Dziecko uczy się prawidłowego mówienia
Anna Ościłowska

Rozwojowa niepłynność mówienia – czym jest i jak wspierać dziecko w tym okresie?

Problemy ze zbieraniem myśli i „ubieraniem" ich w słowa są naturalnym etapem rozwoju dziecka. To trudny czas wpisany w poznawanie świata przez dziecko i naukę operowania językiem, kiedy niezbędne jest wsparcie ze strony rodziców. Jakie są najlepsze sposoby na wsparcie dziecka w procesie nauki prawidłowego wypowiadania się? 

Od najmłodszych lat dziecko poznaje i uczy się świata. Jest to dla niego intensywny okres, w którym doświadcza różnych emocji i trudności, które z kolei mogą przyczynić się do pojawienia się rozwojowej niepłynności mówienia.

Rozwojowa niepłynność mówienia – co to jest i jak się objawia?

Rozwojowa niepłynność mówienia jest to zjawisko, które charakteryzuje się trudnością w swobodnym przechodzeniu od jednego elementu wypowiedzi do drugiego wraz z zakłóceniem jej tempa oraz rytmu. Pojawiająca się rozwojowa niepłynność mówienia, jak sama nazwa wskazuje, jest zjawiskiem rozwojowym, czyli normą. Fizjologiczna niepłynność mówienia występuje w okresie intensywnego rozwoju systemu językowego u dziecka i zmniejsza się ona wraz z wiekiem.  Niepłynność ta powinna ostatecznie wygasnąć wraz z rozpoczęciem nauki w szkole.

W fizjologicznej niepłynności zauważa się momenty krytyczne, do których należą okresy przejściowe w rozwoju językowym. Jest to najczęściej okres pomiędzy drugim a trzecim rokiem życia. Dziecko chce dużo opowiedzieć najbliższym, ale nie jest w stanie z uwagi na niedostateczną sprawność narządów mownych. Około piątego roku życia objawy niepłynności zmniejszają się, aż do wygaśnięcia.

Można wyróżnić następujące rodzaje objawów niepłynności mówienia:

–   powtarzanie głosek (np. a-a-a),
–   powtarzanie sylab (np. ta-ta-tata),
–   powtarzanie wyrazów (np. tata tata idzie),
–   przeciąganie głosek (np. kkkkoń, mmmmama),
–   pojawianie się pauz wypełnionych dźwiękami (np. eee, yyy, mmm),
–  pojawianie się pauz wypełnionych polegających na rozpoczęciu wyrazu, przerwaniu i ponownym rozpoczęciu mówienia tego samego wyrazu,
– pojawianie się pauz wypełnionych, podczas których wypełnione są zwroty np. „słuchaj”, „tak”, „wiesz”,
–  pojawianie się pauz nie wypełnionych, czyli momentów ciszy,
– pojawianie się embolofrazji, czyli rozpoczynanie zdania od samogłoski, a także wtrącanie w wypowiedzi różnych wyrazów,
– pojawianie się rewizji, czyli poprawek wypowiedzi w momencie uświadomienia sobie przez dziecko błędu językowego w wypowiedzi.

Powyższe rodzaje objawów niepłynności mogą występować oddzielnie, jak również łącznie. Mogą być spowodowane między innymi trudnościami w doborze słów, zapominaniem słów, daniem sobie przez dziecko czasu na znalezienie odpowiedniego słowa.

Co ważne, rozwojowa niepłynność, nie jest uświadomiona przez dziecko i nie ujawnia się u niego lęk przed mówieniem.

Rozwojowa niepłynność mówienia a jąkanie wczesnodziecięce

Obserwując dziecko należy mieć na uwadze i odróżnić czym jest rozwojowa niepłynność mówienia a jąkanie wczesnodziecięce, które jest już zaburzeniem wymagającym odpowiedniej terapii. Nie każde tak zwane „zacinanie się” dziecka przy mówieniu jest rozwojowe.

Jąkanie wczesnodziecięce charakteryzuje się brakiem współdziałania aparatu oddechowego, artykulacyjnego i fonacyjnego. W przypadku jąkania u dziecka występuje świadomość tego zaburzenia, która pociąga za sobą strach, poczucie utraty wartości, frustrację czy agresję. Objawy nasilają się około piątego roku życia i jąkanie rozwija się w wieku wczesnoszkolnym.

Dowiedz się, jak razić sobie z trudnościami w wymowie głoski r" na DOZ.pl

Powiązane produkty

Niepłynność mówienia – jakie są przyczyny?

W rozwoju dziecka i kształtowania się jego mowy występują momenty, w których dziecko intensywnie poznaje otaczający go świat. Zauważyć można wówczas, że dziecko chciałoby wypowiedzieć swoje myśli słowami i zdaniami, jednak natłok tych myśli sprawia, że pojawiają się trudności w przekazaniu konkretnej informacji słownej, ponieważ narządy mowne dziecka nie nadążają pod względem funkcji. Oznacza to, że dziecko szybciej myśli niż mówi. Zjawisko to najczęściej jest obserwowane u dwuletniego dziecka.

Wśród przyczyn pojawienia się rozwojowej niepłynności mówienia można również wymienić sytuacje, w których dziecko:

  • chce mówić, ale chwilowo nie wie co powiedzieć i jak przekazać informację słowną,
  • nie chce mówić, a mimo to nakłaniane jest do wypowiedzi słownych w konkretnej sytuacji,
  • ma trudności, by poprzez komunikaty słowne wyrazić swoje myśli,
  • doświadcza labilności emocjonalnej, takich jak zmiany nastroju czy gwałtownych emocji.

Te przyczyny mogą sprawić, że dziecko odczuwa stan niepokoju. Towarzyszyć temu mogą też trudności ze snem, brak elastyczności ruchu. Dziecko może być bardziej drażliwe i apatyczne.

Rozwojowa niepłynność mówienia – jak pomóc dziecku?

W przypadku fizjologicznej niepłynności mówienia działaniem terapeutycznym będzie postępowanie profilaktyczne.

Wskazówki, które warto zastosować, u dzieci, u których wystąpiła rozwojowa niepłynność mówienia:

  • nie zwracać dziecku uwagi na niepłynność mówienia, słuchać tego o czym chce ono opowiedzieć, a nie w jaki sposób mówi,
  • dać dziecku czas na rozpoczęcie lub zakończenie wypowiedzi,
  • mówić do dziecka w sposób zrozumiały i w odpowiednim tempie,
  • wprowadzić stały rytm dnia, ponieważ daje to dziecku poczucie stabilności,
  • pomóc dziecku odczytywać jego uczucia i emocje, gdyż to wspomoże go w upraniu się z gwałtownymi emocjami,
  • zmniejszyć dodatkowe bodźce w domu, takie jak korzystanie z telewizji, komputera,
  • zaproponować spacery i wspólne zabawy na świeżym powietrzu,
  • stwarzać okazje, by dziecko miało możliwość przejmowania inicjatywy podczas wspólnej zabawy,
  • zachęcać do zabaw oddechowych, takich jak dmuchanie na piórka, piłeczki, bibułki,
  • śpiewać z dzieckiem znane piosenki oraz rymowanki,
  • zachęcać dziecko do samodzielności i umożliwić mu odnoszenie sukcesów, np. w trakcie ubierania się.

W przypadku wszelkich wątpliwości warto skonsultować się z logopedą, który udzieli porady oraz instrukcji jakie ćwiczenia warto wykonywać z dzieckiem, u którego pojawiła się rozwojowa niepłynność mówienia.

  1. D. Kamińska, Wspomaganie płynności mowy dziecka – profilaktyka, diagnoza i terapia jąkania wczesnodziecięcego, Kraków 2006.
  2. B. Suligowska, Dziecko zagrożone zaburzeniem jąkania, [w:] Holistyczne aspekty logopedycznej terapii jąkających się, pod red. E. Minczakiewicz, Kraków 2005.
  3. K. Szamburski, Diagnoza niepłynności mówienia, [w:] Diagnoza logopedyczna, pod red. E. Czaplewska, S. Milewski
  4. K. Węsierska, B. Jeziorczak, Czy moje dziecko się jąka?, Katowice 2019.
  5. Z. Tarkowski, Jąkanie wczesnodziecięce, Warszawa 1997.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Żółtaczka u noworodka – przyczyny, objawy, leczenie i hospitalizacja. Czy jest to groźna choroba?

    Żółtaczka u noworodka to stosunkowo często występujące zjawisko, gdyż dotyczy około 60% maluchów. Najbardziej charakterystycznym objawem żółtaczki noworodkowej jest zmiana koloru skóry i białek oczu na żółty lub pomarańczowy. Czy żółtaczka noworodkowa jest groźna dla zdrowia dziecka? Jak wygląda leczenie tego schorzenia w warunkach szpitalnych?

  • Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie

    Rumień zakaźny to zakaźna choroba wirusowa, która dotyczy najczęściej dzieci w wieku od 2. do 12. roku życia. Może więc wystąpić zarówno u niemowląt, jak i starszych dzieci. Nie należy jednak do niebezpiecznych chorób, a jej objawy w większości przypadków ustępują samoistnie.

  • Ból gardła u dziecka – co go powoduje? Co stosować na bolące gardło u dzieci?

    Ból gardła u dziecka może pojawić się kilka razy do roku. Jego przyczyną są zazwyczaj wirusy, a wśród objawów towarzyszących najczęściej wymienia się katar, chrypkę, gorączkę oraz kaszel. Jak złagodzić ból gardła u dziecka? Kiedy infekcja gardła u dzieci wymaga niezwłocznej wizyty u lekarza?

  • Łuszczyca u niemowląt i dzieci – przyczyny, objawy i leczenie. Jak dbać o skórę łuszczycową u dziecka?

    Łuszczyca u niemowląt i dzieci to przewlekła choroba zapalna skóry, która nastręcza wielu trudności małym pacjentom. Na skórze dziecka pojawiają się zmiany (grudki) pokryte tzw. blaszką łuszczycową przypominającą łuskę. Łuszczyca nie jest chorobą zakaźną, ale duży wpływ na jej pojawienie się mają czynniki genetyczne. W jaki sposób się ją leczy? Jak wygląda profilaktyka łuszczycy u dzieci?

  • Bostonka – przyczyny, objawy, leczenie choroby bostońskiej

    Bostonka to choroba zakaźna wywoływana przez enterowirusy, głównie wirusa Coxsackie A16. Najczęściej chorują dzieci do 5. roku życia, choć mogą na nią zachorować także dorośli. Nazywana jest chorobą dłoni, stóp i jamy ustnej (HFMD), ponieważ jej najbardziej charakterystycznym objawem jest wysypka – wykwity skórne – bolesne, nieswędzące pęcherzyki występujące na podeszwach stóp, dłoniach oraz na błonie śluzowej jamy ustnej. Sprawdź, jak można się zarazić – czy konieczny jest bezpośredni kontakt? Jak leczy się chorobę bostońską?

  • Masaż Shantala – na czym polega? Jakie korzyści przynosi masowanie niemowląt?

    Masaż Shantala to technika masowania niemowląt i małych dzieci, która swoje korzenia ma w starożytnych Indiach, a do Europy trafiła za sprawą francuskiego położnika Frederique’a Leboyera. Ma ona pozytywny wpływ na rozwój psychoruchowy malucha, wycisza i relaksuje, poprawia jakość snu, reguluje trawienie. Masaż Shantala umożliwia nawiązanie bliskiej relacji z dzieckiem, zapewnia mu poczucie bezpieczeństwa. Mogą go wykonywać zarówno rodzice, jak i terapeuci.

  • Dziecko ma gorączkę – jak podawać leki i obniżyć temperaturę?

    Gorączka u dziecka to powszechny objaw chorobowy, który zazwyczaj jest wynikiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Może towarzyszyć wielu schorzeniom, takim jak grypa, zapalenie gardła, zapalenie ucha, zapalenie płuc, angina czy infekcje dróg moczowych. Gorączka u dziecka może wystąpić również w wyniku szczepienia lub innych czynników, także tych wynikających z autoimmunologii. Czy gorączkę trzeba zbijać od razu po tym, kiedy się pojawi? Jak obniżyć ją domowymi sposobami i czy nacieranie skóry dziecka alkoholem może okazać się pomocne?

  • Skala Brazeltona (NBAS) – co to jest? Do czego służy?

    Zrozumienie języka, w jakim komunikują się niemowlęta, jest dużą zagadką nie tylko dla rodziców, ale także dla pediatrów i badaczy. Skala Brazeltona (NBAS) powstała w 1973 roku i do dzisiaj stanowi przydatne narzędzie w ocenie indywidualnego charakteru niemowląt i dzieci aż do ukończenia 2 miesiąca życia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij