posiłek w naczyniu żaroodpornym
Arkadiusz Dąbek

Czy można odgrzewać jedzenie więcej niż raz?

Przygotowywanie posiłków w dużych ilościach i odgrzewanie ich jest świetnym sposobem na zaoszczędzenie czasu w kuchni, a także może pomóc w zmniejszeniu ilości odpadów spożywczych. Jak bezpiecznie odgrzewać żywność? Czy można to robić więcej niż raz?

Przestrzegając kilku prostych kroków dotyczących przygotowywania i przechowywania żywności, można bezpiecznie odgrzewać żywność więcej niż raz.

Dlaczego żywność może powodować choroby?

Istnieje wiele sposobów, przez które bakterie i wirusy mogą znaleźć się w żywności np. czasem występują naturalnie w środowisku zbieranych produktów żywnościowych. Zdarza się również, że żywność zostaje nimi zanieczyszczona w trakcie przetwarzania.

Wirusy nie dojrzewają w żywności i zostają niszczone przez gotowanie (lub odpowiednie odgrzewanie). Co innego bakterie, które rozwijają się w żywności. Niemniej nie wszystkie bakterie powodują choroby. Niektóre są nawet korzystne, takie jak probiotyki w jogurcie lub kultury używane do produkcji żywności fermentowanej. Jednak te bakterie, które są niekorzystne, rozmnażają się i powodują zmiany fizyczne, co w efekcie czyni żywność niesmaczną (lub zepsutą).

Innymi są patogeny powodujące choroby. Niektóre z nich rozwijają się w jelitach i powodują objawy zapalenia żołądka oraz jelit. Jeszcze inne produkują toksyny (trucizny), które przyprawiają o chorobę. Niektóre bakterie wytwarzają nawet pewne struktury, zwane endosporami, które przeżywają przez długi czas, aż do momentu, gdy napotkają sprzyjające warunki, pozwalające na wzrost i produkcję toksyn.

Temperatura a toksyny

Zwykle gotowanie lub odgrzewanie zabija bakterie chorobotwórcze w żywności, może jednak nie zniszczyć toksyn lub endospor.

W przypadku ponownego podgrzewania żywności toksyny są największym ryzykiem zachorowania.

Ryzyko wzrasta w przypadku żywności, która była niewłaściwie przetwarzana lub zbyt wolno chłodzona po pierwszym gotowaniu czy odgrzewaniu. Dzieje się tak, ponieważ takie warunki mogą pozwolić bakteriom wytwarzającym toksyny na wzrost i rozmnażanie się.

Bakterie powodujące choroby przenoszone przez żywność zazwyczaj rozwijają się w temperaturze między 5 a 60°C (strefa zagrożenia temperaturą). Najszybszy wzrost zaś następuje w temperaturze około 37°C.

Żywność, która najlepiej wspiera rozwój tych bakterii, jest uznawana za potencjalnie niebezpieczną. Jakie produkty się do niej zalicza? Przede wszystkim są to mięso, nabiał, owoce morza, gotowany ryż lub makaron, jaja oraz inne składniki bogate w białko.

Częstym sprawcą zatruć pokarmowych związanych z odgrzewaną żywnością jest gronkowiec złocisty (łac. Staphylococcus aureus). Wiele osób nosi go w nosie lub gardle. Wytwarza on stabilną termicznie toksynę, która po spożyciu powoduje wymioty i biegunkę.

Osoby zajmujące się żywnością mogą przenosić te bakterie ze swoich rąk na żywność po ugotowaniu lub odgrzaniu. Jeśli skażona żywność jest przechowywana w strefie zagrożenia temperaturą przez dłuższy czas, gronkowiec złocisty będzie rósł i produkował toksyny. Późniejsze odgrzewanie zniszczy bakterie, ale nie toksyny.

Polecane dla Ciebie

Jak zachować bezpieczeństwo żywności, nawet po ponownym podgrzaniu?

