Dziecko ze spektum autyzmu podczas badań behawioralnych
Maciej Toczek

Jak u dziecka rozpoznać autyzm? Przyczyny, objawy, terapia

Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym, które można zdiagnozować wśród dzieci. Żeby zdiagnozować autyzm, objawy choroby muszą wystąpić do ukończenia 3. roku życia. Później mówi się już o autyzmie atypowym. Przyczyny choroby są wciąż nieznane, niemniej istnieją pewne przesłanki naukowe, dzięki którym można wskazać pewne obszary odpowiedzialne za rozwój patomechanizmu. Czy autyzmowi da się zapobiec? Czy szczepionki mogą go wywołać i jak wygląda terapia dzieci z autyzmem?

Autyzm zaliczany jest do całościowych zaburzeń rozwojowych. Choć jego diagnostyka w niektórych przypadkach jest utrudniona, tak wczesne wykrycie oraz wdrożenie odpowiedniego postępowania mogą w znaczący sposób poprawić jakość życia dziecka w przyszłości. Czy autyzmowi można zapobiegać?

  1. Jakie są objawy autyzmu u dzieci? Jak rozpoznać chorobę?
  2. Jakie mogą być odmiany autyzmu u dzieci?
  3. Jakie zachowania wykluczają autyzm?
  4. Jakie są przyczyny autyzmu?
  5. Jak wygląda diagnostyka autyzmu?
  6. Terapie dzieci autystycznych – co należy wiedzieć?
  7. Czy autyzmowi można zapobiegać?

Jakie są objawy autyzmu u dzieci? Jak rozpoznać chorobę?

Zarówno wieloletnie obserwacje, jak i analizy prowadzone przez lekarzy oraz psychologów pozwoliły określić zbiór zachowań oraz objawów charakterystycznych dla autyzmu.

Objawy u osoby z autyzmem to m.in.:

  • osłabiony kontakt wzrokowy,
  • ograniczona ekspresja oraz mimika,
  • nieprawidłowy kontakt z rówieśnikami,
  • opóźnienie lub brak rozwoju mowy,
  • nieprawidłowe używanie mowy, w tym wykorzystywanie wyrazów dźwiękonaśladowczych i stereotypowe powtarzanie niektórych słów,
  • brak rozumienia abstrakcji, ironii, sarkazmu itp.,
  • sztywne przestrzeganie rutyny i powtarzalność zachowań,
  • znaczne ograniczenie zainteresowań,
  • manieryzmy ruchowe,
  • nadmierne zainteresowanie częściami większych elementów.
Żeby zdiagnozować autyzm, objawy choroby muszą wystąpić do ukończenia 3. roku życia. W przeszłości jednostka ta pojawiająca się do tego wieku określana była jako zespół Kannera, czyli autyzm dziecięcy. Choroba ta najczęściej po raz pierwszy diagnozowana jest przez pediatrę podstawowej opieki zdrowotnej, który ze względu na stosunkowo częsty kontakt z dzieckiem, jest w stanie wychwycić niepokojące objawy. Zdarza się również, że pierwsze objawy autyzmu wychwytywane są przez zaniepokojonych rodziców.

Jakie mogą być odmiany autyzmu u dzieci?

Autyzm podzielić można na autyzm dziecięcy, czyli taki, którego pierwsze objawy zaobserwować można do 3. roku życia, oraz autyzm atypowy, który rozpoznawany jest u dzieci starszych i który może nie spełniać wszystkich kryteriów autyzmu dziecięcego. Jednostką zaliczaną do spektrum autyzmu jest również zespół Aspergera.

Powiązane produkty

Jakie zachowania wykluczają autyzm?

Autyzm charakteryzuje się zaburzeniami związanymi z nawiązywaniem kontaktów społecznych, sztywnością emocjonalną oraz nieadekwatnymi reakcjami na bodźce zewnętrzne. Kiedy dziecko się uśmiecha, nawiązuje kontakt z innymi, nie przejawia nadmiernego zainteresowania jedynie częścią danego przedmiotu, ale rzeczą bądź też osobą jako całością i nie zauważa się dziwnych, powtarzalnych rytuałów, które w momencie ich niewykonania wywołują atak złości, istnieje mała szansa, że cierpi ono na zaburzenie ze spektrum autyzmu.

Jakie są przyczyny autyzmu?

Przyczyny powstawania autyzmu nie są znane. Specjaliści podejrzewają jednak, że za wystąpienie objawów odpowiedzialne są różnego rodzaju defekty neurologiczne. Za tą tezą przemawia fakt zwiększonego u dzieci z autyzmem występowania upośledzenia, a także padaczki, która współwystępować może w 5–40% przypadków. Uwagę zwraca również korelacja wskazująca na genetyczne podłoże tego zaburzenia, gdyż szczególnie często występuje ono wśród rodzeństwa. Nie bez znaczenia wydaje się również wpływ czynnika środowiskowego, jednak konkretne jego wskazanie na tą chwilę nie jest możliwe. Definitywnie wykluczone zostało natomiast powiązanie występowania autyzmu ze szczepieniem MMR – przeciwko śwince, odrze i różyczce.

Jak wygląda diagnostyka autyzmu?

Do rozpoznania autyzmu konieczne jest stwierdzenie określonej ilości zaburzeń w zakresie interakcji społecznych, języka oraz zabaw. W tym celu wykonywane są różnego rodzaju testy, jak np. polska wersja Autism Diagnostic Observation Schedule (ADOS-2). Ważne jest, aby w toku diagnostycznym dziecko zostało zbadane przez zespół specjalistów z różnych dziedzin pod kątem chorób imitujących zaburzenia ze spektrum, takich jak upośledzenie słuchu czy też wzroku, a także innych chorób neurologicznych. Ważnym aspektem szybkiej diagnostyki są przede wszystkim rodzice. To oni z reguły zauważają pierwsze objawy autyzmu u niemowlaka czy też inne niepokojące zachowania. Pierwsze symptomy zwrócić uwagę mogą już u około rocznego dziecka, kiedy to np. nie utrzymuje ono kontaktu wzrokowego z opiekunem.

Terapie dzieci autystycznych – co należy wiedzieć?

Dziecko autystyczne przede wszystkim wymaga wdrożenia terapii behawioralnej. Według dostępnych badań przynosi ona największe korzyści, co przykładowo pozwala na to, aby w niektórych przypadkach dzieci osiągały podobne wyniki w nauce, jakie mają dzieci bez cech autyzmu. Ponadto, oprócz psychologa, konieczna jest jednoczesna współpraca zespołu składającego się z logopedy, pedagoga oraz terapeuty ruchowego. W przypadku współwystępowania zaburzeń lękowych, które pojawiają się statystycznie częściej w przypadku dzieci z autyzmem lub ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej), konieczne może okazać się użycie leków. Nie jest to jednak rutynowe działanie.

Opieka specjalistyczna nad dzieckiem autystycznym jest długoterminowa, jednak wprowadzona na odpowiednio wczesnym etapie pozwala uzyskać zadowalające efekty, w pewnym stopniu niwelując trudności w uczestniczeniu w życiu społecznym.

Czy autyzmowi można zapobiegać?

Z uwagi na fakt, że przyczyna autyzmu najpewniej związana jest z genetyką i mechanizmami dziedziczenia, nie ma sposobu, który pozwalałby mu zapobiegać. Dziecko już od początku życia prezentuje cechy ze spektrum, jednak w przypadku noworodka oraz niemowlęcia ich uchwycenie jest niemożliwe. Z tego też powodu najważniejsze jest jak najszybsze stwierdzenie autyzmu i wdrożenie odpowiedniego postępowania pozwalającego w pewnym stopniu ograniczyć jego rozwój.

  1. Ellen J. Hoffman, MD, „Objawy kliniczne i rozpoznawanie autyzmu i innych całościowych zaburzeń rozwojowych”, Psychiatria po Dyplomie tom 6, nr 3, 2009 str. 45–55.
  2. Kristian E. Sanchack, Craig A. Thomas, „Zaburzenia ze spektrum autyzmu. Zasady postępowania w podstawowej opiece zdrowotnej”, American Family Physician, 2016; 94 (12): 972–979.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Paracetamol czy ibuprofen — który lek na gorączkę wybrać dla dziecka i jak go prawidłowo dawkować?

    Gorączka u dzieci bardzo często przysparza ogromnego problemu rodzicom. Część z nich boi się dawać dzieciom leki przeciwgorączkowe, ponieważ nie wiedzą dokładnie, w jaki sposób należy je dawkować i jakie odstępy czasu należy zachować pomiędzy poszczególnymi dawkami leków. Który lek w walce z infekcją podawać dzieciom? Jaka jest bezpieczna dawka ibuprofenu lub paracetamolu, którą można podać maluchowi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Biegunka u niemowlaka i dziecka – co robić? Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

    Biegunka to jedna z najczęstszych dolegliwości u dzieci oraz przyczyna wizyt lekarskich. Wbrew pozorom postępowanie jest bardzo proste i w części przypadków dziecko może być z powodzeniem leczone w domu. Jak radzić sobie z biegunką u noworodka, niemowlęcia lub starszego dziecka? Jak zapobiegać rozwolnieniu i kiedy zgłosić się do lekarza?

  • Grypa u dzieci i niemowląt – objawy, przebieg i leczenie

    Grypa to choroba zakaźna, występująca każdego roku, głównie w sezonie jesienno-zimowym i wczesną wiosną. Grypa jest ostrą infekcją dróg oddechowych. Czynnikiem etiologicznym sezonowych zachorowań są dwa typy wirusów grypy – A i B. Choć zarazić się może każdy, wyróżnia się grupy ryzyka, które są szczególnie podatne na zakażenie tym wirusem. Należą do nich m.in. niemowlęta i dzieci do 2. roku życia, co związane jest z niedojrzałością ich układu immunologicznego oraz większą skłonnością do powikłań.

  • Dlaczego magnez jest tak ważny dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania Twojego dziecka?

    Jak doskonale wszyscy wiemy, prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu dziecka zależy od wielu czynników. Kluczowe jest tutaj dostarczanie wraz z dietą, odpowiednich składników odżywczych, witamin i składników mineralnych. Na szczególną uwagę zasługuje magnez, którego rola i znaczenie dla organizmu dziecka jest zasadnicze i kluczowe. Dlaczego?  

  • Jak magnez może wspierać aktywne dzieci?

    Okres dzieciństwa i szkoły to czas wielu wyzwań dla aktywnego dziecka. Dziecku potrzeba wówczas energii, spokoju, skupienia oraz wsparcia, aby chętnie i aktywnie podejmowało różne wyzwania i dawało radę im sprostać. Aby pomóc dziecku w tym wszystkim, warto dostarczać mu odpowiednie składniki odżywcze, witaminy i minerały. I jednym z takich składników jest magnez, kluczowy pierwiastek dla rozwoju i funkcjonowania organizmu dziecka. A w czym dokładnie magnez pomaga i jak wspiera aktywne dzieci? 

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Jak pomóc niemowlętom cierpiącym na kolki, ulewania i zaparcia?

    Pierwszy rok życia dziecka to okres największych i najszybciej zachodzących zmian w życiu człowieka. Dotyczą one każdego układu czy narządu, w tym także przewodu pokarmowego. Osiągnięcie pełnej funkcji trawienia i wchłaniania to długotrwały i dynamiczny proces, a w jego przebiegu mogą wystąpić u niemowlęcia różne dolegliwości. W pierwszym roku życia nawet u 50% niemowląt mogą pojawić się: kolka niemowlęca, refluks żołądkowo-przełykowy i zaparcia.

  • Mleko modyfikowane kozie. Jakie ma właściwości i kiedy je podawać?

    Mleko modyfikowane na bazie mleka koziego zyskuje w ostatnich latach coraz większą popularność jako alternatywa dla tradycyjnych preparatów opartych na mleku krowim. Rodzice poszukujący innych rozwiązań żywieniowych dla swoich dzieci coraz częściej sięgają po produkty kozie, które cechują się lepszą przyswajalnością i nieco innym profilem białkowo-tłuszczowym. Choć nie jest to produkt hipoalergiczny, wielu specjalistów zwraca uwagę na jego potencjalne korzyści w diecie niemowląt i małych dzieci.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl