Jak rozmawiać z dziećmi o wojnie?

Wojna na Ukrainie to temat wszechobecny, o którym mówi się na co dzień. Dzieci – tak samo jak i dorośli – mają prawo do tego, by wiedzieć, co dzieje się na świecie. Obowiązek poinformowania i porozmawiania z dzieckiem na temat wojny leży więc po stronie rodziców.

To normalne, że wielu rodziców nie wie, jak porozmawiać z dzieckiem o wojnie, dlatego przed rozpoczęciem rozmowy warto zapoznać się z kilkoma poniższymi wskazówkami.

Dopasuj komunikat do wieku dziecka

Pierwszą kwestią, o której należy pomyśleć przed rozpoczęciem rozmowy z dzieckiem na temat wojny, jest dostosowanie komunikatu, który chcemy przekazać, do wieku oraz dojrzałości dziecka. Musimy bowiem mówić do dziecka tak, aby wszystko, co zamierzamy mu powiedzieć, zostało przez nie w pełni zrozumiane.

Prawdopodobnie nawet małe dziecko, uczęszczające do przedszkola, usłyszało już od innych osób o wojnie. Rozmawiając jednak z 3-4-latkiem na ten temat, komunikat powinien być krótki i konkretny. Nie wdawajmy się w szczegóły, ponieważ maluch może ich nie zrozumieć, a tym samym będzie niepotrzebnie się martwić. Jeżeli dziecko nie dopytuje i samodzielnie nie rozwija tematu, nie zasypujmy go informacjami na siłę. Powiedzmy tylko to, co naszym zdaniem jest najistotniejsze.

Z kolei w przypadku starszych dzieci z pewnością rozmowa na temat wojny może trwać nieco dłużej. Wówczas należy przekazać starszym dzieciom tylko w 100 proc. sprawdzone informacje. Podczas rozmowy warto być także spokojnym i opanowanym. Jeżeli będziemy panikować, wtedy dziecko może zareagować podobnie.

Dowiedz się, co dziecko już wie

W przedszkolu, w szkole czy też w Internecie dziecko mogło już mieć styczność z wieloma informacjami na temat wojny. Dlatego w rozmowie warto zapytać dziecka wprost, co już wie na temat wojny i jak w związku z tym się czuje. Jest to również dobry moment na to, by sprawdzić, czy dziecko nie zetknęło się z nieprawdziwymi informacjami, które niepotrzebnie wprowadzają je w panikę. Jeżeli sami czegoś nie wiemy, wówczas również powinniśmy przyznać się do niewiedzy i powiedzieć dziecku, że większość z nas tak naprawdę nie ma rzetelnej wiedzy dotyczącej tego, co się aktualnie dzieje na wschodzie i co wydarzy się dalej.

Przekazuj dziecku tylko sprawdzone informacje

Rozmawiając na temat wojny ze starszymi dziećmi, które mają dostęp do wielu kanałów informacyjnych, warto dodatkowo poruszyć temat tego, że nie wszystko, co znajduje się w Internecie, jest prawdą. W Internecie znajdziemy dużo nierzetelnych i fałszywych informacji, dlatego ważne jest nauczyć dziecko, by podchodziło do tych informacji z ostrożnością.

Regularnie sprawdzaj, jak czuje się dziecko

Trwająca wojna naturalnie będzie wiązać się z tym, że każdego dnia stykamy się z coraz większą ilością informacji napływających z różnych źródeł. Warto więc regularnie kontrolować, jak czuje się nasze dziecko, pytając je systematycznie o jego nastrój czy obawy związane z wojną. Czasami dziecko może martwić się „w milczeniu”, dlatego nawet jeśli nie wykazuje ono żadnych oznak mogących wskazywać na to, że się martwi, ważne jest, by regularnie sprawdzać jego samopoczucie.

Normalizuj emocje

Podczas rozmowy z dzieckiem rodzic powinien również odwoływać się do emocji, które odczuwa większość z nas. To, że wojna budzi w dziecku lęk czy niepokój, jest zupełnie normalne. Warto powiedzieć dziecku, że nawet my sami odczuwamy lęk. Jednocześnie należy zapewnić dziecko, że jest ono bezpieczne i obecnie nic mu nie grozi. Rodzice powinni również budować poczucie zaufania i bezpieczeństwa w dziecku, mówiąc mu, że w każdej chwili może z nimi porozmawiać na ten i każdy inny temat.

Dawaj dobry przykład

Niestety czasami zapominamy o tym, że dzieci obserwują nasze zachowania i reakcje na różne sytuacje, a następnie naśladują je. Z tego właśnie powodu powinniśmy pokazywać dziecku, że jesteśmy spokojni i opanowani. Nawet jeśli faktycznie martwimy się, nie powinniśmy obarczać tym dziecka i niepotrzebnie je martwić.