Scena teatralna - tak widzą często świat osoby z osobowością histrioniczną
Weronika Grzywna

Osobowość histrioniczna – czym jest? Jak ją rozpoznać?

Masz wrażenie, że bliska ci osoba regularnie odgrywa przed tobą swoisty „teatrzyk”, a wszystko to tylko po to, by zwrócić na siebie uwagę? Sprawdź, czy nie przejawia ona cech osobowości histrionicznej.

Osobowość histrioniczna, inaczej infantylna, to zaburzenie należące do grupy zaburzeń osobowości. Osoby cierpiące na ten rodzaj zaburzenia charakteryzuje specyficzne, teatralne zachowanie. Za wszelką cenę próbują skupić na siebie całą uwagę innych osób. Jakie są przyczyny osobowości histrionicznej? Na czym polega i jak z nią postępować?

Co to jest osobowość histrioniczna? Cechy, objawy

Osobowość histrioniczna w ICD-10 oraz w DSM-5 zaklasyfikowana została do grupy zaburzeń osobowości. Jako przykłady objawów osobowości histrionicznej wymienia się:

  • dramatyczne zachowanie,
  • nieustanne poszukiwanie aprobaty ze strony innych osób,
  • koncentrację na sobie,
  • poświęcanie dużej uwagi swojemu wyglądowi,
  • skupienie się na swoich potrzebach bez brania pod uwagę potrzeb innych osób,
  • chęć bycia w centrum uwagi,
  • dramatyzowanie,
  • stosowanie manipulacji,
  • egocentryzm,
  • przesadną ekspresję emocjonalną,
  • dużą podatność na sugestię,
  • teatralne zachowanie,
  • silne wahania emocjonalne,
  • wysoką wrażliwość na krytykę.
Zgodnie z DSM-5 osoby cierpiące na osobowość histrioniczną próbują zwrócić na siebie uwagę swoim prowokacyjnym wyglądem lub/i specyficznym zachowaniem. Co więcej, osobowość histrioniczna może współwystępować z innymi rodzajami problemów o podłożu psychicznym: zaburzeniami osobowości (np. borderline), zaburzeniami lękowymi i/lub nastroju oraz uzależnieniami od substancji psychoaktywnych.

Osobowość histrioniczna – przyczyny

Wśród przyczyn osobowości histrionicznej wymienia się przede wszystkim czynniki genetyczne, behawioralne i osobowościowe. Na rozwój tego typu osobowości wpływ mogą mieć doświadczenia z dzieciństwa, takie jak częsta krytyka ze strony rodziców, brak zainteresowania potrzebami dziecka, dawanie dziecku poczucia, że jest niepotrzebne i niekochane, brak wsparcia ze strony dorosłych. Znaczenie może mieć także brak konsekwencji w nagradzaniu i karaniu dziecka: to samo zachowanie jest przez rodziców raz karane, a raz nagradzane.

Większe prawdopodobieństwo rozwoju osobowości histrionicznej obserwuje się również u osób, u których w rodzinie występowały inne zaburzenia osobowości. Co ciekawe, zaburzenie to częściej diagnozowane jest u kobiet, niemniej jednak warto pamiętać, że możemy mieć także do czynienia z osobowością histrioniczną u mężczyzn.

Dowiedz się, kim są osoby wysoko wrażliwe (WWO). Sprawdź na DOZ.pl

Powiązane produkty

Osobowość histrioniczna – jak postępować? Jak żyć z osobą histrioniczną?

Jak reagować na zachowanie osoby z osobowością histrioniczną? Ogromną rolę odgrywa empatia i zrozumienie zachowania osoby chorej. Warto okazywać bliskiemu wsparcie i dawać mu odczuć, że nasza relacja z nim jest dla nas ważna. Dzięki temu osoba z osobowością infantylną nie poczuje się odrzucona.

Oczywiście w relacji z osobą z osobowością histrioniczną należy wyznaczać granice i otwarcie mówić o tym, co nam przeszkadza. Czasami może bowiem zdarzyć się, że bliski z osobowością histrioniczną będzie stosować manipulację, dramatyzować lub zachowywać się w stosunku do nas niewłaściwie, nie wiedząc, że swoim zachowaniem sprawia nam przykrość. Dlatego tak ważne jest otwarte, ale i jednocześnie empatyczne rozmawianie o wszelkich problemach w relacji. Czasami musimy również nauczyć się dystansować od niektórych zachowań, aby uniknąć konfliktu.

Warto jednak zdawać sobie sprawę, że osobowość histrioniczna to zaburzenie, które może, ale nie musi wymagać wsparcia specjalisty. Jeżeli dana osoba ma trudności z codziennym funkcjonowaniem ze względu na odczuwane objawy, warto wówczas zgłosić się po profesjonalną pomoc. Najczęściej w tym przypadku stosowana jest psychoterapia poznawczo-behawioralna, która pozwala zrozumieć mechanizmy funkcjonowania danej osoby. Podczas terapii pacjent pracuje nad modyfikacją własnych zachowań, wzmacnianiem poczucia własnej wartości oraz poprawą umiejętności społecznych. Osoby pozostające w związku lub bliskiej relacji z osobą z osobowością histrioniczną również mogą skorzystać z profesjonalnego wsparcia w formie psychoedukacji, dzięki której dowiedzą się, jak wspierać bliską osobę i jak postępować z osobowością histrioniczną.

Osobowość histrioniczna a związki

Związek z osobą z osobowością histrioniczną nie należy do najłatwiejszych. Osoby w związku mogą skarżyć się na niewłaściwe zachowanie swoich partnerów m.in. szantaż emocjonalny, uwodzicielskie i prowokacyjne zachowania, których celem jest uzyskanie aprobaty oraz zwrócenie na siebie uwagi. Takie zachowania mogą natomiast stać się źródłem konfliktu, a tym samym mogą doprowadzić nawet do rozpadu związku.

Osoby z osobowością histrioniczną są niestabilne emocjonalnie, w związku z czym będą charakteryzować się bardziej wybuchowymi reakcjami, często nieadekwatnymi do sytuacji. Ponadto mogą dramatyzować i „robić sceny”, chcąc, aby partner skupił na nich całą swoją uwagę. Osoby te są również egocentryczne i często patrzą wyłącznie na własne potrzeby, co wyraźnie wpływa na problemy w nawiązywaniu trwałych i silnych relacji z innymi.

Osobowość histrioniczna – rozpoznanie, test

Diagnoza osobowości histrionicznej zawsze pozostaje po stronie specjalisty. Specjalista w dziedzinie zdrowia psychicznego w tym celu przeprowadza szczegółowy wywiad z pacjentem, który pozwala mu rozpoznać trudności, z jakimi zmaga się pacjent. Aby móc postawić diagnozę osobowości histrionicznej, zgodnie z ICD-10 muszą zostać spełnione co najmniej 3 kryteria diagnostyczne:

  1. teatralność — dramatyzowanie, demonstracyjność, przesadne wyrażanie emocji,
  2. sugestywność — silna podatność na wpływ innych,
  3. płytka uczuciowość,
  4. poszukiwanie aprobaty — chęć bycia w centrum uwagi,
  5. niestosowna uwodzicielskość — w wyglądzie lub w zachowaniu,
  6. koncentracja na własnej atrakcyjności fizycznej.

Podczas diagnozy osobowości histrionicznej specjalista wykorzystuje również różnego rodzaju narzędzia psychologiczne, m.in. Międzynarodowy Inwentarz Kliniczny Zaburzeń Osobowości czy kwestionariusz SCID II5. Dopiero na tej podstawie będzie on w stanie rozpoznać problem oraz jego nasilenie, a tym samym wdrożyć odpowiednie postępowanie terapeutyczne.

  1. Psychiatria, red. naukowa M. Jarema, J. Rabe-Jabłońska, wyd. PZWL, Warszawa 2011.
  2. Sulz S., Histeria I: osobowość histrioniczna. Wyzwanie dla psychoterapii, „Psychiatria po Dyplomie” 2011, tom 8(3): 52-60.
  3. Morrison J., DSM-5 bez tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicystów, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Przyczyny i objawy nerwicy – jakie są rodzaje i jak objawiają się zaburzenia nerwicowe?

    Nerwica to niepsychotyczne zaburzenie psychiczne, którego przyczyn upatruje się najczęściej w czynnikach środowiskowych oraz genetycznych. Objawy nerwicy nie obejmują wyłącznie sfery psychicznej (lęk, natrętne myśli), mogą także pochodzić ze strony układu oddechowego (np. trudności z oddychaniem), układu krążenia (np. przyspieszone tempo pracy serca), układu nerwowego (np. dezorientacja) czy układu pokarmowego (np. nudności i wymioty). W jaki jeszcze sposób mogą objawiać się zaburzenia nerwicowe?

  • Typy osobowości – jakie są? Charakterystyka

    Ludzie różnią się między sobą wyglądem, ale również – a może przede wszystkim – osobowością i charakterem. Warto poznać, w jaki sposób nauka odnosi się do tych kwestii i jakie typy osobowości wyodrębniali poszczególni badacze i myśliciele. W ten sposób możemy się również dowiedzieć, który typ osobowości sami posiadamy.

  • Jak rozpoznać "męską" depresję? Kto ma wiedzieć?

    Depresja to choroba, która może dotyczyć każdej płci, jednak niektóre cechy męskiej kultury i społeczeństwa mogą wpływać na to, w jaki sposób mężczyźni doświadczają i wyrażają objawy depresji.    

  • Wyzwania dla zdrowia psychicznego po pandemii COVID-19

    Jeszcze nigdy wcześniej nie żyliśmy w tak kosmopolitycznych warunkach. Świat trzymamy w telefonie, a na telekonferencjach łączymy się transnarodowo, międzykulturowo, interkontynentalnie. Podobnie szukamy konsultacji wirtualnych i teleporad ze specjalistami zdrowia i jedyne, co może stanowić barierę, to strefa czasowa i koszty.

  • Choroby psychiczne i związki. Jak żyć z osobą chorą psychicznie?

    Według badań przeprowadzonych przez Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie nawet 25% Polaków może doświadczać w swoim życiu trudności z zakresu zdrowia psychicznego. Oznacza to, że ok. 9 milionów osób boryka się z problemami wymagającym terapii lub przynajmniej konsultacji ze specjalistą z zakresu zdrowia psychicznego. Oczywiście liczby te nie dają pełnego obrazu sytuacji i nie uwzględniają osób w przejściowych kryzysach psychicznych na skutek trudnych lub traumatycznych wydarzeń z życia. Problem ten może dotyczyć nawet połowy wszystkich dorosłych – oczywistym jest więc, że duża część z tych osób może tworzyć w tym czasie związki.

  • Zdrowie psychiczne: gdzie zwrócić się o pomoc?

    Coraz więcej słyszymy o konieczności dbania o swoje zdrowie psychiczne. Informacje o tym, jak to zrobić, obiegają internet, powstają kolejne poradniki, w których zawarte są sposoby, na czym owa dbałość ma się opierać.

  • Anhedonia – czym jest? Jak odzyskać radość z życia?

    Czujesz, że nic nie sprawia Ci przyjemności? Rzeczy, które kiedyś Cię cieszyły, teraz nie mają żadnego znaczenia? Być może doświadczasz anhedonii, która niesie za sobą wiele negatywnych konsekwencji. Anhedonia jest nie tylko jednym z objawów depresji, ale również współwystępuje z innymi trudnościami o podłożu psychicznym.

  • E-book "Dieta na relaks". Porady i jadłospis - jak złagodzić stres dietą

    Pod wpływem chronicznego stresu organizm wykorzystuje zgromadzone zapasy ustrojowe witamin z grupy B oraz znacząco zwiększa zapotrzebowanie na pełnowartościowe białko, nienasycone kwasy tłuszczowe (szczególnie kwas DHA), witaminy, składniki mineralne oraz bioaktywne związki o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym . Istnieją jednak produkty, które pozytywnie wpływają na samopoczucie i funkcje poznawcze/

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij