Ból kciuka – przyczyny, jak leczyć?

Jakie są przyczyny bólu kciuka?

Kciuk jest jedynym pierwszym, przeciwstawnym palcem w ręce i odpowiada za jej funkcje chwytne. W przeciwieństwie do pozostałych palców dłoni posiada tylko dwa paliczki. Ze względu na swoją skomplikowaną budowę, w momencie urazu, choroby, rozwijającego się stanu zapalnego stanu zapalnego ograniczeniu ulegają możliwości manualne i sprawność kończyny górne. Bolący kciuk może mieć wiele różnych przyczyn. Do najczęstszych z nich możemy zaliczyć urazy, zmiany przeciążeniowe i zmiany zwyrodnieniowe stawów.

Ból kciuka – przyczyna uraz, zbicie, wybicie, zwichnięcie

Uraz, uderzenia, upadki to najczęstsza przyczyna dająca ból w kciuku. Wybicie lub zwichnięcie, np. podczas gry w piłkę koszykową, siatkówkę lub w wyniku uprawiania innego sportu kontaktowego daje objawy w postaci opuchlizny oraz nienaturalnego ułożeniem palca.

Złamanie kciuka (kości, paliczków) lub kości ręki również powoduje ból, często także promieniujący do nadgarstka. Dochodzi do znacznego ograniczenia ruchomości w stawie. Palec jest spuchnięty, może zmieniać kolor. Pojawia się nagły, silny, ostry ból.

Warto wspomnieć, że również urazy płytki paznokcia, ze względu na silne unerwienie tej okolicy, mogą powodować bolący kciuk i upośledzenie jego funkcji.

Kciuk boli przy zwyrodnieniu

Zwyrodnienie kciuka to kolejna bardzo częsta przyczyna występowania dolegliwości bólowych. W konsekwencji wycierania się chrząstki stawowej, stawy stopniowo tracą możliwość ruchu a sam palec może być spuchnięty i generować odgłosy trzaskania i strzelania w stawach podczas ruchu.

Ból stawów kciuka, opuchlizna oraz deformacja palców i ograniczenie ruchomości to również objawy reumatoidalnego zapalenia stawów. Najczęściej zmiany zajmują najpierw staw śródręczno-paliczkowy kciuka a następnie pozostałe stawy pierwszego palca oraz całej ręki. stan zapalny powoduje też pojawienie się charakterystycznych guzków reumatoidalnych w okolicy stawów palca i ręki.

Ból kciuka przy zginaniu lewej i prawej ręki

Ból kciuka u nasady to objaw charakterystyczny dla choroby de Quervaina. Jest to schorzenie spowodowane przeciążeniem ścięgien mięśni prostujących i odwodzących pierwszy palec. Najczęściej pojawia się u młodych kobiet opiekujących się dzieckiem, które wielokrotnie wykonują ruch podnoszenia, generując ból kciuka przy chwytaniu i przeciążając mięśnie zawiadujące tym palcem. Podobne dolegliwości często pojawiają się również u osób długo korzystających z telefonów komórkowych.

Zespół cieśni nadgarstka może powodować ból kciuka prawej ręki u osób praworęcznych oraz ból kciuka lewej ręki u osób, u których dominuje ręka lewa. Drętwienie palców w tej jednostce chorobowej jest charakterystyczne dla osób wykonujących czynności manualne lub pracujących przy komputerze. Ból kciuka i dłoni może z czasem pojawiać się nie tylko podczas pracy ale również w spoczynku lub w nocy.

Ból przy zginaniu oraz osłabienie siły mięśni zginających kciuk, palec wskazujący i palec środkowy zaopatrywanych przez nerw pośrodkowy mogą być spowodowane porażeniem tego nerwu. We wszystkich opisanych stanach konieczna jest konsultacja z ortopedą.

Choroby kciuka – jakie badania wykonać?

W celu odpowiedniej diagnozy lekarz przeprowadza szereg testów manualnych i uciskowych. Po urazach pomocne jest badanie RTG w celu wykluczenia złamania. Obrazowanie RTG sprawdza się w diagnostyce zmian zwyrodnieniowych i RZS. Długotrwały ból w stawie kciuka może wymagać diagnostyki za pomocą USG, które uwidoczni stany zapalne i obrzęki.

Jak leczyć ból kciuka?

Ból stawu kciuka najlepiej leczyć eliminując czynniki indukujące. Odciążenie stawów kciuka jest kluczowe dla poprawnej regeneracji. Należy zrezygnować z częstego korzystania z telefonu, zmodyfikować miejsce pracy np. korzystając z myszy pionowej przy pracy na komputerze. Podczas opieki nad dzieckiem warto zadbać o prawidłowe ułożenie dłoni w linii przedramienia i nie odginać nadgarstka do boku.

Ból kciuka w stawie może zmniejszyć się po stosowaniu szyn lub łusek odciążających nadgarstek. Stosowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych (tabletki, kapsułki, maść, żel) przynosi dobre efekty eliminując dolegliwości bólowe. Niekiedy lekarze zalecają zastosowanie leku w formie iniekcji.
W bardziej zaawansowanych przypadkach konieczne może okazać się leczenie operacyjne odbarczające zajęte stanem zapalnym tkanki (np. przy cieśni nadgarstka).

Fizjoterapia, rehabilitacja, ćwiczenia w domu i domowe sposoby

Zabiegi fizjoterapeutyczne i odpowiednio dobrane ćwiczenia bardzo skutecznie leczą leczą ból. Szczególnie skuteczne są zabiegi krioterapii oraz ultradźwięki i jonoforeza w połączeniu z maścią przeciwbólową i przeciwzapalną. Ćwiczenia rozciągające dla mięśni dłoni i przedramienia mają bardzo pozytywny wpływ na redukcję bólu. Ważne są również ćwiczenia wzmacniające siłę mięśni, aby zapobiegać dalszym przeciążeniom oraz ćwiczenia poprawiające sprawność manualną np. pisanie czy zapinanie guzików.

Domowe sposoby takie jak zimne okłady czy masaż kłębu kciuka mogą znacznie zredukować ból. Jako wspomaganie wyżej wymienionych metod oraz stabilizację dla kciuka można stosować odpowiednie aplikacje plastrów kinesiotapingu.