torbiel piersiowa. Lekarz może również zalecić stosowanie leków przeciwbólowych lub hormonów, jeśli ból jest związany z zaburzeniami hormonalnymi.
Jakie mogą być inne przyczyny bólu piersi?
Innymi możliwymi przyczynami bólu piersi mogą być urazy lub kontuzje, infekcje piersi, guzy piersi, niektóre leki, stres i zmęczenie. W przypadku bólu piersi, który jest niepokojący lub nieustępujący, warto skonsultować się z lekarzem w celu przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki i wykluczenia poważnych chorób.