Zgryz otwarty – jak się go leczy?
Barbara Chmielewska

Zgryz otwarty – jak się go leczy?

Zgryz otwarty jest jedną z najczęstszych wad zgryzu występujących u dzieci. Jego istotą jest brak kontaktu między zębami górnymi i dolnymi. Ważną wskazówką dla rodziców jest fakt, że do powstania zgryzu otwartego mogą przyczynić się m.in. ssanie palca, ssanie smoczka czy obgryzanie paznokci. Leczenie należy podjąć jak najwcześniej, kiedy pojawią się zęby mleczne. Terapia jest możliwa przy pomocy różnego rodzaju aparatów, a także miniimplantów.

Co to jest zgryz otwarty, kogo dotyka ta wada zgryzu?

Zgryz otwarty, obok zgryzu głębokiego, zaliczany jest do wad pionowych. Cechuje się brakiem kontaktów zwarciowych pomiędzy górnymi i dolnymi zębami. Przestrzeń powstała pomiędzy nimi nosi nazwę szpary niedogryzowej. Jej wielkość świadczy o nasileniu problemu.

Występowanie wad pionowych może być związane z:

  • wrodzonym niekorzystnym wzorcem wzrostu twarzy (wada szkieletowa), np. nadmierny pionowy wzrost szczęki, rozwarty kąt żuchwy,
  • nieprawidłowościami dotyczącymi wyrostka zębodołowego i zębów, które spowodowane są dysfunkcjami (zaburzone czynności fizjologiczne, np. oddychania) i parafunkcjami (szkodliwe nawyki, np. ssanie palca),
  • połączeniem obu powyższych.

Zgryz otwarty może mieć też związek z zaburzeniami endokrynologicznymi, krzywicą oraz może występować w niektórych zespołach genetycznych, np. zespole Downa czy Crouzona.

Objawy – jak wygląda zgryz otwarty?

Zgryz otwarty może występować jako:

  • zgryz otwarty częściowy – w tej postaci brak możliwości zwarcia zębów przeciwstawnych dotyczy albo przedniego odcinka łuku zębowego (zgryz otwarty przedni), albo odcinka bocznego (zgryz otwarty boczny),
  • zgryz otwarty całkowity – diagnozujemy go, gdy niemal wszystkie zęby górne i dolne pozostają bez wzajemnego kontaktu.

W rysach twarzy, w przypadku najbardziej nasilonych wad, można obserwować m.in. wydłużenie odcinka szczękowego twarzy powodujące niekorzystne proporcje twarzy, wiotkość warg czy skrócenie wargi górnej.

Powiązane produkty

Zgryz otwarty u dziecka

Badania przeprowadzone w Katedrze i Zakładzie Ortodoncji AM we Wrocławiu wśród dzieci w wieku przedszkolnym pokazują, że ponad 40 proc. z nich ma wady zgryzu. Zgryz otwarty występował u co czwartego zdiagnozowanego dziecka i stanowił drugą co do częstości wadę. Zauważono też, że w grupie dzieci z dysfunkcjami i parafunkcjami częstość występowania wad zgryzu jest większa.

Do powstania zgryzu otwartego mogą przyczynić się m.in. ssanie palca, ssanie smoczka, ssanie i nagryzanie policzków i języka, oddychanie przez usta, obgryzanie paznokci, przetrwała niemowlęca wymowa, przetrwały niemowlęcy typ połykania (wypychanie języka do przodu, pomiędzy zęby).

Dlatego m.in. zaleca się pierwszą wizytę u lekarza ortodonty jeszcze przed pojawieniem się zębów stałych. Konieczne może być podjęcie terapii logopedycznej i wykonywanie odpowiednich ćwiczeń logopedycznych mających na celu np. przywrócenie oddychania przez nos, wzmocnienie mięśnia okrężnego ust czy właściwe wymawianie głosek. W przypadku zgryzu otwartego w uzębieniu mlecznym wczesna diagnostyka i eliminacja dysfunkcji i parafunkcji może prowadzić do samoistnego zaniku wady.

Poznaj ofertę produktów dla osób stosujących aparaty ortodontyczne.

Leczenie u dzieci i dorosłych

Leczenie zgryzu otwartego u osób dorosłych jest dużym wyzwaniem dla lekarzy ortodontów. Dlatego należy rozpocząć je jak najwcześniej, najlepiej na etapie uzębienia mlecznego lub mieszanego. W przypadku wad związanych z parafunkcjami i dysfunkcjami ich eliminacja jest ważnym elementem mającym wpływ na efektywność leczenia oraz zapobiegania nawrotom wady. Jeśli wada ma charakter szkieletowy, można próbować wpływać na sposób wzrostu kości, co jest możliwe tylko w okresie wzrostu organizmu, zastosować leczenie kompensacyjne lub przeprowadzić operację ortognatyczną.

W leczeniu wad pionowych zastosowanie znajdują różne rodzaje aparatów zdejmowanych i stałych. Czasami terapię wspomaga się użyciem miniimplantów ortodontycznych.

Również leczenie operacyjne jest poprzedzone oraz zakończone fazą ortodontyczną, która ma na celu odpowiednie przygotowanie do zabiegu oraz stabilizację uzyskanych wyników.

Zgryz otwarty – jakie mogą być skutki i powikłania?

W zależności od nasilenia wady zgryz otwarty może generować wiele problemów. Do najczęstszych należą:

  • zaburzenia funkcji odgryzania pokarmów,
  • zaburzenia funkcji żucia pokarmów,
  • zaburzenia wymowy, najczęściej o charakterze seplenienia,
  • problemy natury estetycznej (niekorzystne proporcje twarzy),
  • problemy natury społecznej.

Wybierz pastę do zębów dopasowaną do swoich potrzeb.

Ćwiczenia na zgryz otwarty

Nieodłącznym elementem zarówno zapobiegania, jak i leczenia wad zgryzu, w tym zgryzu otwartego, jest przywrócenie prawidłowych funkcji oddychania, połykania i artykulacji. Odbywają się one we wspólnej przestrzeni, są ze sobą ściśle powiązane i wpływają na siebie nawzajem. Konieczne jest przywrócenie drożności dróg oddechowych, następnie prawidłowej pracy języka i sposobu połykania oraz właściwej artykulacji.

Zastosowanie znajdują zarówno aparaty (tzw. regulatory funkcji) wpływające na sposób pracy mięśni, jak i aktywne ćwiczenia wykonywane przez pacjenta. Lekarz może zalecić ćwiczenie języka i wzmacnianie niektórych mięśni twarzy, np. mięśni żwaczy czy mięśnia okrężnego ust. Wykonywanie ćwiczeń jest kluczowe nie tylko dla skuteczności samego leczenia, ale również jego stabilności i zapobiegania nawrotom wady. Brak współpracy ze strony pacjenta może skutkować utratą uzyskanych efektów i ponownym pojawieniem się zgryzu otwartego po zdjęciu aparatu.

  1. Chrapla K., Becker K., Kraus A., Hędrzak-Nolka K., Odległe wyniki leczenia zgryzów otwartych szkieletowych leczonych z zastosowaniem miniimplantów – doniesienia wstępne, Forum Ortodontyczne 2014, 10.
  2. Kawala B., Babijczuk T., Czekańska A., Występowanie dysfunkcji, parafunkcji i wad narządu żucia u dzieci w wieku przedszkolnym, Dental and Medical Problems 2003, 40.
  3. Czajkowski T., Ramocka J., Wojtaszek-Słomińska A., Leczenie zgryzu otwartego szkieletowego u pacjentów w okresie wzrostu – obserwacje wstępne, Czasopismo Stomatologiczne 2010, 63.
  4. Dera K., Soczka-Bojda M., Bojda A., Współpraca z chirurgiem szczękowym w leczeniu zgryzu otwartego całkowitego, TPS 2018, 10.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Inhalacje dla dzieci – jak zrobić to dobrze?

    Inhalacja to jedna z podstawowych metod leczenia chorób dróg oddechowych u dzieci. Dzięki tej metodzie możliwe jest miejscowe podawanie leków, które mają za zadanie skutecznie redukować objawy i tym samym pomagać w leczeniu. Jakie korzyści może przynieść inhalacja oraz kto nie powinien być poddawany inhalacjom?

  • Niedoczynność tarczycy i Hashimoto. Objawy, leczenie, suplementacja

    W praktyce medycznej niedoczynność tarczycy i choroba Hashimoto są ze sobą ściśle powiązane, dlatego ich wzajemne zrozumienie jest kluczowe dla właściwego leczenia oraz skutecznej terapii. Niedoczynność tarczycy, niezależnie od przyczyny, prowadzi do zaburzenia produkcji hormonów tarczycy, co może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, ponieważ wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Choroba Hashimoto jest natomiast jedną z głównych przyczyn niedoczynności tarczycy.

  • Wirus hMPV – jakie są objawy zakażenia? Kto jest szczególnie narażony? Jak leczyć?

    Zimowe miesiące to okres wzmożonego ryzyka chorób układu oddechowego, który często nazywany jest sezonem wysokim. Ostatnio coraz częściej mówi się o wirusie hMPV, szczególnie w Chinach. Od kilkunastu godzin temat ten zyskuje na znaczeniu również w Europie – pierwsze przypadki infekcji wirusem wykryto w Portugalii.

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.