Żeby ograniczyć rozwój bakterii, potencjalnie niebezpieczna żywność powinna być przechowywana jak najdłużej poza strefą zagrożenia temperaturą. Oznacza to, że żywność zimna powinna być utrzymywana w niskiej temperaturze (poniżej 5°C), żywność gorąca zaś w temperaturze powyżej 60°C. Oznacza to również, że po ugotowaniu potencjalnie niebezpieczna żywność powinna być jak najszybciej schłodzona do temperatury poniżej 5°C. Dotyczy to również odgrzewanych potraw, które przechowuje się na później.

Według zaleceń Food Standards Australia New Zealand podczas chłodzenia żywności należy zadbać, aby temperatura spadła z 60°C do 21°C w czasie krótszym niż dwie godziny i została obniżona do 5°C lub niższej temperatury w ciągu kolejnych czterech godzin.

W praktyce oznacza to przeniesienie gorącej żywności do płytkich pojemników w celu schłodzenia do temperatury pokojowej, następnie przeniesienie przykrytych pojemników do lodówki w celu dalszego chłodzenia. Nie jest dobrym pomysłem wkładanie gorących potraw prosto do lodówki, ponieważ może to spowodować wzrost temperatury lodówki powyżej 5°C, co może wpłynąć na bezpieczeństwo innych produktów znajdujących się w środku.

Jeśli żywność została przygotowana w sposób higieniczny, szybko schłodzona po ugotowaniu (lub odgrzaniu) i przechowywana w chłodzie, ponowne odgrzanie więcej niż raz nie powinno zwiększyć ryzyka choroby. Jednak długotrwałe przechowywanie i wielokrotne odgrzewanie wpływa na smak, teksturę, a czasem także na jakość odżywczą żywności.

O czym warto pamiętać podczas odgrzewania jedzenia? Oto najprostsze zasady:

  • należy pamiętać o higienie podczas przygotowywania żywności, najlepiej stosować jednorazowe rękawiczki przeznaczone do kontaktu z żywnością,
  • po ugotowaniu chłodzi się żywność w małych porcjach lub w płytkich pojemnikach (zwiększona powierzchnia skraca czas chłodzenia) i wkłada do lodówki w ciągu dwóch godzin; w ciągu następnych czterech godzin żywność powinna być zimna (poniżej 5°C),
  • odgrzewać należy tylko tę porcję, która jest przeznaczona do spożycia; poza tym posiłek powinien być w całości gorący (temperatura wewnętrzna około 75°C),
  • niespożywane (odgrzane) jedzenie należy trzymać z dala od potencjalnego kontaktu i umieścić w lodówce z powrotem w ciągu dwóch godzin,
  • trzeba zachować ostrożność przy odgrzewaniu jedzenia, zwłaszcza dla osób wrażliwych (np. dzieci, seniorów, kobiet ciężarnych); w przypadku wątpliwości wobec jakości jedzenia, należy je wyrzucić.

Warto przestrzegać tych kilka prostych kwestii, które pozwolą nam zachować bezpieczeństwo przechowywanej żywności i zminimalizować jej marnowanie.

  1. Yes, you can reheat food more than once, „medicalxpress.com” [online], https://medicalxpress.com/news/2022-09-reheat-food.html [dostęp:] 04.09.2022.
  2. Zalecenia Food Standards Australia New Zealand, „foodstandards.gov.au” [online] https://www.foodstandards.gov.au/consumer/safety/faqsafety/pages/foodsafetyfactsheets/charitiesandcommunityorganisationsfactsheets/temperaturecontrolma1477.aspx [dostęp:] 04.09.2022.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Probiotyki i kiszonki lekiem na halitozę

    Najnowsze badania nad problemem halitozy pokazują, że stosowanie probiotyków w formie bakterii Gram-dodatnich może pomóc w walce z tą przykrą przypadłością. Czy drobnoustroje probiotyczne rozwiązują problem raz na zawsze?

  • Dlaczego wciąż nie ma tabletek antykoncepcyjnych dla mężczyzn?

    Doustne tabletki antykoncepcyjne dla kobiet są używane od lat 60. XX wieku, być może też z tego powodu wciąż pojawia się pytanie – dlaczego nadal nie ma doustnych środków antykoncepcyjnych dla mężczyzn? Pomimo wielu lat obiecujących badań i wyników prób laboratoryjnych wydaje się, że świat nauki nie zbliżył się w sposób znaczący do osiągnięcia tego celu. Dlaczego?

  • Suplementy, które mogą zmniejszyć uczucie lęku – glicynian magnezu, szafran, witamina D (część 1.)

    Suplementy nie zastąpią kompleksowego leczenia zaburzeń lękowych, niemniej istnieją takie, którymi dobrze jest wspierać swój organizm podczas terapii – niezależnie od tego, jaką wybierzemy. Jeśli obserwujemy u siebie poważne objawy lęku, warto skonsultować się z lekarzem, psychologiem lub innym specjalistą, który pomoże opracować indywidualny plan leczenia, w tym ewentualne stosowanie suplementacji. Które suplementy mogą wesprzeć pacjenta w walce z zaburzeniami lękowymi?

  • Czy przy alergii może występować gorączka? Czym jest gorączka sienna?

    Najczęstsze objawy alergii na pyłki roślin to katar, kichanie, łzawienie, świąd oczu i zmiany skórne (np. swędząca pokrzywka). Reakcji uczuleniowej nie powinna towarzyszyć podwyższona temperatura ciała – jeśli pojawia się stan podgorączkowy lub gorączka, świadczy to o infekcji wirusowej lub bakteryjnej.

  • Atak woreczka żółciowego – objawy. Jak odróżnić ból pęcherzyka żółciowego od innych dolegliwości?

    Przeszywający, nagły ból brzucha po prawej stronie, któremu towarzyszą nudności, wymioty, dreszcze czy gorączka, może oznaczać atak woreczka żółciowego. Dowiedz się, jak rozpoznać ból pęcherzyka żółciowego. Sprawdź też, kiedy z tego typu dolegliwościami należy zgłosić się do lekarza.

  • Karmienie piersią – weganizm nie zmniejsza ilości niektórych składników odżywczych

    Naukowcy twierdzą, że mleko matki będącej na diecie wegańskiej zawiera wystarczającą ilość witaminy B2 i karnityny. Badania przeciwstawiają się wcześniejszym wynikom eksperymentów, które wykazały, że mleko mam weganek nie zawiera niektórych niezbędnych składników odżywczych. Eksperci uważają jednak, że matki na diecie wegańskiej nadal muszą się upewniać, że spożywają odpowiednią ilość kalorii, składników odżywczych oraz witamin i minerałów, które są niezbędne dla zdrowia niemowlęcia i ich samych.

  • Czy nanokryształy celulozy ochronią nas przed komarami?

    Komary są nosicielami wielu groźnych dla człowieka chorób, dlatego też naukowcy nie ustają w poszukiwaniu sposobów na ograniczenie ich rozprzestrzeniania się. Dostępne na rynku repelenty, choć odstraszają owady, nie mają stuprocentowej skuteczności. Być może już niedługo będziemy mogli korzystać z niezawodnych preparatów na komary zawierających nanokryształy celulozy. Dowiedz się, jak one działają.

  • Niedobór witaminy D związany ze zwiększonym ryzykiem rozwoju długiego COVID-19

    Wyniki najnowszego badania jasno wskazują, że osoby z niskim poziomem witaminy D, będące po hospitalizacji z powodu zakażenia koronawirusem, są bardziej narażone na długi COVID-19 w porównaniu do pacjentów bez niedoboru tej witaminy. Eksperyment został zaplanowany w taki sposób, aby usunąć jak najwięcej nieznanych zmiennych, które mogłyby wpłynąć na efekt końcowy. Dzięki temu wyniki analiz są dużo bardziej wiarygodne niż poprzednie badania prowadzone w tym zakresie. Niekontrolowane zmienne w badaniach nad witaminą D i długotrwałym COVID-19 są trudne do wyjaśnienia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij