Starszy człowiek z anemią
Natalia Bień

Choroba Addisona-Biermera

Choroba Addisona-Biermera, inaczej zwana anemią złośliwą, to najczęstsza przyczyna niedokrwistości związanej z niedoborem witaminy B12. Co ciekawe, dotyczy ona częściej osób starszych, z grupą krwi A oraz niebieskim kolorem oczu. Oprócz objawów ogólnych związanych z niedokrwistością towarzyszą jej również zaburzenia neurologiczne oraz objawy ze strony przewodu pokarmowego.

Choroba Addisona-Biermera – co to jest?

Anemia złośliwa, czyli choroba Addisona-Biermera, to hematologiczne schorzenie należące do grupy niedokrwistości megaloblastycznych, w których objętość krwinki czerwonej jest zwiększona. Związana jest z niedoborem witaminy B12, która nie jest prawidłowo wchłaniana z przewodu pokarmowego. Na początku warto zaznaczyć, że choroba Addisona, która może być mylnie kojarzona z chorobą Addisona-Biermera, jest odrębną endokrynologiczną jednostką chorobową o zupełnie innej etiopatologii, objawach i leczeniu.

Anemia złośliwa – przyczyny

Choroba Addisona-Biermera to autoimmunologiczne schorzenie, w którym w organizmie powstają autoprzeciwciała przeciwko komórkom okładzinowym błony śluzowej żołądka lub czynnikowi wewnętrznemu (dawniej czynnik Castle’a), który jest przez nie produkowany. Witamina B12, aby zostać wchłonięta z naszego przewodu pokarmowego, musi połączyć się najpierw z wcześniej wspomnianym czynnikiem wewnętrznym wytwarzanym przez komórki okładzinowe.

W anemii złośliwej autoprzeciwciała łączą się z komórkami okładzinowymi błony śluzowej żołądka, powodując ich obumieranie, a co za tym idzie – czynnik wewnętrzny nie jest produkowany. Z kolei przeciwciała skierowane przeciwko czynnikowi wewnętrznemu dezaktywują go, przez co nie może on połączyć się z witaminą B12. W obu przypadkach konsekwencją jest jej zaburzone wchłanianie z przewodu pokarmowego i rozwój objawów jej niedoboru.

Polecane dla Ciebie

Obraz kliniczny choroby Addisona-Biermera

Pierwszą grupą objawów są te charakterystyczne dla niedokrwistości, które wynikają z obniżonej zdolności krwi do transportu tlenu (zmniejszona ilość hemoglobiny, która jest nośnikiem tlenu w krwinkach czerwonych), a co za tym idzie niedostatecznego utlenowania tkanek. Do najczęstszych skarg pacjentów należą:

  • osłabienie,
  • łatwa męczliwość,
  • bóle i zawroty głowy,
  • osłabienie koncentracji,
  • duszność, kołatanie serca, ból w klatce piersiowej (czasami).

Dodatkowo u około połowy pacjentów objawom niedokrwistości mogą towarzyszyć symptomy z przewodu pokarmowego, takie jak:

  • język bawoli” – powiększony, wygładzony, ciemnoczerwony,
  • pieczenie języka, utrata smaku, brak apetytu,
  • nudności, zaparcia lub biegunka.
U pacjentów z chorobą Addisona-Biermera występuje również zanik błony śluzowej żołądka, który aż dwu-trzykrotnie zwiększa ryzyko wystąpienie raka gruczołowego żołądka.

Powikłania neurologiczne mogą wystąpić niezależnie od ciężkości niedokrwistości i nie zawsze ustępują. Do najczęstszych symptomów zaliczamy:

  • parestezje rąk i stóp, drętwienie kończyn – najczęściej,
  • uczucie przechodzenia prądu przez kręgosłup przy pochyleniu głowy do przodu,
  • utratę czucia wibracji i czucia głębokiego, niestabilność chodu, osłabienie odruchów mięśniowych, wzmożone lub osłabione odruchy ścięgniste i pozapiramidowe (zwykle w ciężkim niedoborze),
  • zaburzenia mikcji, nietrzymanie moczu,
  • zaburzenia funkcji poznawczych, urojenia, halucynacje, paranoję, zespół otępienny, demencję.

Do innych objawów zalicza się niepłodność, zakrzepicę, przedwczesne siwienie czy cytrynowożółte zabarwienie powłok skórnych. Warto też wspomnieć, że choroba Addisona-Biermera często współwystępuje z bielactwem nabytym.

Choroba Addisona-Biermera – jakie badania?

W chorobie Addisona-Biermera diagnostyka opiera się głównie na wykonaniu badań laboratoryjnych z krwi. Pierwszym badaniem przesiewowym jest zwykła morfologia krwi, w której obserwujemy charakterystyczne dla niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 obniżenie wartości hemoglobiny (Hgb) wraz z podwyższeniem wartości wskaźnika MCV (objętość krwinki czerwonej). Może pojawić się również leukopenia z neutropenią, czyli zmniejszona liczba krwinek białych (WBC) oraz granulocytów, jak i trombocytopenia, czyli zmniejszona ilość płytek krwi (PLT). Dodatkowo należy wykonać badanie stężenia witaminy B12 we krwi oraz kwasu foliowego (w celu wykluczenia współistnienia jego niedoboru).

Przy potwierdzeniu niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 należy oznaczyć poziom przeciwciał przeciwko czynnikowi wewnętrznemu oraz komórkom okładzinowym w celu potwierdzenia rozpoznania choroby. Warto też mieć na uwadze drugą najczęstszą przyczynę niedokrwistości z niedoboru witaminy B12, jaką jest dieta wegetariańska, która aktualnie staje się coraz bardziej powszechna.

Anemia złośliwa – jak leczymy?

Leczenie choroby Addisona-Biermera polega na domięśniowej suplementacji witaminy B12 w dawce 1000 mikrogramów raz dziennie przez 7 dni, następnie raz na tydzień przez 4 tygodnie do ustąpienia objawów niedokrwistości. Pierwszą poprawę parametrów można stwierdzić po 4–5 dniach leczenia, a wzrost stężenia hemoglobiny oraz krwinek czerwonych następuje po 7 dniach. Całkowita normalizacja parametrów zazwyczaj występuje po 2 miesiącach. Podtrzymująco, aby zapobiec ponownemu wystąpieniu niedoborów, powinno podawać się 1000 mikrogramów witaminy B12 raz na miesiąc do końca życia.

W chorobie Addisona-Biermera rokowania są dobre. Należy jednak pamiętać, że powstałe w trakcie choroby Addisona-Biermera powikłania neurologiczne mogą być nieodwracalne (w większości przypadków cofają się po 6 miesiącach terapii), a zanik błony śluzowej żołądka nie ustępuje pomimo wdrożonego leczenia.

1. Interna Szczeklika 2021. Podręcznik chorób wewnętrznych, pod red. P. Gajewskiego, A. Szczeklika, Medycyna Praktyczna" Wydanie XII, 2021.
2. Medycyna Rodzinna. Podręcznik dla lekarzy i studentów, pod red. A. Windaka, S. Chlabicza, A Mastelarz-Migas, Termedia. Wydanie I, 2015.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • Dializy – kiedy się je stosuje, jak długo, koszt, skutki uboczne

    Wprowadzenie terapii nerkozastępczej (potocznie dializ) było przełomowym osiągnięciem pozwalającym wydłużyć życie pacjentom z niewydolnością nerek. Najpowszechniej stosowana jest hemodializa, która wykorzystywana jest zarówno w przypadkach nagłego zachorowania, jak i w czasie leczenia przewlekłego.

  • HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie zakażenia wirusem HPV

    HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, ma ponad 120 typów, z czego część jest wysokoonkogenna. Human papilloma virus jest odpowiedzialny m.in. za raka szyjki macicy, gardła i krtani, prącia. HPV jest także przyczyną powstawania łagodnych zmian, takich jak kurzajki czy brodawki płciowe. Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi w trakcie stosunków seksualnych oraz przez kontakt z naskórkiem osoby zakażonej.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

  • Czym jest diastema i jak ją leczyć?

    Diastema, popularnie określana jest jako przerwa między zębami. To nie tylko cecha szczególna, dla niektórych defekt lub dodatkowy atrybut urody, to także możliwa przyczyna zaburzeń funkcjonalnych. Przyczyny tego defektu mogą być różne. Nie zawsze wymaga leczenia. Diastema fizjologiczna obserwowana u dzieci z czasem zanika. Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub wykonując odbudowę estetyczną, np. przy użyciu licówek.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij