Izolacja społeczna może być przyczyną rozwoju demencji

Izolacja społeczna wśród osób starszych wiąże się z większym ryzykiem demencji

Osoby starsze trwale odizolowane od społeczeństwa mają o 27% większą szansę na rozwój demencji niż ich rówieśnicy, którzy nie doświadczają samotności. Do takich wniosków doszli naukowcy z Johns Hopkins University. Badaniu poddano 5022 seniorów, dane pochodziły z National Health and Aging Trends Study w Stanach Zjednoczonych. Wyniki pokazały, że spośród 5022 starszych dorosłych 1172 było społecznie izolowanych (co stanowiło 23,3%), a 3850 nie miało ograniczonej komunikacji z innymi ludźmi (co stanowiło 76,7%). Nie wystąpiły istotne różnice w zależności od rasy i pochodzenia etnicznego. Obserwacje trwały dziewięć lat.

Badacze wysunęli wniosek, że izolacja społeczna wśród starszych osób jest związana ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia demencji. Objaśnienie procesu, w którym brak interakcji społecznych wpływa na demencję, może dać znaczący wkład w rozwój nowych rozwiązań mających na celu zapobieganie demencji lub poprawę funkcjonowania osób, które doświadczają tego zaburzenia w różnych grupach rasowych i etnicznych.

Czynniki ryzyka demencji

Demencja nie jest konkretną jednostką chorobową, ale ogólnym terminem określającym upośledzoną zdolność do zapamiętywania, myślenia lub podejmowania decyzji, która utrudnia wykonywanie codziennych czynności. Najczęstszą postacią demencji jest choroba Alzheimera. Choć demencja dotyka głównie starsze osoby dorosłe, nie jest elementem normalnego procesu starzenia się.

Objawy demencji mogą być bardzo różne. Do początkowych symptomów należą tzw. zaburzenia pamięci świeżej, mogące objawiać się wielokrotnym zadawaniem tych samych pytań przez daną osobę mimo uzyskania wcześniej wyczerpującej odpowiedzi. Pojawiają się problemy ze znajdowaniem przedmiotów, pamiętaniem o wcześniej umówionych spotkaniach czy odnajdywaniem drogi do domu podczas niedalekiego oddalenia się od miejsca zamieszkania – utrudniony może okazać się np. powrót z zakupów w lokalnym sklepie. Ponadto objawami demencji mogą być: trudności z zapamiętaniem imion członków najbliższej rodziny, kłopoty z nazwaniem przedmiotów codziennego użytku czy niemożność przypomnienia sobie ważnych zdarzeń z przeszłości.

Częstość występowania demencji jest zależna od wieku – po ukończeniu 50. roku życia wzrasta szansa wystąpienia tej przypadłości. Demencja dotyka około 1% populacji między 60. a 65. rokiem życia oraz 10% do 35% pacjentów, którzy ukończyli 85. rok życia. Wstępne rozpoznanie jest często dokonywane przez lekarza rodzinnego. Pełna diagnoza powinna natomiast obejmować ocenę z zakresu neurologii, psychiatrii oraz opinię psychoterapeuty. Konieczne jest szczegółowe badanie stanu zdrowia fizycznego i psychicznego, a także testy neuropsychologiczne, aby określić stopień demencji, co pozwoli zastosować skuteczną terapię.

Co zwiększa ryzyko wystąpienia demencji?

• Wiek – wraz z upływem lat wzrasta ryzyko wystąpienia demencji, szczególnie zagrożone są osoby, które ukończyły 65 lat.
• Podwyższone ciśnienie krwi oraz wysoki poziom cholesterolu we krwi.
• Występowanie demencji w rodzinie – osoby, których rodzice bądź rodzeństwo mają objawy demencji, są bardziej narażone na rozwój zaburzeń funkcji poznawczych.
• Urazy głowy – ciężkie lub wielokrotnie występujące urazy mogą zwiększać ryzyko wystąpienia demencji.

Samotność a inne problemy zdrowotne

Ludzie są istotami społecznymi – więzi z innymi pozwalają nam przetrwać i rozwijać się. Jednak z wiekiem wielu z nas jest bardziej narażonych na izolację społeczną i samotność oraz związane z nimi problemy zdrowotne. Szczególnie zagrożone są osoby, które znalazły się niespodziewanie same z powodu śmierci małżonka lub partnera, rozłąki z przyjaciółmi lub rodziną, przejścia na emeryturę czy utraty mobilności z przyczyn zdrowotnych.

Trudno dokładnie oszacować, ile osób zmaga się z izolacją społeczną. Wiadomo natomiast, że może być ona zagrożeniem dla ich zdrowia, a nawet życia. Udowodniono, że ograniczone relacje społeczne mają związek nie tylko z demencją, ale również o około 30% zwiększają ryzyko wystąpienia chorób serca i udaru mózgu, a także nadciśnienia, otyłości, osłabienia odporności. Ponadto osoby samotne są również bardziej narażone na pojawienie się depresji, która może prowadzić nawet do samobójstwa.