Starszy człowiek z anemią
Natalia Bień

Choroba Addisona-Biermera

Choroba Addisona-Biermera, inaczej zwana anemią złośliwą, to najczęstsza przyczyna niedokrwistości związanej z niedoborem witaminy B12. Co ciekawe, dotyczy ona częściej osób starszych, z grupą krwi A oraz niebieskim kolorem oczu. Oprócz objawów ogólnych związanych z niedokrwistością towarzyszą jej również zaburzenia neurologiczne oraz objawy ze strony przewodu pokarmowego.

Choroba Addisona-Biermera – co to jest?

Anemia złośliwa, czyli choroba Addisona-Biermera, to hematologiczne schorzenie należące do grupy niedokrwistości megaloblastycznych, w których objętość krwinki czerwonej jest zwiększona. Związana jest z niedoborem witaminy B12, która nie jest prawidłowo wchłaniana z przewodu pokarmowego. Na początku warto zaznaczyć, że choroba Addisona, która może być mylnie kojarzona z chorobą Addisona-Biermera, jest odrębną endokrynologiczną jednostką chorobową o zupełnie innej etiopatologii, objawach i leczeniu.

Anemia złośliwa – przyczyny

Choroba Addisona-Biermera to autoimmunologiczne schorzenie, w którym w organizmie powstają autoprzeciwciała przeciwko komórkom okładzinowym błony śluzowej żołądka lub czynnikowi wewnętrznemu (dawniej czynnik Castle’a), który jest przez nie produkowany. Witamina B12, aby zostać wchłonięta z naszego przewodu pokarmowego, musi połączyć się najpierw z wcześniej wspomnianym czynnikiem wewnętrznym wytwarzanym przez komórki okładzinowe.

W anemii złośliwej autoprzeciwciała łączą się z komórkami okładzinowymi błony śluzowej żołądka, powodując ich obumieranie, a co za tym idzie – czynnik wewnętrzny nie jest produkowany. Z kolei przeciwciała skierowane przeciwko czynnikowi wewnętrznemu dezaktywują go, przez co nie może on połączyć się z witaminą B12. W obu przypadkach konsekwencją jest jej zaburzone wchłanianie z przewodu pokarmowego i rozwój objawów jej niedoboru.

Powiązane produkty

Obraz kliniczny choroby Addisona-Biermera

Pierwszą grupą objawów są te charakterystyczne dla niedokrwistości, które wynikają z obniżonej zdolności krwi do transportu tlenu (zmniejszona ilość hemoglobiny, która jest nośnikiem tlenu w krwinkach czerwonych), a co za tym idzie niedostatecznego utlenowania tkanek. Do najczęstszych skarg pacjentów należą:

  • osłabienie,
  • łatwa męczliwość,
  • bóle i zawroty głowy,
  • osłabienie koncentracji,
  • duszność, kołatanie serca, ból w klatce piersiowej (czasami).

Dodatkowo u około połowy pacjentów objawom niedokrwistości mogą towarzyszyć symptomy z przewodu pokarmowego, takie jak:

  • język bawoli” – powiększony, wygładzony, ciemnoczerwony,
  • pieczenie języka, utrata smaku, brak apetytu,
  • nudności, zaparcia lub biegunka.
U pacjentów z chorobą Addisona-Biermera występuje również zanik błony śluzowej żołądka, który aż dwu-trzykrotnie zwiększa ryzyko wystąpienie raka gruczołowego żołądka.

Powikłania neurologiczne mogą wystąpić niezależnie od ciężkości niedokrwistości i nie zawsze ustępują. Do najczęstszych symptomów zaliczamy:

  • parestezje rąk i stóp, drętwienie kończyn – najczęściej,
  • uczucie przechodzenia prądu przez kręgosłup przy pochyleniu głowy do przodu,
  • utratę czucia wibracji i czucia głębokiego, niestabilność chodu, osłabienie odruchów mięśniowych, wzmożone lub osłabione odruchy ścięgniste i pozapiramidowe (zwykle w ciężkim niedoborze),
  • zaburzenia mikcji, nietrzymanie moczu,
  • zaburzenia funkcji poznawczych, urojenia, halucynacje, paranoję, zespół otępienny, demencję.

Do innych objawów zalicza się niepłodność, zakrzepicę, przedwczesne siwienie czy cytrynowożółte zabarwienie powłok skórnych. Warto też wspomnieć, że choroba Addisona-Biermera często współwystępuje z bielactwem nabytym.

Choroba Addisona-Biermera – jakie badania?

W chorobie Addisona-Biermera diagnostyka opiera się głównie na wykonaniu badań laboratoryjnych z krwi. Pierwszym badaniem przesiewowym jest zwykła morfologia krwi, w której obserwujemy charakterystyczne dla niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 obniżenie wartości hemoglobiny (Hgb) wraz z podwyższeniem wartości wskaźnika MCV (objętość krwinki czerwonej). Może pojawić się również leukopenia z neutropenią, czyli zmniejszona liczba krwinek białych (WBC) oraz granulocytów, jak i trombocytopenia, czyli zmniejszona ilość płytek krwi (PLT). Dodatkowo należy wykonać badanie stężenia witaminy B12 we krwi oraz kwasu foliowego (w celu wykluczenia współistnienia jego niedoboru).

Przy potwierdzeniu niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 należy oznaczyć poziom przeciwciał przeciwko czynnikowi wewnętrznemu oraz komórkom okładzinowym w celu potwierdzenia rozpoznania choroby. Warto też mieć na uwadze drugą najczęstszą przyczynę niedokrwistości z niedoboru witaminy B12, jaką jest dieta wegetariańska, która aktualnie staje się coraz bardziej powszechna.

Anemia złośliwa – jak leczymy?

Leczenie choroby Addisona-Biermera polega na domięśniowej suplementacji witaminy B12 w dawce 1000 mikrogramów raz dziennie przez 7 dni, następnie raz na tydzień przez 4 tygodnie do ustąpienia objawów niedokrwistości. Pierwszą poprawę parametrów można stwierdzić po 4–5 dniach leczenia, a wzrost stężenia hemoglobiny oraz krwinek czerwonych następuje po 7 dniach. Całkowita normalizacja parametrów zazwyczaj występuje po 2 miesiącach. Podtrzymująco, aby zapobiec ponownemu wystąpieniu niedoborów, powinno podawać się 1000 mikrogramów witaminy B12 raz na miesiąc do końca życia.

W chorobie Addisona-Biermera rokowania są dobre. Należy jednak pamiętać, że powstałe w trakcie choroby Addisona-Biermera powikłania neurologiczne mogą być nieodwracalne (w większości przypadków cofają się po 6 miesiącach terapii), a zanik błony śluzowej żołądka nie ustępuje pomimo wdrożonego leczenia.

1. Interna Szczeklika 2021. Podręcznik chorób wewnętrznych, pod red. P. Gajewskiego, A. Szczeklika, Medycyna Praktyczna" Wydanie XII, 2021.
2. Medycyna Rodzinna. Podręcznik dla lekarzy i studentów, pod red. A. Windaka, S. Chlabicza, A Mastelarz-Migas, Termedia. Wydanie I, 2015.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij