
Jak lęki w dzieciństwie wpływają na depresję w wieku dorosłym?
Najnowsze badanie obrazowe odkryło wczesne czynniki ryzyka, które mogą pomóc w prognozowaniu problemów zdrowia psychicznego (lęk, depresja) u młodych osób wchodzących w dorosłość. Pośrednie przyczyny wiążą się z temperamentem i procesem neuronalnym w okresie dzieciństwa. W jaki sposób?
Czy temperament dziecka ma wpływ na rozwój lęku w dorosłym wieku?
W świetle nowych doniesień u dzieci bardziej wycofanych i niereagujących typowo na potencjalne nagrody występuje większe prawdopodobieństwo rozwoju depresji już w dorosłości. Ta podatność jest większa dla depresji niż zaburzeń lękowych. Publikacja artykułu na ten temat ukazała się na łamach „JAMA Psychiatry”.
Zahamowanie u dziecka – czym dokładnie jest?
Jak można opisać wycofanie lub zahamowanie u dzieci? Głównie chodzi o to, jak reagują one na kontakt z nowymi przedmiotami, ludźmi lub sytuacjami. Dzieci zahamowane często przejawiają ostrożność, unikanie, nieśmiałość czy lęk. Mają trudnościami w nawiązywaniu kontaktów społecznych i zazwyczaj reprezentują postawę bierną (sprawiają wrażenie zobojętniałych). Dodatkowo nie wierzą we własne możliwości i umiejętności, mają niską samoocenę. Ich nieprawidłowe postawy emocjonalno-uczuciowe sprawiają, że wycofują się z różnych aktywności, głównie społecznych. Dlatego są odbierane jako samotnicy, którzy w znacznej mierze preferują indywidualne zabawy.
Ośrodek nagrody w mózgu a depresja
W trakcie badań uczeni obserwowali prążkowie brzuszne (obszar mózgu), aby lepiej pojąć depresję u dorosłych. Chodziło o test tego, czy choroba ta wiąże się z problemami w ośrodkach mózgu odpowiadającymi za tzw. system nagradzania. W tym celu wykorzystano funkcjonalny rezonans magnetyczny, który dokonywał pomiarów aktywności tych rejonów w trakcie zadania symulującego oczekiwanie na nagrodę.
Wyniki badań potwierdziły, że osoby z historią zaburzeń lękowych stoją przed zagrożeniem większego prawdopodobieństwa – rzędu 50–60% – zachorowania na depresję jako osoby dorosłe. Osoby te były zaklasyfikowane wcześniej do grupy dzieci zahamowanych, a podczas badania ich prążkowie wykazywało niską aktywność.
Jako pomóc dziecku zahamowanemu?
Mimo że dzieci zahamowane na ogół nie sprawiają dużych problemów wychowawczych (są grzeczne, posłuszne, małomówne), to wymagają specjalistycznej pomocy i uwagi, zarówno ze strony rodziców, jak i nauczycieli.
Pozostawienie dziecka zahamowanego bez wsparcia może prowadzić do pogłębienia zaburzeń emocjonalno-społecznych. Przy trwałym wycofaniu wskazane będzie skorzystanie z pomocy psychoterapeuty.
Nie można zapominać, że lęk oraz depresja są złożonymi stanami psychologicznymi. Mogą występować za przyczyną wielu czynników – genetycznych, środowiskowych i innych. Naukowcy w najnowszym badaniu pokazali, że zarówno wczesne czynniki ryzyka związane z temperamentem, jak i nietypowe procesy mózgowe związane z przetwarzaniem nagród wpływają na rozwój depresji w późniejszych latach.